Devrim niteliğinde güneş panelleri geliştirildi: Yaprakları taklit ediyor

Elektriğin yanı sıra her yıl 40 milyar metreküpten fazla su üretebilir

Yeni tasarım elektrik, ısı ve temiz suyu aynı anda üretiyor (Dr. Gan Huang)
Yeni tasarım elektrik, ısı ve temiz suyu aynı anda üretiyor (Dr. Gan Huang)
TT

Devrim niteliğinde güneş panelleri geliştirildi: Yaprakları taklit ediyor

Yeni tasarım elektrik, ısı ve temiz suyu aynı anda üretiyor (Dr. Gan Huang)
Yeni tasarım elektrik, ısı ve temiz suyu aynı anda üretiyor (Dr. Gan Huang)

Yaprakların yapısından ilham alarak tasarlanan yeni güneş panelleri, doğayı taklit ederek elektrik üretiyor.

Birleşik Krallık'ın saygın üniversitelerinden Imperial College London'da görev alan araştırmacılar, yaygın kullanılan güneş panellerini yeniden düzenleyerek elektrik, ısı ve temiz suyu birlikte üretebilen bir tasarım elde etti.

Hakemli bilimsel dergi Nature Communications'ta yayımlanan bir makalede duyurulan yeni teknolojiye fotovoltaik yaprak (kısaca PV yaprağı) adı verildi.

Fotovoltaik (PV) güneş enerjisi, güneş ışığını elektriğe dönüştüren temel mekanizma. Öte yandan bugüne kadar geliştirilen PV hücreleri çok da verimli değil.

Bunlar güneş enerjisinin genellikle yüzde 10 ila 25'ini elektriğe dönüştürebiliyor. Kullanılmayan enerji ise PV hücrelerinin aşırı derecede ısınmasına sebebiyet verebiliyor.

PV hücrelerini soğutmanın bir yolu, aktif termal yönetim yöntemlerinin kullanılması. Diğer bir deyişle su veya hava akışı yoluyla ısının uzaklaştırılması.

Bunun için de mekanizmaya hidrolik yapılar eklenmesi gerekiyor. Bu da maliyeti ciddi biçimde artırıyor.

Bitki yapraklarını taklit ediyor

Doğadaki bitki yapraklarını taklit eden yeni tasarımda ise düşük maliyetli malzemeler kullanıldı.

Bitkilerde suyun köklerden yapraklara taşınmasını sağlayan birçok farklı katman ve yapı mevcut.

Yaprakların serin kalmasını da terleme adı verilen bir mekanizma sağlıyor. Bitkilerde terleme, havanın emme kuvveti sayesinde bitkinin havayla temastaki organlarından dışarıya subuharı verilmesi anlamına geliyor.

Bu mekanizma sayesinde çalışır durumda kalan yapraklar fotosentez yapmaya devam edebiliyor.

Yeni tasarımı yapan bilim insanları işte bu yapıyı PV hücrelerine uyarladı.

Geliştirilen PV yaprağı, suyu ayrı bir tanktan güneş hücresine yönlendiren doğal liflerden oluşuyor. Bu yapı, suyun tüm hücreyi kaplamasına ve buharlaşmasına olanak tanıyor.

Birleşik Krallık'taki Temiz Enerji Süreçleri Laboratuvarı Başkanı Profesör Christos Markides, "Bu yenilikçi tasarımın uygulanması, temiz enerjiye geçişi hızlandırmaya yardımcı olurken artan enerji ve tatlı su ihtiyacını da telafi edebilir" dedi.

Deneylerde PV yaprağının geleneksel hücrelerden yüzde 10 oranında daha fazla elektrik üretebildiği görüldü.

Terleme yoluyla elde edilen su buharını ve ısıyı da depolayan sistem, aynı zamanda her yıl 40 milyar metreküpten fazla su üretme avantajına da sahip olabilir.

 

Independent Türkçe, IFL Science, The Next Web



IBM'in yeni fiber optik teknolojisi, "ışık hızını yapay zeka çağına" taşıyor

Bilişim teknolojisi devinin yeni modeli, gelişmiş yapay zeka araçlarının eğitimini birkaç haftaya düşürme potansiyeli taşıyor (IBM)
Bilişim teknolojisi devinin yeni modeli, gelişmiş yapay zeka araçlarının eğitimini birkaç haftaya düşürme potansiyeli taşıyor (IBM)
TT

IBM'in yeni fiber optik teknolojisi, "ışık hızını yapay zeka çağına" taşıyor

Bilişim teknolojisi devinin yeni modeli, gelişmiş yapay zeka araçlarının eğitimini birkaç haftaya düşürme potansiyeli taşıyor (IBM)
Bilişim teknolojisi devinin yeni modeli, gelişmiş yapay zeka araçlarının eğitimini birkaç haftaya düşürme potansiyeli taşıyor (IBM)

IBM, çiplerin ışık hızıyla iletişim kurmasını sağlayan yeni teknolojisiyle yapay zeka eğitiminde muazzam seviyede hız ve enerji tasarrufu yapılacağını öngörüyor.

Yapay zeka modelleri geliştikçe ihtiyaç duydukları işlemci gücü seviyesi de artıyor. Bunun sonucunda veri merkezleri gittikçe daha fazla enerjiye ihtiyaç duyuyor.

Bunun yanı sıra çoğu gelişmiş bilgisayar çipi, hâlâ bakır tellerle taşınan elektrik sinyallerini kullanarak iletişim kuruyor.

Tıpkı internet gibi uzun mesafeler arasındaki iletişimdeyse genellikle fiber optik kablolardan yararlanılıyor.

Veri merkezleri dış dünyayla iletişimde ışık sinyalleriyle iletişim kuran fiber optik kullansa da veri bilgisayara ulaştığında bakır kablolara geri dönülüyor. 

Bakır kabloların istenen hızda iletişim kuramadığı için çoğu veri işlemcisi boşta bekleyerek bir sonraki veri paketinin gelmesini bekliyor.

Bu da özellikle üretken yapay zeka araçlarının eğitimi gibi kapsamlı işlerde yavaşlamaya ve enerji kaybına yol açıyor. 

ABD merkezli bilişim devi IBM, fiber optik teknolojisini çipler arası iletişimde kullanarak sorunun üstesinden gelmeyi amaçlıyor. Şirket 9 Aralık Pazartesi günü yaptığı açıklamada yeni teknolojisini tanıttı.

IBM ekibinden araştırmacılar bir çipin kenarına, mevcut yöntemlerden 6 kat daha fazla optik fiber eklemesini sağlayacak bir modül geliştirdi. 

Milimetre başına 51 optik fiber kabloyu birbirine bağlayan modül, Polimer Optik Dalga Kılavuzu (PWG) denen bir yapı kullanıyor. PWG aynı zamanda iletilen ışık sinyallerinin birbirine karışmasını da engelliyor. 

Araştırma ekibinden Mukesh Khare "Hepimizin bildiği gibi en iyi iletişim teknolojisi fiber optik ve bu nedenle fiber optik her yerde uzun mesafeli iletişimde kullanılıyor" diyerek ekliyor:

Bu yeni teknoloji, fiber optiğin gücünü çipe taşıyor.

Şirket yeni fiber optik kullanan çiplerin, sadece elektrik sinyalleriyle iletişim kuran muadillerine kıyasla 80 kat daha yüksek bant genişliğine sahip olacağını öne sürüyor.

"Işık hızını üretken yapay zeka çağına" taşıdığını ifade eden IBM, böylece geniş dil modellerinin üç ay yerine üç haftada eğitilebileceğini öngörüyor. 

Bilişim devi ayrıca bir yapay zeka modelinin eğitiminden tasarruf edilecek enerjinin ABD'de 5 bin haneye bir yıl boyunca elektrik sağlayabileceğini iddia ediyor. 

IBM Kıdemli Başkan Yardımcısı ve Araştırma Direktörü Dario Gil "Bu çığır açıcı adım sayesinde yarının çipleri, fiber optik kabloların veri merkezlerinin içine ve dışına veri taşımasına benzer şekilde iletişim kuracak ve geleceğin yapay zeka iş yüklerini kaldırabilecek daha hızlı, daha sürdürülebilir iletişim çağını başlatacak" ifadelerini kullanıyor.

Independent Türkçe, New Atlas, New Scientist, IBM