Suudi Arabistan emlak piyasası, 2025 yılının ilk dokuz ayında, işlem gören alanın artmasına rağmen, emlak işlemlerinin toplam değerinde ve metrekare başına ortalama fiyatta düşüş yaşadı.
Gayrimenkul analistleri, bu değişimi, hükümetin dengeyi yeniden sağlamak ve arzı artırmak için aldığı son kararların ardından emlak piyasasının olgunlaşma döneminin başlangıcı olarak nitelendirdi. Bu durum, piyasanın değerleri ve fiyatları düzelterek ve geçmişteki olumsuz uygulamalardan arınmış bir şekilde kendini doğru bir şekilde yeniden konumlandırarak akıllı bir dengeye doğru ilerlediğinin kanıtı.
Bu yılın ilk üç çeyreğinde, emlak piyasası yaklaşık 337 bin işlem kaydetti ve bunların değeri 233 milyar riyal (62,3 milyar dolar) oldu. Bu, işlemlerin değerinin 82,7 milyar dolara (310 milyar riyal) ulaştığı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17,3'lük bir düşüşe tekabül ediyor.
Buna karşılık, 2025 yılının ilk dokuz ayında gerçekleşen işlemler yaklaşık 3 milyar metrekare gibi geniş bir alanı kapsadı. Bu, 2,2 milyar metrekare ile sınırlı olan geçen yılın aynı dönemine göre önemli bir artışa işaret ediyor.
Metrekare başına fiyat
Suudi Arabistan Adalet Bakanlığı'nın emlak borsası verilerine göre, metrekare başına ortalama fiyat geçen yılın aynı dönemindeki 2 bin 413 riyalden 2025'in üçüncü çeyreği sonunda yüzde 13 düşüşle 2 bin 153 riyale geriledi.
Analistler ve gayrimenkul uzmanları, işlem değerlerindeki düşüşü ve metrekare fiyatlarının gerilemesini, son aylarda alınan hükümet kararlarının doğal bir sonucu olarak tanımladı. Bu fiyat düzeltmesinin, yılın dördüncü çeyreğine kadar devam edebileceği belirtiliyor. 2026 yılında Suudi gayrimenkul piyasasının yeni yapısıyla şekillenmeye başlayacağı öngörülüyor. Ekonomik olarak etkili lokasyonlarda, gerçek değere sahip gayrimenkullere yönelik sürdürülebilir bir piyasa dengesi oluşturulmasına doğru bir yönelim bekleniyor. Bu süreçte, büyük ulusal projelerle bağlantılı bölgelerde seçici bir piyasa hareketliliği olacağı öngörülüyor.
Gayrimenkul uzmanı Ahmed el-Fakih, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, son altı ayda (özellikle Nisan ayı başından itibaren) alınan kritik kararlar nedeniyle, gayrimenkul işlem değerlerindeki belirgin düşüşün son derece mantıklı olduğunu ifade etti. Bu kararların amacı, gayrimenkul piyasasında dengeyi yeniden sağlamak ve arz miktarını artırmaktı. El-Fakih, bu kararların piyasaya zarar veren davranışları düzeltmeye ve fiyatları bu yılın dördüncü çeyreğine kadar düşürmeye devam ettiğini belirtti.
Beyaz arazi
El-Fakih, bu yıl içinde işlem gören alan miktarındaki artışın, işlemlerin çoğunlukla ham araziler ve bu araziler üzerindeki alımlar üzerine yoğunlaştığını gösterdiğini belirtti. Bu durum, Riyad şehrinde uygulamaya konulan arsa vergisi kararına verilen doğal bir tepki olarak değerlendiriliyor. Söz konusu karar, gayrimenkul endeksinde en büyük ağırlığa sahip olup, piyasa işlemlerinin yaklaşık yarısını oluşturan önemli bir paya sahip. Bu da Riyad şehrinin gayrimenkul piyasasındaki büyük ağırlığını açıkça ortaya koyuyor.
El-Fakih’e göre, piyasa, gayrimenkul sektöründe faaliyet gösterenler açısından yeni bir konumlanma sürecine giriyor. Aynı zamanda, piyasadan spekülatörlerin çıkışı da gözlemlenecek. Spekülatörler, gayrimenkul projeleri geliştirmeye, yatırım amaçlı arazi satın almaya veya konut ürünleri edinmeye yönelecek.
El-Fakih ayrıca, gayrimenkul piyasasının hâlâ değişim sürecinin başlangıç aşamasında olduğunu belirtti. Suudi Arabistan’daki gayrimenkul piyasasının yeni yapısı, gelecek yıl itibarıyla netleşmeye başlayacak. Piyasa, beklenen bir dizi hükümet yönelimine göre yeniden şekillendirilecek. Bu da bir dizi temel ve belirleyici kararla gerçekleştirilecek. Bu kararlar, özellikle kira ve arsa sektörlerindeki birçok olumsuz uygulamanın piyasadan temizlenmesine katkı sağlayacak. Zira söz konusu kararlar öncelikli olarak bu iki sektöre yönelik.
Düşüşün nedenleri
Gayrimenkul uzmanı Abdullah el-Musa, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, değerlerdeki düşüşün ve metrekare başına ortalama fiyatlardaki gerilemenin başlıca nedeninin, kredi politikalarının sıkılaştırılması ve faiz oranlarının yükselmesi olduğunu belirtti. Bu durum, satın alma gücünü azaltırken, konut finansman maliyetlerini artırdı. Ayrıca, büyük şehirlerdeki yeni projelerin yaygınlaşması ve arzın artması da bu sürece katkı sağladı. Tüm bu gelişmeler, piyasada bir fiyat rekabeti yaratarak dengelenme sürecini beraberinde getirdi.
El-Musa ayrıca, gayrimenkul tüketicisinin davranışlarının değiştiğini ifade etti. Artık alım yaparken daha bilinçli davrandığını ve spekülatif yatırımlardan ziyade gerçek konut ihtiyacına odaklandığını söyledi. Buna ek olarak, beyaz arsa vergisi, kira ilişkilerinin düzenlenmesi ve ‘Tevazun’ platformu aracılığıyla arsaların sunulması gibi yeni düzenleyici adımların da etkili olduğunu belirtti. Bu önlemlerin, fiyat artışlarının dizginlenmesine ve daha mantıklı bir fiyatlandırma sürecine geçilmesine katkı sağladığını vurguladı.
Akıllı denge
Gayrimenkul uzmanı el-Musa, piyasanın arz ve talep arasında bir denge sürecine gireceğini öngörüyor. Büyük ulusal projelerle bağlantılı bölgelerde (el-Kiddiya, Neom ve Kızıldeniz gibi) bir hareketlilik yaşanacak. Piyasanın fiyat istikrarı ile birlikte işlem sayısında kademeli bir artış yaşayacağı tahmin ediliyor. Bu durum, gerçek talebi destekleyen ve vatandaşların mülkiyet edinme fırsatlarını artıran finansman ve konut programlarının devam etmesiyle desteklenecek.
El-Musa, bu eğilimin, piyasanın son yıllardaki hızlı genişleme döneminin ardından yapısal bir dengeleme sürecinden geçtiğinin göstergesi olduğunu düşünüyor. El-Musa, değerlerdeki düşüşün piyasa faaliyetlerinin zayıfladığı anlamına gelmediğini, aksine alıcı ve yatırımcı davranışlarında niteliksel bir değişimi işaret ettiğini belirtti.
El-Musa, Suudi gayrimenkul piyasasının akıllı bir dengeye doğru ilerlediğini ve mevcut rakamların, değerin geçici momentumdan ziyade gerçek ekonomik temellere dayandığı piyasa olgunluğunun başlangıcını temsil ettiğini söyleyerek sözlerini tamamladı.
Suudi Arabistan Belediye, Köy İşleri ve İskân Bakanı Macid el-Hakil (SPA)
