Hindistan'ın uzay aracı Ay'da gizemli bir hareketlilik tespit etti

Araç, Ay'ın güney kutbundaki ilk elementleri de bulmuştu

Hindistan bu görevle Ay'a giden 4. ülke olmuştu (ISRO)
Hindistan bu görevle Ay'a giden 4. ülke olmuştu (ISRO)
TT

Hindistan'ın uzay aracı Ay'da gizemli bir hareketlilik tespit etti

Hindistan bu görevle Ay'a giden 4. ülke olmuştu (ISRO)
Hindistan bu görevle Ay'a giden 4. ülke olmuştu (ISRO)

Hindistan'ın Chandrayaan-3 uzay aracı, Ay'da hareketlilik tespit etti.

Ağustosta Ay'ın güneyine iniş yapan ilk ülke unvanını alan Hindistan, şimdi de 1970'lerden bu yana gök cismindeki ilk sismik verileri kaydetmiş olabilir.

Hareketlilik, Vikram iniş aracına monte edilmiş Ay Sismik Aktivite Cihazı (ILSA) tarafından kaydedildi.

Bu hareketliliğin doğal sismik veriler olduğu doğrulanırsa, Ay'ın iç kısımlarına dair önemli ve yeni bilgiler elde edilebilir.

Öte yandan bilim insanları, kaydedilen hareketliliğin göktaşı çarpmasından kaynaklanma ihtimalini de henüz elemedi.

Hindistan Uzay Araştırma Organizasyonu'ndan (ISRO) gelen açıklamada, "ILSA'nın temel amacı, doğal depremler, darbeler ve yapay olaylar sonucu ortaya çıkan yer titreşimlerini ölçmektir" ifadeleri yer aldı:

Yer aracının 25 Ağustos 2023'teki navigasyon işlemi sırasında titreşimler kaydedildi. Ayrıca 26 Ağustos 2023'te kaydedilen ve doğal görünen bir hareketlilik de var. Bu olayın kaynağı halihazırda araştırılıyor.

Bugüne kadar Ay'da yakaladığımız en iyi sismik veriler, 1960'ların sonlarında ve 1970'lerde Apollo programı tarafından toplananlardı.

Hindistan'ın uzay aracı, Ay'a inişinin üzerinden yalnızca birkaç hafta geçmiş olmasına rağmen, şimdiden bir dizi bilimsel gözlem gerçekleştirdi.

Kısa süre önce aracın, Ay'ın güney kutbundaki ilk elementleri tespit ettiği açıklanmıştı.

Uzay aracı bugünlerde uyku moduna alındı. Zira Ay'a iniş yaptığı bölge karanlığa girdi. Bu "gece", yaklaşık 14 gün sürecek.

Hindistan'ın misyonu da kendisinden önceki uzay araçları gibi Güneş enerjisiyle çalışıyor. Bu da bataryaların yeterince şarj edilemediği durumlarda uyku moduna geçişin gerekli olduğu anlamına geliyor.

Misyonun cihazları, 22 Eylül'de uyanacak ve Ay'ın gizemli güney kutbundaki keşiflerine yeniden başlayacak.

Independent Türkçe



Yapay zeka mizahta insanları geride bıraktı

Yapay zekanın yaratıcılık gerektiren meslekleri layığıyla yerine getirip getiremeyeceği son dönemlerin önemli bir tartışma konusu (Reuters)
Yapay zekanın yaratıcılık gerektiren meslekleri layığıyla yerine getirip getiremeyeceği son dönemlerin önemli bir tartışma konusu (Reuters)
TT

Yapay zeka mizahta insanları geride bıraktı

Yapay zekanın yaratıcılık gerektiren meslekleri layığıyla yerine getirip getiremeyeceği son dönemlerin önemli bir tartışma konusu (Reuters)
Yapay zekanın yaratıcılık gerektiren meslekleri layığıyla yerine getirip getiremeyeceği son dönemlerin önemli bir tartışma konusu (Reuters)

Bilim insanları yapay zekanın esprilerinin, insanlarınkinden daha komik olabileceğini öne sürdü. 

Özellikle son birkaç yılda hızla gelişen yapay zeka, çeşitli meslekleri insanların elinde alma korkusu da yayıyor. Sanat ve eğlence sektörü çalışanları da bu listede yer alırken, geçen yılın ses getiren Hollywood grevlerinde bu meseleye ağırlık verilmişti. 

Kısmen bu endişelerin ne kadar gerçekçi olduğunu test etmek isteyen araştırmacılar ChatGPT ve insanların yaptığı esprileri karşılaştırdı. Çalışmada, haberlere getirdiği hicivli yorumlarıyla bilinen ABD merkezli medya kuruluşu Onion'ın başlıkları da yer aldı. 

Hakemli dergi PLOS One'da çarşamba günü yayımlanan araştırmada 105 katılımcıdan üç yönergeye göre espri yazması istendi. Katılımcıların akronimlerden esprili ifadeler çıkarması, cümleleri komik bir şekilde tamamlaması ve

Aynı yönergeler ChatGPT 3.5'e verildikten sonra iki taraftan gelen espriler karıştırılarak 200 kişinin beğenisine sunuldu. 

Hangi şakayı kimin yaptığını bilmeyen katılımcıların yüzde 70'i yapay zeka sohbet botunu daha komik buldu. Katılımcıların yüzde 25'i insanların yaptığı esprileri tercih ederken, yüzde 5'i iki tarafın eşit derecede komik olduğu görüşündeydi. 

Araştırmacılar daha sonra Onion'ın başlıklarını tanıttıkları ChatGPT'den benzer başlıklar atmasını istedi. Ardından 217 kişilik ayrı bir grup, Onion'ın gerçek başlıklarıyla yapay zekanın attıklarını, kimin yazdığını bilmeden değerlendirdi. 

Bu çalışmanın sonucunda iki tarafın komiklik derecesi arasında kayda değer bir fark görülmedi. İlk 4'te Onion ve  ChatGPT'nin ikişer başlığı yer alırken, "Bölge halkından bir adam yeni bir duygu keşfetti fakat yine de bunu düzgün bir şekilde tanımlayamıyor" başlığıyla birinci sıra yapay zekanın oldu. 

Çalışmayı yürüten Drew Gorenz bulguları şöyle değerlendiriyor: 

ChatGPT duyguları hissetmese de yenilikçi şakaları ortalama bir insandan daha iyi yaptığından bu çalışma, gerçekten iyi bir şaka yapmak için iyi bir espriyi takdir etme hissine gerek olmadığına dair kanıtlar sunuyor.

Bulguların, eğlence sektörü çalışanları açısından endişe verici olduğunu düşünen araştırmacılar makalede "Günlük iletişimlerini bir doz mizahla geliştirmek isteyen kişiler için sonuçlar daha olumlu" diye yazıyor:

Ancak sonuçlarımız, geniş dil modellerinin profesyonel komedi yazarları açısından ciddi bir istihdam tehdidi oluşturabileceğini gösteriyor.

Öte yandan çalışmada yazılı esprilere yer verildi. Mizahın tonlama ve duraklama gibi öğeleri göz önüne alınırsa, yapay zekanın komedyen veya stand up sanatçılarının yerini alması daha zor görünüyor.

Independent Türkçe, PsyPost, TechXplore, PLOS One