Mısır bugün, ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdirme planının bir parçası olarak, Gazze Şeridi'nde tutulan rehinelerin ve İsrail'de tutuklu bulunan Filistinli mahkûmların serbest bırakılmasını görüşmek üzere İsrail ve Hamas'tan müzakerecileri ağırlayacak. Diğer yandan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, rehinelerin birkaç gün içinde serbest bırakılacağını umduğunu belirtti.
Trump'ın damadı Jared Kushner ve ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff da 7 Ekim 2023'te Hamas'ın İsrail'e saldırısından bu yana Gazze Şeridi’nde tutulan rehinelerin serbest bırakılmasına ilişkin anlaşmayı sonuçlandırmak üzere Mısır'a geliyor.
Bu diplomatik çabalar, Hamas'ın, üçüncü yılına girmek üzere olan savaşı sona erdirmek için Trump'ın önerisinin bir parçası olarak rehineleri serbest bırakmaya hazır olduğunu açıklamasından iki gün sonra geldi.
Netanyahu dün Kudüs'te yaptığı açıklamada, müzakere heyetinden bu konuda arabuluculuk yapan Kahire'ye giderek ‘teknik ayrıntıları kesinleştirmelerini’ istedi.
Kahire el-İhbariyye televizyonu, Hamas ve İsrail'in pazar ve pazartesi günü Mısır'da ‘Trump'ın önerisine uygun olarak tüm rehine ve mahkûmların takası için sahadaki koşulları düzenlemek’ üzere dolaylı görüşmeler yapacağını bildirdi.
ABD Başkanı, 72 saat içinde savaşın sona erdirilmesi ve rehinelerin serbest bırakılması, İsrail'in Gazze Şeridi'nden kademeli olarak çekilmesi, Hamas ve diğer grupların silahsızlandırılması ve Gazze Şeridi'nin Trump başkanlığındaki geçiş otoritesi tarafından denetlenen teknokratik bir organ tarafından yönetilmesini öngören planının uygulanmasında ‘herhangi bir gecikmeye müsamaha göstermeyeceğini’ söyledi.
Trump dün ilerleyen saatlerde yaptığı paylaşımda, İsrail'in ‘Hamas'a sunulan ilk geri çekilme hattını’ kabul ettiğini bildirdi. Trump paylaşımına, İsrail sınırından 1,5 ila 3,5 kilometre uzaklıkta, Gazze Şeridi içinde sarı çizgiyle belirtilmiş bir geri çekilme hattını gösteren bir harita ekledi.
Trump, “Hamas'ın bu çekilme hattını kabul ettiğini teyit etmesinin ardından, ateşkes derhal yürürlüğe girecek, rehineler ve mahkûmların takası başlayacak ve çekilmenin bir sonraki aşaması için gerekli koşulları sağlayacağız” dedi.
Bombardıman devam ediyor
İsrail, ABD Başkanı’nın durdurma talebine rağmen Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarını sürdürdü. Gazze Şeridi’ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü, dün yaklaşık 60 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı.
Netanyahu dün televizyonda yaptığı konuşmada, tüm rehinelerin önümüzdeki günlerde, 6 Ekim'de başlayıp bir hafta sürecek Sukot Bayramı sırasında geri döneceklerini umduğunu dile getirdi.
Hamas, cuma günü Trump'ın önerisine yanıt vererek, ‘işgalin tüm esirlerini, hayatta olanları ve ölenleri teslim etmeyi kabul ettiğini’ duyurdu ve ayrıntıları görüşmek üzere müzakerelere ‘derhal girmeye hazır olduğunu’ bildirdi.
Hamas, tüm rehineleri serbest bırakmayı ve Gazze Şeridi'nin yönetimini ‘bağımsızlardan’ oluşan bir kuruma devretmeyi kabul ettiğini doğrularken, ‘Gazze Şeridi’nin geleceği’ ile ilgili diğer hususların müzakere edilmesi gerektiğini vurguladı.
Trump cuma günü, Hamas'ın ‘kalıcı barış’ için hazır olduğunu belirterek, İsrail'e ‘rehinelerin hızlı ve güvenli bir şekilde serbest bırakılabilmesi için Gazze Şeridi'ne yönelik bombardımanı derhal durdurması’ çağrısında bulundu.
Ancak bombardımanı durdurma çağrılarına rağmen İsrail dün Gazze Şeridi'ne onlarca saldırı düzenledi.
Gazze Şeridi’ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü Sözcüsü Mahmud Basal, AFP'ye yaptığı açıklamada, “Bugün şafak vakti başlayan İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik bombardımanında hayatını kaybedenlerin sayısı 57'ye yükseldi. Bunlardan 40'ı Gazze şehrindeydi” ifadelerini kullandı.
Hamas silahsızlanma konusunda bir açıklama yapmazken, Netanyahu konuşmasında hareketin ‘Trump planı aracılığıyla diplomatik olarak ya da İsrail tarafından askeri olarak’ silahsızlandırılacağını söyledi.
Kan dökülmesine son vermek
Savaşı sona erdirecek olası bir ilerleme haberinin Gazze Şeridi'nde iyimserlik yaratmasının ardından, insani durumun felaket boyutuna ulaştığı ve Birleşmiş Milletler'in (BM) ağustos ayında kıtlık ilan ettiği Gazze'de İsrail bombardımanı devam edince umutsuzluk geri döndü.
Gazze şehrinde yaşayan 39 yaşındaki Mahmud el-Gazi şöyle dedi: “İsrail'i kim durduracak?... Bu soykırımı ve kan dökülmesini durdurmak için müzakereleri hızlandırmamız gerekiyor.”
Gazze Şeridi’ndeki savaş, AFP'nin resmi verilerden aktardığına göre bin 219 kişinin öldüğü bir Hamas saldırısının ardından patlak verdi. İsrail ordusuna göre, saldırı sırasında 251 kişi kaçırıldı; bunlardan 47'si halen rehin tutuluyor, 25'i ise öldü.
BM'nin güvenilir bulduğu Gazze Şeridi’ndeki Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre, İsrail'in şiddetli saldırıları 67 binden fazla Filistinlinin hayatını kaybetmesine neden oldu.