Ani bir patlamanın ardından "boynuzları çıkan" kuyrukluyıldız daha da parlaklaştı

Tuhaf cisim, Dünya'ya doğru ilerliyor

Kozmik cisim ilk kez 1812'de keşfedildi (Kuyruklu yıldız Avcıları/Richard Miles)
Kozmik cisim ilk kez 1812'de keşfedildi (Kuyruklu yıldız Avcıları/Richard Miles)
TT

Ani bir patlamanın ardından "boynuzları çıkan" kuyrukluyıldız daha da parlaklaştı

Kozmik cisim ilk kez 1812'de keşfedildi (Kuyruklu yıldız Avcıları/Richard Miles)
Kozmik cisim ilk kez 1812'de keşfedildi (Kuyruklu yıldız Avcıları/Richard Miles)

Ani bir patlamanın ardından "boynuzları çıkan" volkanik bir kuyruklu yıldızın yeni bir patlamaya maruz kaldığı tespit edildi.

12P/Pons-Brooks (12P) diye adlandırılan nesne, halihazırda Dünya'ya doğru ilerliyor. Bu yüzden kuyruklu yıldız giderek daha parlak görünüyor.

Bu tür kuyruklu yıldızlara kriyovolkanik nesneler de deniyor. Kriyovolkanlar aynı zamanda soğuk yanardağlar diye biliniyor.

Bu yapısı, 12P'nin küçük bir yıldız gibi parlamasına ve uzaya süper soğuk "magma" kütleleri yağdırmasına neden oluyor.

Gökbilimcilere göre bu sıradışı nesne bir şehir büyüklüğünde ve 2024'te Dünya'ya en yakın konumuna ulaşacak.

Kuyruklu yıldızın boynuzları

Diğer tüm kuyruklu yıldızlar gibi bu buzlu nesne de buz, toz ve gaz karışımıyla dolu katı bir çekirdekten oluşuyor. Aynı zamanda kuyruklu yıldızın iç kısmından dışarı sızan ve "koma adı verilen bir gaz bulutuyla çevrili.

Ancak diğer kuyruklu yıldızların aksine, 12P'nin çekirdeğinde çok fazla gaz ve buz birikiyor. Bunun sonucunda gök cismi şiddetli biçimde patlayabiliyor.

Böylece çekirdeğin kabuğundaki büyük çatlaklardan dışarı kriyomagma diye bilinen soğuk malzemeler çıkıyor.

Bu süreç, 12P'nin dışındaki boynuz benzeri yapıların oluşmasını sağladı.

Genişlemiş komanın şeklinin düzensiz olması, kuyruklu yıldızı sanki boynuzları varmış gibi gösteriyor.

Uzmanlar, komanın olağandışı şeklinin, muhtemelen çekirdeğin şeklindeki bir düzensizlikten kaynaklandığını söylüyor.

Buna göre genişleyen koma, zamanla Güneş ışığını yansıtamayacak kadar dağılacak ve sonunda yok olacak.

70 yıl aradan sonra

70 yıl aradan sonra ilk kez temmuz ayında patlamaya sahne olan kozmik cisim, olağan halinden yaklaşık 100 kat daha parlak hale gelmişti.

Gökbilimciler, 5 Ekim'de nesnenin bir başka patlamaya daha maruz kaldığını saptadı.

Bu patlama temmuzdaki kadar büyük olmasa da cisim halihazırda Dünya'ya üç ay öncesine göre çok daha yakın olduğu için şimdiye kadarki en parlak haline ulaştı.

Haziran 2024'te Dünya'ya en yakın konumuna gelecek

12P, ortalama bir insan ömrü boyunca bir veya iki kez görülebilecek, Halley tipi ender bir kuyrukluyıldız. 

Cismin Güneş etrafında dönüşü tam 71 yıl sürüyor. Bu süre zarfında nesne, Güneş Sistemi'nin en uzak noktalarından geçiyor.

Kuyrukluyıldız 21 Nisan 2024'te Güneş'e en yakın noktasına ulaşacak.

2 Haziran 2024'teyse Dünya'ya en yakın konumuna gelecek.

Bu noktada nesneyi gece gökyüzünde görmek de mümkün olacak.

Independent Türkçe



İkiye bölünse bile çalışmaya devam eden batarya üretildi

Esnek bataryanın kesilmesine rağmen çalışması dayanıklılıkta yeni bir adıma işaret ediyor (ACS Energy Letters)
Esnek bataryanın kesilmesine rağmen çalışması dayanıklılıkta yeni bir adıma işaret ediyor (ACS Energy Letters)
TT

İkiye bölünse bile çalışmaya devam eden batarya üretildi

Esnek bataryanın kesilmesine rağmen çalışması dayanıklılıkta yeni bir adıma işaret ediyor (ACS Energy Letters)
Esnek bataryanın kesilmesine rağmen çalışması dayanıklılıkta yeni bir adıma işaret ediyor (ACS Energy Letters)

İkiye katlansa veya bölünse bile çalışmaya devam eden batarya geliştirildi. 

Lityum iyon bataryalar, akıllı telefonlardan elektrikli araçlara kadar pek çok alanda kullanılıyor. Ancak alev almaya yatkın olmaları nedeniyle bilim insanları farklı seçenekleri araştırıyor. 

Bu çalışmalarda öne çıkan seçeneklerden biri de lityum sülfür bataryalar. Daha güvenli olması beklenen bu cihazlar ayrıca yüksek enerji yoğunluğu sunma ve ucuza mal edilme potansiyeliyle de öne çıkıyor.

Ancak lityum sülfür bataryalar, bütün bu artılarına rağmen uzun ömürlü değil. Bu bataryaları yüksek sıcaklıkta kararlı halde tutmak için karbonat bazlı elektrolit kullanılması öneriliyor.

Fakat katottaki sülfür, elektrolit içinde çözünmeye devam ederek katı bir çökelti oluşturuyor ve bataryanın kapasitesini düşürüyor. 

Çin Elektronik Bilimi ve Teknolojisi Üniversitesi'nden araştırmacılar, katot ve elektrolit arasına bir katman daha koymanın bu sorunu çözeceğinden yola çıkarak farklı maddelerle deneyler yürüttü. 

Bulgularını hakemli dergi ACS Energy Letters'ta 13 Eylül'de yayımlayan ekip, poliakrilik asidin sülfür-demir batarya katotlarında en iyi sonucu veren kaplama olduğunu saptadı.

Araştırmacılar bu kaplamayla hem esnek ve düz bir batarya olan kese pil hem de düğme pil prototipi üretti. 

Kese pil, 100 şarj-deşarj döngüsü boyunca herhangi bir bozulma belirtisi olmadan çalıştı. Ayrıca batarya ikiye katlandığında veya kesildiğinde de güç sağlamaya devam etti.

Çalışmaya liderlik eden Liping Wang, Interesting Engineering'e yaptığı açıklamada "Batarya, benzersiz tasarımı sayesinde kesildikten sonra da çalışmaya devam ediyor; iletken ağ fiziksel hasardan sonra bile sağlam kalıyor" diyerek ekliyor:

Bu muhtemelen mekanik kopmaya rağmen iyon ve elektron akışına izin veren sağlam ve esnek bir bağlayıcı sistem ya da yapısal tasarımdan kaynaklanıyor. İletken yollar, kesilme sırasında tamamen koparılmadığı için devre işlemeye devam ediyor.

Düğme pil ise 300 şarj-deşarj döngüsünün ardından kapasitesinin yüzde 72'sini korumayı başardı. 

Daha sonra kaplamayı diğer metallerden yapılmış katotlarda test eden ekip, lityum molibden ve lityum vanadyum batarya üretti. Bu piller de 300 şarj-deşarj döngüsü boyunca kapasitesini korudu.

Bulgular, sadece lityum sülfür bataryaların değil başka türden metallerle yapılanların da kaplamayla uzun ömürlü ve güvenli hale getirilebileceğine işaret ediyor.

Independent Türkçe, Interesting Engineering, Cosmos Magazine, EurekAlert, ACS Energy Letters