Meta, onlarca dildeki konuşmaları tercüme etmek için bir yapay zeka modeli çıkardı

Akıllı telefonda Meta logosu (Reuters)
Akıllı telefonda Meta logosu (Reuters)
TT

Meta, onlarca dildeki konuşmaları tercüme etmek için bir yapay zeka modeli çıkardı

Akıllı telefonda Meta logosu (Reuters)
Akıllı telefonda Meta logosu (Reuters)

Facebook platformunun sahibi olan Meta Platforms şirketi salı günü, onlarca dildeki konuşmaları tercüme etme ve sesli olarak aktarma yeteneğine sahip, gerçek zamanlı iletişimi mümkün kılan ve diller arasındaki engelleri ortadan kaldıran araçlar için potansiyel bir yapı taşını teşkil eden bir yapay zeka modeli çıkardı.

Reuters haber ajansına göre, şirket bir açıklamasında, SeamlessM4T modelinin, daha önce ayrı modellerde mevcut olan teknolojileri birleştirerek, yaklaşık 100 dilde metinden sesli çevirinin yanı sıra 35’ten fazla dilde konuşmadan konuşmaya çeviriyi destekleyebildiğini söyledi.

Meta CEO’su Mark Zuckerberg, bu araçların, şirketin geleceği üzerine bahse girdiği bir dizi bağlantılı sanal dünya olan Metaverse’de dünyanın dört bir yanından kullanıcılar arasındaki etkileşimi kolaylaştırmasını hayal ettiğini söyledi.

Açıklamada, Meta’nın modeli ticari olmayan amaçlarla kamuya açık hale getireceği ve Facebook, Instagram, WhatsApp ve Threads uygulamalarına entegre edileceği duyuruldu.

Reuters’a göre, sosyal medya devi, bu yıl bazı ücretsiz AI modellerini yayınladı. Bunların arasında, Microsoft’un sahibi olduğu OpenAI ile Alphabet’in sahibi olduğu Google tarafından satılan ve tescillenen modeller için ciddi bir zorluk teşkil eden LLaMA adlı dev bir dil modeli de bulunuyor.

Zuckerberg, kamuya açık bir yapay zeka sisteminin Meta’nın çıkarına olduğunu zira şirketin, modeli görüntüleme ve kullanma hakkı için ücret almak yerine, sosyal platformlarında doğrudan tüketiciye yönelik araçların oluşturulması gibi büyük kaynaklar toplayarak daha fazla kazanç elde edeceğini söylüyor.

Sektörün geri kalanı gibi Meta da modellerini beslemek için kullandığı eğitim verileriyle ilgili hukuki sorularla yüzleşiyor.

Temmuz ayında Sarah Silverman ile diğer iki yazar, Meta ve OpenAI’ye karşı telif hakkı ihlali davaları açarken, iki şirketi, kitaplarını izinsiz yapay zeka eğitim verisinde kullanmakla suçladı.

Meta araştırmacıları bir makalede, SeamlessM4T modeli için herhangi bir depo tanımlamaksızın, 4 milyon saatlik ‘kamuya açık bir web veri deposundan alınan ham sesten’ eğitim verileri topladıklarını söyledi.

Bir Meta sözcüsü ise ses verilerinin kaynağı hakkındaki sorulara yanıt vermedi.

Makalede, metinsel verilerin geçen yıl oluşturulan ve Wikipedia ve ilgili sitelerdeki içerikte kullanılan veri tabanlarından geldiğini belirtti.



Konakçılarını "dehşet verici" bir şekilde öldüren arı türü keşfedildi

Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
TT

Konakçılarını "dehşet verici" bir şekilde öldüren arı türü keşfedildi

Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)

Kurbanlarını "dehşet verici" bir yolla öldüren bir yaban arısı türü keşfedildi. Meyve sineklerinin içine bıraktıkları larvalar büyüyerek sineğin karnını patlatıyor. 

Parazitoid yaban arıları, genellikle yumurtalarını henüz gelişim aşamasındaki sineklere bırakıyor. Bu dönemde konakçıların daha savunmasız olması arıların işini kolaylaştırıyor. 

Yumurtadan çıkan arılar, gelişimi devam eden sineklerin içinde büyüyerek onları içeriden yiyor. Sinekler genellikle yetişkinliğe varmadan ölüyor.

Fakat araştırmacılar ilk defa yetişkin sinekleri hedef alan bir parazitoid yaban arısı türü tespit etti. 

Mississippi Eyalet Üniversitesi'nden doktora öğrencisi Logan Moore, bahçesinden topladığı meyve sineklerinin karnında, bilinmeyen bir türde yaban arısı larvası olduğunu gördü. 

Moore ve ekip arkadaşları, Syntretus perlmani adı verdikleri türün gelişim süreçlerini laboratuvar ortamında inceledi. 

Bulgularını önde gelen hakemli dergi Nature'da 11 Eylül'de yayımlayan ekip, arının iğnesiyle yetişkin meyve sineklerinin karnına yumurtasını bıraktığını kaydetti. 

Daha sonra yumurtanın larvaya dönüşerek sineğin karnında 18 gün kaldığı ve konakçısının karnını patlatarak onu terk ettiği gözlemlendi.

Ardından birkaç saat ortalıkta gezinen arı, koza evresine geçerek 23 günün ardından yetişkin olarak kozadan çıktı.

Moore, "Sineğin yan tarafından dışarı çıkıyor" diyerek ekliyor: 

Ve durumu daha dehşet verici kılan şey de sineğin genellikle bundan sonraki birkaç saat boyunca canlı kalması.

Yeni bulunan yaban arısının, dünyanın en yaygın sinek türlerinden meyve sineğini (Drosophila melanogaster) hedef alması bilim insanlarını şaşkına çevirdi. Araştırmacılar, böyle bir keşfin nasıl şimdiye kadar yapılmadığını anlamaya çalışıyor. 

Moore, "Belki de bu kadar uzun süre keşfedilmemesinin nedeni, kimsenin bunu beklememesiydi" ifadelerini kullanıyor.

Sinekler, larva vücuttan ayrıldıktan sonra genelde bir süre daha yaşıyor (Matthew Ballinger)
Sinekler, larva vücuttan ayrıldıktan sonra genelde bir süre daha yaşıyor (Matthew Ballinger)

Bilim insanları laboratuvar testlerinde Syntretus perlmani'nin, Drosophila cinsindeki başka sinekleri de konakçı olarak seçtiğini gözlemledi.

Makalenin ortak yazarı Matthew Ballinger "Sinekleri hedef alan bilinen tüm parazitoid yaban arıları olgunlaşmamış yaşam evrelerindeki sineklere saldırır ve onun içinde gelişir" diyor: 

Drosophila ve diğer sinekleri hedef alan parazitoid yaban arıları hakkında 200 yıldır araştırmalar yürütülmesine rağmen, bugüne kadar yetişkinlere saldıran bir türe hiç rastlamamıştık.

Araştırmacılar Syntretus perlmani'nin, yetişkin sinekleri konakçı haline getirecek şekilde nasıl evrimleştiğini bulmayı amaçlıyor. 

Ekip, Syntretus perlmani'nin ABD'nin doğu kısmında geniş bir yaşam alanına yayıldığını söylüyor (Matthew Ballinger)
Ekip, Syntretus perlmani'nin ABD'nin doğu kısmında geniş bir yaşam alanına yayıldığını söylüyor (Matthew Ballinger)

Ballinger "Yeni tür hakkında daha fazla bilgi edinmek için sabırsızlanıyoruz" diyerek ekliyor: 

Umarız diğer araştırmacılar da önümüzdeki yıllarda kendi projelerine başlayarak bu türün enfeksiyon biyolojisini, ekolojisini ve evrimini daha iyi anlamaya çalışır.

Independent Türkçe, Popular Science, Live Science, Nature