Öpüşmenin tarihi artık Mezopotamya'dan başlatılıyor

Hindistan'dakilerden bin yıl önce yazılmış belgeler saptandı

Araştırmaya göre Mezopotamya'daki romantik öpüşme potansiyel eşin uygunluğunu belirleme, çiftler arasında bağ ve cinsel uyarılma görevi görüyordu (Kopenhag Üniversitesi)
Araştırmaya göre Mezopotamya'daki romantik öpüşme potansiyel eşin uygunluğunu belirleme, çiftler arasında bağ ve cinsel uyarılma görevi görüyordu (Kopenhag Üniversitesi)
TT

Öpüşmenin tarihi artık Mezopotamya'dan başlatılıyor

Araştırmaya göre Mezopotamya'daki romantik öpüşme potansiyel eşin uygunluğunu belirleme, çiftler arasında bağ ve cinsel uyarılma görevi görüyordu (Kopenhag Üniversitesi)
Araştırmaya göre Mezopotamya'daki romantik öpüşme potansiyel eşin uygunluğunu belirleme, çiftler arasında bağ ve cinsel uyarılma görevi görüyordu (Kopenhag Üniversitesi)

Kayıtlara geçen ilk öpüşmenin sanılandan bin yıl daha önce gerçekleştiği belirlendi. Danimarka'daki Kopenhag Üniversitesi'nden uzmanlar, dudakların ilk kez Ortadoğu'da yaklaşık 4 bin 500 yıl önce birleştiğini ortaya koydu.

Konu hakkında yapılan önceki araştırmalarda, öpüşmenin ilk kez 3 bin 500 yıl önce şu an Hindistan olarak kabul edilen topraklarda kayda geçtiği öne sürülmüştü.

Evli bilim insanları Troels Pank Arboll ve Sophie Lund Rasmussen, herpes simpleks virüsünün geçmişiyle ilgili geçen sene tartışırken ilk öpüşmeyi merak ettiklerini söyledi.

Bunun ardından tarihi metinleri araştırmaya başlayan ikili, MÖ 2500'den kalma belgelerde Mezopotamya'daki ilk toplumların bazılarında öpüşmenin görüldüğünü tespit etti. Öpüşmeyle ilgili Sümerce ve Akadca yazılmış metinler bulundu. 

Bu belgeler, öpüşmenin evli çiftlerle sınırlı kalmadığını da gösterdi.

The Independent'ın haberine göre, Danimarkalı uzmanlar, Science adlı hakemli bilimsel dergide dün yayımlanan makalede ayrıca öpüşmenin uçuk gibi ağız yoluyla bulaşan hastalıkların yayılmasına yol açabileceğini ifade etti. 

Eski tıp metinlerinde geçen bu'shanu adlı hastalığın, herpes simpleks virüs tip 1 olabileceği düşünülüyor.

Mezopotamya tarihi uzmanı Arboll'a göre bölgeden bugüne ulaşan tabletler, öpüşmenin hem aile arasında hem de romantik ilişkilerde görüldüğünü gösteriyor:

Dolayısıyla öpüşme, yalnızca herhangi bir bölgede ortaya çıkan ve oradan yayılan bir gelenek olarak görülmemeli. Bunun yerine birkaç bin yıl boyunca birçok antik kültürde varmış gibi duruyor.

Öpüşmenin Bilimi (The Science of Kissing) adlı kitabın yazarı Sheril Kirshenbaum ise şöyle konuştu:

Bonobo gibi en yakın akrabalarımız da dahil olmak üzere hayvanlar aleminde pek çok benzer davranış görüyoruz. Türümüzün biz Dünya'da bulunduğumuzdan beri öpüştüğünden şüpheleniyorum.

 

Independent Türkçe, Guardian, Washington Post



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT