Elektrikli araba örtüsü Mars'ta yaşam alanı kurmak için kullanılabilir

Janus termal örtüsünde iki yüzlü Roma tanrısından esinlenildi

Sıcaklıkları pasif olarak düzenleyebilen fononik metakumaşın yakın çekimi (Huaxu Qiao)
Sıcaklıkları pasif olarak düzenleyebilen fononik metakumaşın yakın çekimi (Huaxu Qiao)
TT

Elektrikli araba örtüsü Mars'ta yaşam alanı kurmak için kullanılabilir

Sıcaklıkları pasif olarak düzenleyebilen fononik metakumaşın yakın çekimi (Huaxu Qiao)
Sıcaklıkları pasif olarak düzenleyebilen fononik metakumaşın yakın çekimi (Huaxu Qiao)

Bilim insanları, Roma mitolojisinden esinlenerek gün boyunca örttüğü her şeyi soğutabilen ve geceleri ısıtabilen bir örtü icat etti.

İki yüzlü Roma tanrısı Janus'un adını taşıyan Janus termal örtü, elektrikli arabalardan uzay araçlarına kadar her şeyde kullanılabilir. Araştırmacılar, bunun Ay ve Mars'ta gezegen dışı koloniler inşa etmek için bile kullanılabileceğini öne sürüyor.

Araştırmaya katılan, Şanghay Jiao Tong Üniversitesi'nden malzeme bilimci Kehang Cui, "Termal örtü yazın serin kışın sıcak tutan, araçlar, binalar, uzay araçları ve hatta dünya dışı yaşam alanları için giysiler gibidir" diyor.

Örtü temelde Dünya'nın göreceli soğutma yoluyla soğumasıyla aynı şekilde çalışıyor. Dünya atmosferle kaplıdır ve atmosfer yaydığımız belirli bir aralıktaki elektromanyetik enerjiye karşı geçirgendir.

Silika ve alüminyumdan üretilen fütüristik malzeme, herhangi bir dış enerjiye ihtiyaç duymadan ısıtma ve soğutma etkisini pasif olarak elde edebiliyor.

Elektrikli araçların örtüyle örtülmesi, sıcak bir günde 8 santigrat derece soğutulmasını ve soğuk bir gecede 6,8 santigrat derece ısıtılmasını sağlayarak bataryanın bozulmasını önler.

Ölçeklenebilir üretilen Janus termal örtü ve elektrikli arabaların gündüz çekilen örtülü ve örtüsüz fotoğrafı (Huaxu Qiao)
Ölçeklenebilir üretilen Janus termal örtü ve elektrikli arabaların gündüz çekilen örtülü ve örtüsüz fotoğrafı (Huaxu Qiao)

Profesör Cui, "İlk kez kış gecelerinde ortam sıcaklığının neredeyse 7 santigrat derece üzerinde ısınmaya ulaşabiliyoruz" diyor.

Bu bizim için de şaşırtıcı sayılır, enerji girişi veya güneş ışığı yok ve hâlâ ısı elde edebiliyoruz.

Araştırmayı detaylandıran "Scalable and durable Janus thermal cloak for all-season passive thermal regulation" (Dört mevsim pasif termal düzenleme için ölçeklenebilir ve dayanıklı Janus termal örtü) başlıklı çalışma salı günü Device adlı bilimsel dergide yayımlandı.

Independent Türkçe



Güneş sıradaki döngüsünün ilk işaretini yıllar önceden gösterdi

5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
TT

Güneş sıradaki döngüsünün ilk işaretini yıllar önceden gösterdi

5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Güneş'in, mevcut döngüsünün henüz yarısında olmasına rağmen bir sonraki faaliyet döngüsüne başladığının ilk işaretlerini tespit eden bilim insanlarının keşfi, Güneş fırtınalarının daha iyi modellenmesini sağlayabilir.

11 yıllık döngüler sırasında Güneş, leke sayısının ve aktivite yoğunluğunun artarak zirveye ulaşmasıyla yoğun Güneş fırtınaları ihtimalinin en yüksek seviyeye taşındığı dönemlerden geçiyor.

Güneş halihazırda 25. döngüsünün en yüksek aktivitesine, yani  "solar maksimuma" yaklaşıyor. Bu döngü, Güneş aktivitesinin kapsamlı bir şekilde kaydedilmeye başlandığı 1755'ten bu yana gerçekleşen 25. döngü olması nedeniyle bu şekilde adlandırılıyor.

Bu döngünün 6 yıl daha devam etmesi beklenirken, Birmingham Üniversitesi'nden bilim insanları bir sonraki Güneş döngüsünün ilk işaretlerini keşfetti.

Solar maksimum sırasında Güneş, manyetik alanını çevirerek kutuplarının yerini değiştiriyor ve bu da yıldızın yüzeyindeki aktiviteyi etkileyerek Dünya'ya daha fazla Güneş patlaması gönderiyor.

Güneş'in aktivitesinin tavan yaptığı dönemdeki güçlü Güneş fırtınaları, düşük irtifalarda bile parlak auroralara yol açabiliyor.

Ayrıca yörüngedeki uydulara, elektrik şebekelerine ve telekomünikasyon sistemlerine de zarar verebiliyorlar.

Araştırmacılar Güneş döngüsünü, yıldızın içindeki ses dalgalarını ölçüp bunların nasıl döndüğünü izleyerek takip ediyor.

Bunlar, 11 yıllık döngü boyunca Güneş'in ekvatoruna ve kutuplarına doğru dönen ve göç eden, Güneş burulma salınımı adlı hızlı hareket eden şeritlerden oluşan bir örüntü gibi görülebilir.

Bilim insanları daha hızlı dönen şeritlerin bir sonraki Güneş döngüsü başlamadan önce ortaya çıktığını biliyor.

Araştırmacılar, bu şekilde dönen şeritleri gösteren yeni verilere dayanarak bir sonraki Güneş döngüsünün başladığına dair zayıf işaretler buldu.

Birmingham Üniversitesi'nden Rachel Howe "Plan üzerinde bir Güneş döngüsü, yani 11 yıl geriye gidince, 2017'de gördüğümüz şekille birleşiyor gibi görünen benzer bir şey görülüyor. Bu şekil, mevcut Güneş döngüsü 25. Döngü'nün bir özelliği haline geldi" diyor.

2030'a kadar resmen başlamayacak 26. Döngü'nün muhtemelen ilk izlerini görüyoruz.

Bilim insanları daha fazla veriyle, Güneş'in faaliyet döngüsünü yönlendiren plazma ve manyetik alanların karmaşık dansında bu akışların oynadığı rolü daha iyi anlamayı umuyor.

Dr. Howe, "Yaklaşık 6 yıl sonra başlayacak 26. Döngü'de bu örüntünün tekrarlanacağına dair ilk ipucunu görmek heyecan verici" diyor.