Samanyolu'nun merkezindeki kara deliğin maksimuma yakın hızda döndüğü keşfedildi

Sagittarius A* son derece kaotik

Sagittarius A*'nın varlığı 1974'te keşfedilmişti (Temsili görsel / Pixabay)
Sagittarius A*'nın varlığı 1974'te keşfedilmişti (Temsili görsel / Pixabay)
TT

Samanyolu'nun merkezindeki kara deliğin maksimuma yakın hızda döndüğü keşfedildi

Sagittarius A*'nın varlığı 1974'te keşfedilmişti (Temsili görsel / Pixabay)
Sagittarius A*'nın varlığı 1974'te keşfedilmişti (Temsili görsel / Pixabay)

Evrendeki herhangi bir nesneyi seçin: Muhtemelen dönüş halindedir.

Yıldızlar, gezegenler, aylar ve hatta kara deliklerin kendi eksenleri üzerinde döndüğü biliniyor. Ancak gökbilimcilere göre tüm bu cisimlerin dönebileceği maksimum hız var.

Yeni bir araştırmada bilim insanları, Samanyolu Galaksisi'nin merkezinde yer alan Sagittarius A* adlı süper kütleli kara deliğin dönüş hızını hesaplamaya çalıştı.

Bulgular söz konusu kara deliğin "dönebileceği kadar hızlı" döndüğünü gösteriyor. Diğer bir deyişle Sagittarius A*'nın dönüş hızı maksimuma yakın.

Kara delikler gezegenlerin ve diğer kozmik cisimlerin aksine fiziksel yüzeye sahip nesneler değil. Son derece güçlü çekim kuvveti nedeniyle ışığın bile kaçamadığı kara deliklerin içinde ne olduğu bile bilinmiyor.

Ancak gökbilimciler, buna rağmen kara deliklerin de bir maksimum dönüş hızı olduğunu söylüyor.

Ünlü fizikçi Albert Einstein'ın Genel Görelilik denklemlerinde bir kara deliğin dönüşü, "a" adı verilen bir miktarla ölçülüyor. Burada "a"nın 0 ve 1 arasında olması gerekiyor. 

Dolayısıyla "a = 0" kara deliğin dönmediği anlamına gelirken, maksimum dönüş ise "a = 1" denklemiyle ifade ediliyor.

Gökbilimcilere göre kütleçekimin en fazla olduğu karadelikler daha yüksek dönüş hızına sahip. Araştırmacılar, Sagittarius A*'nın da 1'e epey yakın bir değerde döndüğünü tespit etti.

Monthly Notices of the Royal Astronomical Society adlı hakemli bilimsel dergide yayımlanan yeni araştırmada Samanyolu'nun merkezindeki kara deliğin dönüşünü tahmin etmek isteyen araştırmacılar, radyo ve X-ışını gözlemlerini taradı.

Kara deliğin yakınında meydana gelen çerçeve sürüklenmesi (Genel Görelilik Teorisi'nde uzay zamanın dönen bir cisim etrafında salınması) nedeniyle, bu bölgedeki materyalden gelen ışığın spektrumu bozuluyor.

Araştırma ekibi bu sayede çeşitli dalga boylarındaki ışığın yoğunluğunu gözlemleyerek dönüş hızını tahmin edebildi.

Bulgular Sagittarius A*'nın değerinin 0,84 ve 0,96 arasında olduğunu gösterdi. Bu da kara deliğin muazzam bir hızda döndüğü anlamına geliyor.

Bulgular Güneş Sistemi'ne ve dolayısıyla Dünya'ya ev sahipliği yapan galaksinin merkezinde neler olup bittiğine dair yeni ipuçları sunabilir.

Zira önceki araştırmalar, Sagittarius A*'nın öngörülemez davrandığını ve galaksi merkezinin son derece kaotik olduğunu ortaya koymuştu.

 

Independent Türkçe, Universe Today, EurekAlert



Apple'ın yeni "malzemesi" sıvı cam nedir?

Fotoğraf: Apple
Fotoğraf: Apple
TT

Apple'ın yeni "malzemesi" sıvı cam nedir?

Fotoğraf: Apple
Fotoğraf: Apple

Apple'ın tanıttığı en dikkat çekici unsur, bir ürün ya da özellik değil; şirketin "malzeme" olarak adlandırdığı bir kavram: Sıvı Cam.Bu, geleneksel bir malzeme değil ve fiziksel olarak da yok. Bunun yerine, Apple'ın tüm ürünlerinin yazılımının kapsamlı bir şekilde yeniden tasarlanmasının ardındaki fikir ve Apple Watch'un küçük ekranından TV'nin büyük ekranına kadar her şeyin görünümünü değiştirecek.

ghyjuı
Fotoğraf: Apple

En basit haliyle Sıvı Cam, yazılımın yeni görünümü. Temel özellikleri, mevcut görünümden daha şeffaf ve parlak olması.

Ancak değişiklikler sistemin her yerinde olacak. Cihazların kontrolleriyle uygulama simgelerinin görünümünü değiştirecek ve Apple ürünlerinin tamamında görünecek.

Bu değişiklikler, pazartesi günü Apple'ın Dünya Geliştiriciler Konferansı'nda açıklanan yeni işletim sistemi güncellemelerinin bir parçası. Sözkonusu güncellemeler bu yıl halka sunulacak ve iPhone'un iOS, iPadOS, MacOS ve tvOS sistemlerine gelecek.
 

fgbhju
Fotoğraf: Apple

Yeni görünüm, iki yıl önce ilk kez tanıtılan Apple başlığı Vision Pro'dan esinlenerek tasarlandı. Bu cihaz, piyasaya çıktığında camsı ve şeffaf bir görünüme sahipti, bu da örneğin önüne yerleştirilen şeffaf arka planın arkasındaki pencereleri görebilmeyi mümkün kılıyordu.

Ancak yeni yazılımda bu özellik daha da ileriye götürüldü. Cam görünümü, etrafındaki içerik ve hareketlerin etkisiyle değişebiliyor. Bu nedenle Apple, "gerçek cam gibi" iddiasında bulundu.

Yeniden tasarımın muhtemelen ilk olarak göze çarpacağı yer, ekranın zaman göstergesi ve diğer kısımlarında cam görünümü kullanan yeni Kilit Ekranı olacak. Ancak Apple, uygulamalarını da yeni görünümü kullanacak şekilde yeniden tasarladı.

Üçüncü taraf uygulama geliştiricileri de bunu kullanabilecek. Apple, yeni tasarımı kolayca benimseyebilmeleri ve uygulamalarını yeni görünüme uyacak şekilde yenileyebilmeleri için teknolojiyi kullanıma sunacağını söyledi.

kıo
Fotoğraf: Apple

Apple, yeni "malzemeyi" tanıtarken aynı zamanda yazılımı özelleştirmeyi de kolaylaştırdı. Buna, örneğin MacOS'ta klasörlerin rengini değiştirme, ekran için yeni renk tonları ve şeffaf menü çubuğu da dahil.

Sıvı Cam, gelecekteki Apple cihazlarına dair bir ipucu da olabilir ve Apple, yeni tasarımın yeni nesil ürünler için zemin hazırladığını açıkça belirtti. Bunun tam olarak ne anlama geldiği belli değil. Ancak Apple'ın örneğin yapıldıkları cam donanıma daha fazla ağırlık verecek cihazlar hazırladığını gösterebilir.

Independent Türkçe