Meta, onlarca dildeki konuşmaları tercüme etmek için bir yapay zeka modeli çıkardı

Akıllı telefonda Meta logosu (Reuters)
Akıllı telefonda Meta logosu (Reuters)
TT

Meta, onlarca dildeki konuşmaları tercüme etmek için bir yapay zeka modeli çıkardı

Akıllı telefonda Meta logosu (Reuters)
Akıllı telefonda Meta logosu (Reuters)

Facebook platformunun sahibi olan Meta Platforms şirketi salı günü, onlarca dildeki konuşmaları tercüme etme ve sesli olarak aktarma yeteneğine sahip, gerçek zamanlı iletişimi mümkün kılan ve diller arasındaki engelleri ortadan kaldıran araçlar için potansiyel bir yapı taşını teşkil eden bir yapay zeka modeli çıkardı.

Reuters haber ajansına göre, şirket bir açıklamasında, SeamlessM4T modelinin, daha önce ayrı modellerde mevcut olan teknolojileri birleştirerek, yaklaşık 100 dilde metinden sesli çevirinin yanı sıra 35’ten fazla dilde konuşmadan konuşmaya çeviriyi destekleyebildiğini söyledi.

Meta CEO’su Mark Zuckerberg, bu araçların, şirketin geleceği üzerine bahse girdiği bir dizi bağlantılı sanal dünya olan Metaverse’de dünyanın dört bir yanından kullanıcılar arasındaki etkileşimi kolaylaştırmasını hayal ettiğini söyledi.

Açıklamada, Meta’nın modeli ticari olmayan amaçlarla kamuya açık hale getireceği ve Facebook, Instagram, WhatsApp ve Threads uygulamalarına entegre edileceği duyuruldu.

Reuters’a göre, sosyal medya devi, bu yıl bazı ücretsiz AI modellerini yayınladı. Bunların arasında, Microsoft’un sahibi olduğu OpenAI ile Alphabet’in sahibi olduğu Google tarafından satılan ve tescillenen modeller için ciddi bir zorluk teşkil eden LLaMA adlı dev bir dil modeli de bulunuyor.

Zuckerberg, kamuya açık bir yapay zeka sisteminin Meta’nın çıkarına olduğunu zira şirketin, modeli görüntüleme ve kullanma hakkı için ücret almak yerine, sosyal platformlarında doğrudan tüketiciye yönelik araçların oluşturulması gibi büyük kaynaklar toplayarak daha fazla kazanç elde edeceğini söylüyor.

Sektörün geri kalanı gibi Meta da modellerini beslemek için kullandığı eğitim verileriyle ilgili hukuki sorularla yüzleşiyor.

Temmuz ayında Sarah Silverman ile diğer iki yazar, Meta ve OpenAI’ye karşı telif hakkı ihlali davaları açarken, iki şirketi, kitaplarını izinsiz yapay zeka eğitim verisinde kullanmakla suçladı.

Meta araştırmacıları bir makalede, SeamlessM4T modeli için herhangi bir depo tanımlamaksızın, 4 milyon saatlik ‘kamuya açık bir web veri deposundan alınan ham sesten’ eğitim verileri topladıklarını söyledi.

Bir Meta sözcüsü ise ses verilerinin kaynağı hakkındaki sorulara yanıt vermedi.

Makalede, metinsel verilerin geçen yıl oluşturulan ve Wikipedia ve ilgili sitelerdeki içerikte kullanılan veri tabanlarından geldiğini belirtti.



Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
TT

Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)

Bilim insanları, gökyüzündeki en parlak yıldızlardan biri olan Betelgeuse'in yalnız olmayabileceğini öne sürdü. 

Orion Takımyıldızı'nda Dünya'dan 427 ışık yılı uzaktaki Betelgeuse, yeryüzüne en yakın kırmızı üstdev. 

Evrendeki en büyük hacme sahip bu yıldızların kütlesi, boyutuna oranla daha az oluyor. Betelgeuse de Güneş'in 700 katı büyüklüğe ve 15 katı kütleye sahip.

Dünya'dan görülebilen en parlak yıldızlar arasındaki Betelgeuse, gökbilimciler tarafından da epey detaylı bir şekilde inceleniyor. Ancak yeni bir araştırmaya göre çok önemli bir şey gözden kaçmış olabilir. 

Betelgeuse gibi yıldızlar, belirli periyotlar halinde şişip iniyor. Yıldızın çekirdeğindeki gazın ısınıp yüzeye çıkması ve ardından soğuyarak geri inmesi sonucu bu döngü yaşanıyor. 

Yapılan gözlemlerde Betelgeuse'in bu türden 400 günlük döngülere girdiği ve bu nedenle parlaklığının artıp azaldığı kaydediliyor. 

Ancak gökbilimciler Betelgeuse'in 2 bin 170 gün süren daha yavaş bir döngüde de parlaklığının artıp azaldığını gözlemliyor. 

Bilim insanları, uzun ikincil periyot (long secondary period / LSP) dedikleri bu ikinci döngünün sebebini saptayamıyor. 

Henüz hakem denetiminden geçmeyen ve ön baskı sunucusu arXiv'de yayımlanan araştırmaya göre, Güneş'in yaklaşık 1,7 katı kütleye sahip bir yıldız bu uzun periyoda yol açıyor olabilir. 

2019 sonu ila 2020 başında Betelgeuse'in parlaklığında ciddi bir düşüş yaşanmıştı. Bu olayı yıldızın ömrünün sonuna geldiği ve süpernova patlaması geçireceği şeklinde yorumlayanlar olmuştu. 

Fakat daha sonra araştırmacılar, çok yüksek ihtimalle Dünya'yla Betelgeuse arasına büyük bir toz bulutu girmesinin parlaklıktaki muazzam düşüşe yol açtığı sonucuna varmıştı.

Yeni çalışmayı yürüten ekip LSP'yi açıklayabilecek farklı senaryolar üzerinden çeşitli hesaplamalar yaptı. 

Hesaplamalar, başka bir yıldızın Betelgeuse'i çevreleyen toz bulutunun içinden geçmesinin 2 bin 170 günlük döngüyü açıklayabileceğine işaret ediyor.

Ekip, yoldaş yıldızın bu döngü içinde toz bulutunu kısa süreliğine dağıtarak Betelgeuse'in parlaklığını artırdığını öne sürüyor. 

Betelgeuse'in bir yoldaşı olabileceği ihtimali daha önce de ortaya atılmıştı. Ancak yeni araştırmayı yürüten ekip 2020'deki parlaklık düşüşünden sonraki gözlemlerin bu teoriyi güçlendirdiğini savunuyor. 

Bilim insanları ayrıca yıldızın çok uzun bir süre boyunca daha süpernova patlaması geçirmeyeceğini düşünüyor.

Araştırmacılar yoldaş yıldızın Güneş'in 1,7 katı kütleye sahip olduğunu tahmin ediyor ancak bir nötron yıldızı da olabilir. 

Bazı yıldızların süpernova patlamasından sonra kendi içine çökmesiyle oluşan nötron yıldızları çok daha yoğun oluyor. 

Yeni çalışmada öne sürülen teori Betelgeuse'le ilgili önemli bir soru işaretini giderme potansiyeli taşısa da doğrulanması için gözlem verilerine ihtiyaç var. 

Independent Türkçe, Live Science, EarthSky, Evrim Ağacı, arXiv