NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu "öfkeli" yıldızın buharlaştırdığı gezegeni gözlemledi

Dünya'nın çapının 4 katı olan gezegen, yıldızından yalnızca 9,6 milyon kilometre uzakta

NASA verilerinden yola çıkarak hazırlanan bu görselde bir kırmızı cücenin önünden geçen gezegen resmediliyor. Mavi bölgeler, gezegenin "uçup giden" atmosferini temsil ediyor (NASA)
NASA verilerinden yola çıkarak hazırlanan bu görselde bir kırmızı cücenin önünden geçen gezegen resmediliyor. Mavi bölgeler, gezegenin "uçup giden" atmosferini temsil ediyor (NASA)
TT

NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu "öfkeli" yıldızın buharlaştırdığı gezegeni gözlemledi

NASA verilerinden yola çıkarak hazırlanan bu görselde bir kırmızı cücenin önünden geçen gezegen resmediliyor. Mavi bölgeler, gezegenin "uçup giden" atmosferini temsil ediyor (NASA)
NASA verilerinden yola çıkarak hazırlanan bu görselde bir kırmızı cücenin önünden geçen gezegen resmediliyor. Mavi bölgeler, gezegenin "uçup giden" atmosferini temsil ediyor (NASA)

NASA'nın emektar Hubble Uzay Teleskobu, Güneş Sistemi'nden sadece 32 ışık yılı uzaklıktaki kaotik bir olayı gözlemledi.

Teleskop verileri, AU Microscopii adlı bir kırmızı cüce yıldızın, kendi gezegenlerinden biri olan AU Microscopii b'yi burharlaştırdığını ortaya çıkardı.

Yıldızların büyük çoğunluğunu oluşturan kırmızı cücelerin Güneş'in yarısından daha az kütleye sahip olduğu ve diğer yıldızlardan nispeten daha soğuk olduğu biliniyor.

Buna rağmen yıldız, yüksek enerjili radyasyonuyla AU Microscopii b'nin atmosferini parçalıyor. 

Dünya'nın çapının 4 katı olan gezegen, yıldızından yalnızca 9,6 milyon kilometre uzakta. Karşılaştırmak gerekirse Dünya ve Güneş arasında 151 milyon kilometre var.

Yıldızına yakın olması, AU Microscopii b'nin aşırı radyasyona maruz kalmasına yol açıyor. Üstelik gezegen de yıldızı da daha çok genç.

Ötegezegen araştırmacısı Keighley Rockliffe, "Sadece 23 milyon yaşında. Bu çok, çok genç. Daha yeni yürümeye başlamış bir yıldız" dedi:

Yıldız astronomları heyecanlı çünkü AU Microscopii, Samanyolu'ndaki en yaygın yıldız türü olan kırmızı cücelerin öfke nöbetine benzer durumda geçen gençlik yıllarının bir örneği.

Halihazırda bu kırmızı cüce, gezegeni radyasyon bombardımanına maruz bırakarak atmosferini sıyırıyor.

Gezegenden ayrışan atmosfer tabakası da uzaya savruluyor.

27 Temmuz'da tamamlanan Hubble gözlemleri, bir tür atmosferik buharlaşmaya maruz kalan ötegezegenlere dair bilgi verirken, aynı zamanda bu atmosferleri durmaksızın çekip alabilen yıldızları daha iyi anlamamızı sağlayabilir.

"AU Microscopii b özel çünkü aslında hiç de özel değil!" diyen Rockliffe, sözlerini şöyle sürdürdü:

Gezegen-yıldız sisteminin ilk aşamalarının galaksideki en tipik örneklerinden. O yüzden bu çok kritik oluşum döneminde atmosferik kaçışın nasıl göründüğüne dair bize önemli bilgiler veriyor.

 

Independent Türkçe, Space, Universe Today



Bilim doğruladı: Kalbin kırılması insanları gerçekten öldürebilir

Yakınını kaybedip yasını sürekli yüksek seviyelerde yaşayanların ölme olasılığı, düşük düzeylerde yas tutanlara göre yüzde 88 daha fazla (Unsplash)
Yakınını kaybedip yasını sürekli yüksek seviyelerde yaşayanların ölme olasılığı, düşük düzeylerde yas tutanlara göre yüzde 88 daha fazla (Unsplash)
TT

Bilim doğruladı: Kalbin kırılması insanları gerçekten öldürebilir

Yakınını kaybedip yasını sürekli yüksek seviyelerde yaşayanların ölme olasılığı, düşük düzeylerde yas tutanlara göre yüzde 88 daha fazla (Unsplash)
Yakınını kaybedip yasını sürekli yüksek seviyelerde yaşayanların ölme olasılığı, düşük düzeylerde yas tutanlara göre yüzde 88 daha fazla (Unsplash)

Harriette Boucher 

Yeni bir araştırma, yakınını kaybedip yoğun ve uzun süreli yas semptomlarından muzdarip olan kişilerin, sevdiklerinin ölümünden sonraki 10 yıl içinde ölme ihtimalinin, neredeyse iki kata ulaştığını ortaya koydu.

Danimarka'daki araştırmacılar, yakınını kaybedip sürekli yüksek düzeylerde yas tutanların, yasını daha düşük seviyelerde yaşayanlarla kıyasla, sağlık hizmetlerini daha fazla kullandığını ve ölme olasılığının yüzde 88 daha fazla olduğunu buldu.

Araştırmacılar, sevdiklerini kaybedenlerin yaşadığı 5 yas güzergahını tanımladı ve en ciddi şekilde etkilenenlerin daha erken ölme olasılığının daha yüksek olduğunu tespit etti.

Araştırma makalesinin yazarlarından Dr. Mette Kjærgaard Nielsen şu ifadeleri kullandı:

Yüksek yas semptomu seviyeleriyle; kalp damar hastalıkları, akıl sağlığı sorunları ve hatta intiharda görülen daha yüksek oranlar arasında bir bağlantı olduğunu daha önce bulmuştuk. Ancak ölümle ilişkisi daha fazla araştırılmalı.

Bilim insanı, "yüksek" bir yas güzergahına dair risk altında olan kişilerin erken fark edilebileceğini de söyledi:

Bir pratisyen hekim akıl sağlığına dair diğer ciddi rahatsızlıklar ve depresyonun eski belirtilerini arayabilir. Daha sonra bu hastalara kendileri özel takip sunabilir veya onları psikologların özel muayenehanelerine ya da ikinci basamak sağlık kuruluşlarına yönlendirebilirler.

Dr. Nielsen, "Pratisyen hekimler ayrıca yakınını kaybedenlerin ruh sağlığına odaklanılacak bir takip randevusu da önerebilir" dedi.

Bilim insanları, 2012'den bu yana yakınlarını kaybetmiş, yaş ortalaması 62 olan 1735 adet kadın ve erkeği 10 yıl boyunca Danimarka'da izledi. Bu süre zarfında bu kişilere, semptomlarını ve deneyimlerini değerlendiren bir dizi anket gönderildi ve araştırmacılar bunlarla katılımcıların sürekli olarak hangi düzeyde keder yaşadığını belirledi.

Grubun yüzde 66'sı yakın zamanda partnerini, yüzde 27'si bir ebeveynini ve yüzde 7'si de çok sevdiği bir başka kişiyi kaybetmişti.

Sürekli olarak yüksek düzeylerde yas belirtileri yaşayan yüzde 6'lık kesimin 10 yıl içinde ölme olasılığı, sürekli olarak düşük yas belirtileri gösterdiğini bildiren yüzde 38'e kıyasla yüzde 88 daha yüksekti.

Yüksek güzergahta olanların, yakınlarını kaybetmesinin üzerinden üç yıl geçtikten sonra sağlık hizmeti alma olasılıkları da daha yüksek çıktı.

Bu grubun konuşma terapisi veya diğer akıl sağlığı hizmetlerini alma ihtimalleri yüzde 186, antidepresan reçetesi yazılma olasılıkları yüzde 463, yatıştırıcı ya da kaygı giderici ilaç reçetesi alma ihtimalleri de yüzde 160 daha fazla.

 Independent Türkçe,independent.co.uk/news