Dünyanın en büyük teleskobu tamamlanmak üzere

Şili, dünyanın en büyük teleskopunun inşasında ilerleme kaydediyor

Dünyanın en büyük teleskobu tamamlanmak üzere
TT

Dünyanın en büyük teleskobu tamamlanmak üzere

Dünyanın en büyük teleskobu tamamlanmak üzere

Dünyanın en büyük teleskobu, Şili’nin Atacama Çölü’nde bulunan Cerro Armazones’te Avrupa Güney Gözlemevi (European Southern Observator-ESO) tarafından inşa ediliyor. Teleskobun Haziran ayı sonlarına doğru ‘web kamerası’ ile çekilen yeni bir görüntüsü, çalışmalarda büyük ilerleme kaydedildiğini gösterdi. Fotoğrafa göre, mühendisler ve inşaat işçileri şu anda inanılmaz bir hızla teleskobun kubbe yapısını birleştiriyor. Şarku’l Avsat’ın Scintechdaily.com’dan aktardığı habere göre görsel olarak her gün değişen çelik yapı, yakında teleskop kubbelerinin bilindik dairesel şeklini alacak.

ESO’nun Son Derece Büyük Teleskobu’nun (The Extremely Large Telescope-ELT) inşasının yarısına kadar gelindi. Tamamlandığında, dünyanın en büyük görünür ışık ve kızılötesi teleskopu olacak. Aynı zamanda beş aynalı bir optik tasarımı ile öne çıkacak. Salgının getirdiği zorluklara rağmen, inşaatta hızlı bir ilerleme kaydedildi, projenin ikinci yarısının tamamlanmasının da önemli ölçüde daha hızlı olması bekleniyor. Teleskopun 2028’de bilimsel çalışmalara başlaması planlanıyor.

Devrim niteliğindeki yer tabanlı teleskop, 39 metre uzunluğunda bir ana ayna içeriyor ve bittiğinde dünyanın en büyük gözü olacak. Şu anda tamamlanma yüzdesi yüzde 50’yi aşan inşaata 9 yıl önce başlandığını da belirtmek gerekiyor.



"Bizim mahallemizdeki" gaz devine dair güçlü kanıtlar bulundu

 Gaz devi 4 ışık yılı uzaklıkta (NASA)
 Gaz devi 4 ışık yılı uzaklıkta (NASA)
TT

"Bizim mahallemizdeki" gaz devine dair güçlü kanıtlar bulundu

 Gaz devi 4 ışık yılı uzaklıkta (NASA)
 Gaz devi 4 ışık yılı uzaklıkta (NASA)

Bryony Gooch 

Gökbilimciler Güneş'e yakın bir yıldız sistemindeki bir yıldızın yörüngesinde dönen dev bir gaz gezegenine dair güçlü kanıtlar buldu.

Dünya'dan 4 ışık yılı uzaklıktaki üçlü yıldız sistemi Alpha Centauri, bilim insanlarının Güneş Sistemi dışındaki dünyalara yönelik araştırmalarında uzun zamandır cazip bir hedef oldu. Bilim insanları astronomik açıdan Dünya'ya yakın bir komşu olabilecek ve hatta yaşamı destekleyen uydulara sahip olabilecek, yaşam barındırmayan bir gezegen buldu.

Geçen yıl tespit edilen bu potansiyel gezegen, daha sonraki gözlemlerde ortadan kaybolmuştu. Ancak gökbilimciler NASA'nın güçlü James Webb Uzay Teleskobu'nu kullanarak yeni işaretler saptadı.

Eğer varlığı doğrulanırsa bu cisim, Güneş benzeri bir yıldızın yaşanabilir bölgesinde dönen, Dünya'ya en yakın gezegen olacak.

Oxford Üniversitesi'nde uzay araçları alanında öğretim üyesi olan Dr. Carly Howett, BBC'ye yaptığı açıklamada, "4 yıl uzun bir yol ama galaktik açıdan çok yakın; bu cisim bizim mahallemizde" diyor.

Güneş'e benzeyen, yaklaşık aynı sıcaklık ve parlaklıkta bir yıldızın etrafında dönüyor. Yaşanabilir dünyaları düşünmek istiyorsak bu gerçekten çok önemli.

Öte yandan bilim insanları, gezegen adayı bir gaz devi olduğu için bildiğimiz anlamda yaşamı desteklemeyeceğini söylüyor.

NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı ve Caltech'in IPAC astronomi merkezindeki NASA Ötegezegen Bilimleri Enstitüsü'nden Charles Beichman "Bu sistemin bize bu kadar yakın olması nedeniyle, keşfedilen herhangi bir ötegezegen, bizimki dışındaki gezegen sistemleri hakkında veri toplamada en iyi fırsatı sunacak" diyor.

Beichman "Ancak bu yıldızlar çok parlak, yakın ve gökyüzünde hızla hareket ettiğinden dünyanın en güçlü uzay teleskobuyla bile bu gözlemleri yapmak son derece zor" diye ekliyor.

Yıldızlar muazzam miktarda parlak ışık üreterek yakındaki nesneleri örtebilir ve bu da potansiyel gezegenin neden kaybolmuş gibi göründüğünü açıklayabilir.

Beichman "Webb evrendeki en uzak galaksileri bulmak üzere tasarlandı ve optimize edildi. Uzay Teleskobu Bilim Enstitüsü'ndeki operasyon ekibinin sadece bu hedefe özel bir gözlem dizisi oluşturması gerekti ve ekstra çabaları olağanüstü bir şekilde sonuç verdi" diye ekliyor.

Bu cisim şimdiye kadar görülenler arasında yıldızına en yakın gezegen olacağı için potansiyel gezegenin doğrulanması, ötegezegen görüntüleme çalışmalarında yeni bir dönüm noktası anlamına gelecek.

Ekibin araştırmasını ele alan iki makalenin ortak başyazarı olan, Caltech'ten doktora öğrencisi Aniket Sanghi, "Aynı zamanda sıcaklık ve yaş bakımından Güneş Sistemi'ndeki dev gezegenlere en çok benzeyen ve evimiz Dünya'ya en yakın olanı" diyor.

Birbirine yakın iki yıldız içeren bir sistemde bulunması, gezegenlerin kaotik ortamlarda nasıl oluştuğu, hayatta kaldığı ve geliştiğiyle ilgili anlayışımıza meydan okuyacak.

Gökbilimciler yeni teknolojileri test etmek için özel ekipmanlarla donatılan ve Mayıs 2027'de fırlatılması beklenen NASA'nın Nancy Grace Roman Uzay Teleskobu adlı yeni teleskobunu yeni yaşam arayışında kullanmayı umuyor.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news