Elektrikli araba örtüsü Mars'ta yaşam alanı kurmak için kullanılabilir

Janus termal örtüsünde iki yüzlü Roma tanrısından esinlenildi

Sıcaklıkları pasif olarak düzenleyebilen fononik metakumaşın yakın çekimi (Huaxu Qiao)
Sıcaklıkları pasif olarak düzenleyebilen fononik metakumaşın yakın çekimi (Huaxu Qiao)
TT

Elektrikli araba örtüsü Mars'ta yaşam alanı kurmak için kullanılabilir

Sıcaklıkları pasif olarak düzenleyebilen fononik metakumaşın yakın çekimi (Huaxu Qiao)
Sıcaklıkları pasif olarak düzenleyebilen fononik metakumaşın yakın çekimi (Huaxu Qiao)

Bilim insanları, Roma mitolojisinden esinlenerek gün boyunca örttüğü her şeyi soğutabilen ve geceleri ısıtabilen bir örtü icat etti.

İki yüzlü Roma tanrısı Janus'un adını taşıyan Janus termal örtü, elektrikli arabalardan uzay araçlarına kadar her şeyde kullanılabilir. Araştırmacılar, bunun Ay ve Mars'ta gezegen dışı koloniler inşa etmek için bile kullanılabileceğini öne sürüyor.

Araştırmaya katılan, Şanghay Jiao Tong Üniversitesi'nden malzeme bilimci Kehang Cui, "Termal örtü yazın serin kışın sıcak tutan, araçlar, binalar, uzay araçları ve hatta dünya dışı yaşam alanları için giysiler gibidir" diyor.

Örtü temelde Dünya'nın göreceli soğutma yoluyla soğumasıyla aynı şekilde çalışıyor. Dünya atmosferle kaplıdır ve atmosfer yaydığımız belirli bir aralıktaki elektromanyetik enerjiye karşı geçirgendir.

Silika ve alüminyumdan üretilen fütüristik malzeme, herhangi bir dış enerjiye ihtiyaç duymadan ısıtma ve soğutma etkisini pasif olarak elde edebiliyor.

Elektrikli araçların örtüyle örtülmesi, sıcak bir günde 8 santigrat derece soğutulmasını ve soğuk bir gecede 6,8 santigrat derece ısıtılmasını sağlayarak bataryanın bozulmasını önler.

Ölçeklenebilir üretilen Janus termal örtü ve elektrikli arabaların gündüz çekilen örtülü ve örtüsüz fotoğrafı (Huaxu Qiao)
Ölçeklenebilir üretilen Janus termal örtü ve elektrikli arabaların gündüz çekilen örtülü ve örtüsüz fotoğrafı (Huaxu Qiao)

Profesör Cui, "İlk kez kış gecelerinde ortam sıcaklığının neredeyse 7 santigrat derece üzerinde ısınmaya ulaşabiliyoruz" diyor.

Bu bizim için de şaşırtıcı sayılır, enerji girişi veya güneş ışığı yok ve hâlâ ısı elde edebiliyoruz.

Araştırmayı detaylandıran "Scalable and durable Janus thermal cloak for all-season passive thermal regulation" (Dört mevsim pasif termal düzenleme için ölçeklenebilir ve dayanıklı Janus termal örtü) başlıklı çalışma salı günü Device adlı bilimsel dergide yayımlandı.

Independent Türkçe



Sovyetler'den kalma uydu Dünya'ya meteor gibi çarpabilir

Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
TT

Sovyetler'den kalma uydu Dünya'ya meteor gibi çarpabilir

Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Bir uydu takipçisi, Venüs'e iniş yapabilecek dayanıklılıkta tasarlanan yarım tonluk Sovyet uzay sondasının iki hafta içinde Dünya'ya geri döneceği ve meteor gibi "sert düşebileceği" uyarısında bulundu.

1972'de fırlatılan uzay aracı hiçbir zaman Dünya'nın yörüngesini geçemedi ve kalıntıları 50 yılı aşkın süredir gezegenin etrafında dönüyor.

Sonda, 10 Mayıs civarında alevler içinde Dünya'ya geri düşmeye başlayacak.

Hollandalı uydu takipçisi Marco Langbroek blog yazısında, "Bundan yaklaşık 2 hafta sonra, alışılmadık bir kontrolsüz yeniden giriş gerçekleşecek: Başarısız bir Sovyet Venera görevinden 53 yıllık iniş kapsülü Dünya yörüngesinde sıkışıp kaldı" dedi.

Uzay sondasının yeniden giriş sırasında yanma ihtimali az da olsa var ancak Venüs'e inişe dayanmak üzere inşa edildiği için bu pek olası görünmüyor.

Delft Teknoloji Üniversitesi'nde uzay durumsal farkındalığı dersi veren Dr. Langbroek, "Bu, Venüs atmosferinden geçerken hayatta kalmak üzere tasarlanmış bir iniş aracı olduğundan, Dünya atmosferine yeniden girişte ve çarpışmada sağlam kalması mümkün" dedi.

Uzay aracı paraşütle donatılmış olsa da bu paraşüt çalışır durumda olmayabilir.

Dr. Langbroek, Popular Science'a "Eğer yeniden girişten sağ çıkarsa, sertçe düşecektir" diye konuştu.

Dr. Langbroek, yaklaşık 1 metre genişliğinde ve 500 kg'ın biraz altında ağırlığa sahip sondanın atmosfere yeniden girebileceğini ve saatte yaklaşık 250 km hızla Dünya'ya çarpabileceğini, bunun da meteor çarpmasına benzer riskler oluşturduğunu söyledi.

Casus uydu, meteor ve asteroitleri izleyen öğretim görevlisi, "Söz konusu riskler özellikle yüksek olmasa da sıfır da değil" dedi.

Düşen sondanın ne zaman ve nereye çarpabileceği belirsizliğini koruyor.

Dr. Langbroek, "51,7 derecelik yörünge eğimiyle, yeniden giriş 52 Kuzey ve 52 Güney enlemleri arasında herhangi bir yerde gerçekleşebilir" dedi.

Bu, Birleşik Krallık kadar kuzeyden Yeni Zelanda kadar güneye herhangi bir yer olabilir.

Gök cismi takipçisi, "Mevcut modellememize göre yeniden giriş, aşağı yukarı 10 Mayıs civarında gerçekleşecek" dedi.

Geçen birkaç ay boyunca, model sürekli 9-10 Mayıs 2025'ten civarında yeniden girişe işaret ediyor.

İzleyiciler daha fazla veri toplamak ve ne zaman ve nereye çarpabileceğini belirlemek için uzay sondasını gözlemlemeyi sürdürüyor.

Dr. Langbroek, "Yeniden giriş tarihindeki belirsizlik, gerçek yeniden girişe yaklaştıkça azalacak ancak o gün bile belirsiz oranı hâlâ yüksek olacak" dedi.

Independent Türkçe, independent.co.uk/space