Büyük Ramses'in yüzü yeniden canlandırıldı

Mısır'ın efsanevi firavunu 45 ve 90 yaşlarında nasıl görünüyordu?

Kolaj: Independent Türkçe
Kolaj: Independent Türkçe
TT

Büyük Ramses'in yüzü yeniden canlandırıldı

Kolaj: Independent Türkçe
Kolaj: Independent Türkçe

Bilim insanları Antik Mısır'ı yöneten en ikonik firavunlardan biri olan II. Ramses'in yüzünü dijital ortamda yeniden yapılandırdı.

Firavunun mumyasının bilgisayarlı tomografiyle taranmasından elde edilen verileri kullanan araştırmacılar, II. Ramses'in hem 45 yaşında hem de 90 yaşında nasıl göründüğünü gözler önüne serdi.

Genellikle Büyük Ramses diye anılan firavun, MÖ 1279'dan 1213'e kadar Mısır'da Yeni Krallık'ı yönetmişti. 66 yıllık hükümdarlığı sırasında çok sayıda bölgesel düşmanla mücadele etmiş ve imparatorluğu genişleterek Mısır tarihinin en güçlü krallarından biri olmuştu.

Üç boyutlu yüz tasvirlerinin arkasındaki ekibe göre II. Ramses, 45 yaşındayken "askeri başarılarının zirvesindeydi". 90 yaşındaysa hayatını kaybetmişti.

Hakemli bilimsel dergi Journal of Archaeological Science'ta yayımlanan araştırma makalesinde, "II. Ramses'in mumyalanmış bedeni, onun yüz özelliklerini ve saçlarını koruyan bir zaman kapsülü gibi. İncelikli yüz özelliklerini incelememize olanak tanıdı" ifadelerine yer verildi.

Örneğin, yaşlı Ramses epey kelleşmişti. Kafasının yalnızca arkasında ve yanlarında saç kalmıştı. Bu saçlar kınayla turuncuya boyanmıştı. Kökleri 3 bin 200 yıldan uzun süre dayanarak bugüne kadar ulaşmıştı.

Firavunun kulakları da delikti. Ancak arkeolojik kanıtlar, Eski Mısır'daki erkeklerin genellikle yalnızca çocukken küpe taktıklarını gösteriyor.

Bu nedenle araştırmacılar yetişkin Ramses'i takısız tasvir etmeyi seçti.

Ayrıca mumyadan Ramses'in teninin de "bal veya kahverengi" tonlarında olduğu anlaşıldı. Aynı zamanda firavunun büyük bir burna sahip olduğu da biliniyor.

Mumyadan yola çıkarak orta yaşlı Ramses'in yüzünü canlandırmak daha zor olduğu için araştırmacılar bilgisayar modellemelerine başvurdu.

Firavunun sarkık burun, ince dudaklar ve diş kaybı nedeniyle çökmüş yanaklar gibi belirli yaşlılık belirtileri bilgisayar ortamında giderildi.

Araştırma makalesinde konuyla ilgili şu ifadeler yer aldı:

Genç Ramses'in yüz modeli bu nedenle daha sıkı bir çene çizgisi, daha kısa burun ve kulaklar, daha dolgun yanaklar ve dudaklardan oluşuyor. Aynı zamanda daha az kırışıklık ve hafif yüz kıvrımları var. Saçları da daha koyu ve dolgun.

Independent Türkçe



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT