Neandertallerin pençeli aslan postu giydiği ortaya çıktı

"Pençeyi derinin içinde tutmaları benzersiz bir şey"

Neandertallerin aslanlarla derin bir kültürel bağı olabilir (Julio Lacerda / Aşağı Saksonya Eyalet Anıt Koruma Dairesi)
Neandertallerin aslanlarla derin bir kültürel bağı olabilir (Julio Lacerda / Aşağı Saksonya Eyalet Anıt Koruma Dairesi)
TT

Neandertallerin pençeli aslan postu giydiği ortaya çıktı

Neandertallerin aslanlarla derin bir kültürel bağı olabilir (Julio Lacerda / Aşağı Saksonya Eyalet Anıt Koruma Dairesi)
Neandertallerin aslanlarla derin bir kültürel bağı olabilir (Julio Lacerda / Aşağı Saksonya Eyalet Anıt Koruma Dairesi)

Bilim insanlarının bulduğu eski bir süslü kürk ve bazı sıradışı kemik kalıntıları, Neandertallerin mağara aslanlarını avladığının ilk doğrudan kanıtını sağladı.

Buluntular aynı zamanda insanlık tarihinde büyük bir yırtıcı hayvanın öldürüldüğüne işaret eden en eski doğrudan kanıt niteliğinde.

İlk kanıt, Almanya'daki Unicorn Mağarası'nda bulunan Avrasya mağara aslanı kalıntıları. Bu kalıntılar 45 ila 55 bin yıl öncesine tarihleniyor.

17. yüzyıldaki ilk arkeologlar bu mağaranın tek boynuzlu at kemikleri içerdiğine inanıyordu. Ancak daha sonra bu mağaranın o kadar da mistik olmayan bir canlıya ev sahipliği yaptığı ortaya çıktı: Neandertaller.

Yeni araştırmanın ardındaki arkeologlar, burada bulunan kemik kalıntılarının bir zamanlar aslan derisi postu olarak kullanıldığına inanıyor.

Postun aslan pençesinin kemiklerini içerecek şekilde tasarlandığı tespit edildi. Araştırmacılar bunun bir tesadüf olmadığını ileri sürüyor. Buna göre söz konusu özellikler, giysinin yapımına olağanüstü özen gösterildiğini ortaya koyuyor.

Almanya'daki Tübingen Üniversitesi'nden zooarkeolog ve çalışmanın başyazarı Gabriele Russo, "Bu harika. Neandertallerin post kullandığını biliyoruz; deriyi muhtemelen vücutlarının ısısını düzenlemek için kullanıyorlardı. Ancak pençeyi derinin içinde tutmaları benzersiz bir şey" diye konuştu:

Pençeyi de dahil edersek bu giysiyi yapmak çok daha fazla zaman gerektirmiş. Ekonomik açıdan çok daha maliyetli, çok daha fazla dikkat gerektiriyor.

Russo'ya göre bu post, pratik bir giysi değildi. Dolayısıyla sadece özel durumlarda giyilmiş olması mümkün.

"Büyük etobur derilerinin, termoregülasyon (vücut sıcaklığını belirli sınırlar içinde tutma yeteneği) için yararlı olduğunu gösteren çalışmalar var" diyen bilim insanı, sözlerini şöyle sürdürüyor:

Ancak postun üzerinde bir pençenin olması, biraz rahatsız etmiş olabilir. Dolayısıyla onu her zaman giymek yerine, belirli durumlarda kullanmış olmaları mümkün.

Russo ayrıca, "Belki bir çeşit ritüel ya da özel bir gün sırasında giyilmiştir" diye ekledi:

Aynı zamanda, örneğin gruptaki diğer insanlara bir yırtıcı hayvanın neye benzediğini ve ne kadar tehlikeli olabileceğini göstermek için öğretim unsuru olarak da kullanılabilir.

Bu ihtimallerin yanı sıra araştırmacılar, postun Neandertal topluluğunun cesaretini ve avlanma becerilerini sergilemesi için kullanılan bir ödül olabileceğini de düşünüyor.

Çalışmada Neandertallerin yalnızca mağara aslanlarının postunu almakla kalmayıp onları bizzat avladıklarına dair doğrudan kanıtlar da var.

Bir mağara aslanının iskeleti üzerinde çalışan ekip, keski izlerinin yanı sıra hayvanın üçüncü kaburgasının iç kısmında bir mızrakla bıçaklandığını düşündüren bir yara tespit etti.

Mağara aslanları, 13 bin yıl önce soyları tükenene kadar Buzul Çağı Avrasyasında yaşamıştı.

Modern aslandan biraz daha büyük olan bu hayvanlar, yırtıcıların zirve noktasındaydı. Bu da avlanmalarının hiç kolay olmadığı anlamına geliyor.

Russo, "Bulguların, aslanlar ve Neandertaller arasındaki kültürel ilişkiye dair bir tür kanıt teşkil ettiğini düşünüyorum" diyor:

Böyle bir yırtıcıyı avladıklarına göre muhtemelen hayatlarında önemli bir rolü vardı.

Independent Türkçe



Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
TT

Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)

Bilim insanları, gökyüzündeki en parlak yıldızlardan biri olan Betelgeuse'in yalnız olmayabileceğini öne sürdü. 

Orion Takımyıldızı'nda Dünya'dan 427 ışık yılı uzaktaki Betelgeuse, yeryüzüne en yakın kırmızı üstdev. 

Evrendeki en büyük hacme sahip bu yıldızların kütlesi, boyutuna oranla daha az oluyor. Betelgeuse de Güneş'in 700 katı büyüklüğe ve 15 katı kütleye sahip.

Dünya'dan görülebilen en parlak yıldızlar arasındaki Betelgeuse, gökbilimciler tarafından da epey detaylı bir şekilde inceleniyor. Ancak yeni bir araştırmaya göre çok önemli bir şey gözden kaçmış olabilir. 

Betelgeuse gibi yıldızlar, belirli periyotlar halinde şişip iniyor. Yıldızın çekirdeğindeki gazın ısınıp yüzeye çıkması ve ardından soğuyarak geri inmesi sonucu bu döngü yaşanıyor. 

Yapılan gözlemlerde Betelgeuse'in bu türden 400 günlük döngülere girdiği ve bu nedenle parlaklığının artıp azaldığı kaydediliyor. 

Ancak gökbilimciler Betelgeuse'in 2 bin 170 gün süren daha yavaş bir döngüde de parlaklığının artıp azaldığını gözlemliyor. 

Bilim insanları, uzun ikincil periyot (long secondary period / LSP) dedikleri bu ikinci döngünün sebebini saptayamıyor. 

Henüz hakem denetiminden geçmeyen ve ön baskı sunucusu arXiv'de yayımlanan araştırmaya göre, Güneş'in yaklaşık 1,7 katı kütleye sahip bir yıldız bu uzun periyoda yol açıyor olabilir. 

2019 sonu ila 2020 başında Betelgeuse'in parlaklığında ciddi bir düşüş yaşanmıştı. Bu olayı yıldızın ömrünün sonuna geldiği ve süpernova patlaması geçireceği şeklinde yorumlayanlar olmuştu. 

Fakat daha sonra araştırmacılar, çok yüksek ihtimalle Dünya'yla Betelgeuse arasına büyük bir toz bulutu girmesinin parlaklıktaki muazzam düşüşe yol açtığı sonucuna varmıştı.

Yeni çalışmayı yürüten ekip LSP'yi açıklayabilecek farklı senaryolar üzerinden çeşitli hesaplamalar yaptı. 

Hesaplamalar, başka bir yıldızın Betelgeuse'i çevreleyen toz bulutunun içinden geçmesinin 2 bin 170 günlük döngüyü açıklayabileceğine işaret ediyor.

Ekip, yoldaş yıldızın bu döngü içinde toz bulutunu kısa süreliğine dağıtarak Betelgeuse'in parlaklığını artırdığını öne sürüyor. 

Betelgeuse'in bir yoldaşı olabileceği ihtimali daha önce de ortaya atılmıştı. Ancak yeni araştırmayı yürüten ekip 2020'deki parlaklık düşüşünden sonraki gözlemlerin bu teoriyi güçlendirdiğini savunuyor. 

Bilim insanları ayrıca yıldızın çok uzun bir süre boyunca daha süpernova patlaması geçirmeyeceğini düşünüyor.

Araştırmacılar yoldaş yıldızın Güneş'in 1,7 katı kütleye sahip olduğunu tahmin ediyor ancak bir nötron yıldızı da olabilir. 

Bazı yıldızların süpernova patlamasından sonra kendi içine çökmesiyle oluşan nötron yıldızları çok daha yoğun oluyor. 

Yeni çalışmada öne sürülen teori Betelgeuse'le ilgili önemli bir soru işaretini giderme potansiyeli taşısa da doğrulanması için gözlem verilerine ihtiyaç var. 

Independent Türkçe, Live Science, EarthSky, Evrim Ağacı, arXiv