عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

SpaceX'in Starship roketi test uçuşunun 8'inci dakikasında roketle bağlantı kesildi

ABD'li uzay mekiği ve roket üreticisi Space X firmasının Starship roketi için düzenlenen ikinci uçuş testinde başarılı kalkışın ardından fırlatmanın 8'inci dakikasında roketle bağlantı kesildi

(AA)
(AA)
  • Boca Chica: AA
TT
  • Boca Chica: AA
TT

SpaceX'in Starship roketi test uçuşunun 8'inci dakikasında roketle bağlantı kesildi

(AA)
(AA)

Space X, en büyük roketi Starship için ABD'nin Texas eyaletinde ikinci kez insansız test uçuşu düzenledi.

Gelecekte uzaya insan ve envanter taşıması için inşa edilen 121 metre uzunluğunda, 33 "Raptor Vakum" motorlu Starship, kalkışı sorunsuz tamamladı.

Roket, kalkış sonrasında "MaxQ" olarak bilinen azami dinamik basınç eşiğini de başarıyla geçti fakat fırlatmanın 8'inci dakikasında merkez ile roketin bağlantısı kesildi.

SpaceX, fırlatmanın canlı yayınında, "uçuş sonlandırma sistemi"nin etkinleştirildiğini ve böylelikle roketin güzergahının dışına çıkmasının engellendiğini duyurdu.

İkinci uçuş testinde Starship'in 240 kilometre irtifaya çıkması ve kalkıştan yaklaşık 90 dakika sonra Hawaii açıklarında Pasifik Okyanusu'na iniş yapması hedefleniyordu.

Roketin nisanda yapılan ilk uçuş testi 4 dakika sürmüş ve roket infilak ederek Meksika Körfezi'ne düşmüştü.

Test sonucu yetkililer tarafından yeterli bulunması halinde Starship, uzaya ilk seferini yaparak dünyanın en güçlü roketi unvanını elde edecek.

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Kafa üstü kara dalan tilkiler yaralanmamayı nasıl başarıyor?

Tilkiler, avlarını kar tabakasının derinlerinde bile rahat bırakmıyor (Unsplash)
Tilkiler, avlarını kar tabakasının derinlerinde bile rahat bırakmıyor (Unsplash)
TT
TT

Kafa üstü kara dalan tilkiler yaralanmamayı nasıl başarıyor?

Tilkiler, avlarını kar tabakasının derinlerinde bile rahat bırakmıyor (Unsplash)
Tilkiler, avlarını kar tabakasının derinlerinde bile rahat bırakmıyor (Unsplash)

Bilim insanları kara dalıp yaralanmamayı başaran tilkilerin bu beceriyi burunlarının şekline borçlu olduğunu tespit etti.

Soğuk iklimlerde fareler gibi küçük kemirgenler, karın altında sığınacak yerler buluyor. Ancak kızıl tilki (Vulpes vulpes) ve kutup tilkileri (Vulpes lagopus), geliştirdikleri özel bir teknikle bu hayvanları avlamayı başarıyor. 

Güçlü kulaklarıyla kemirgenlerin yerini saptayıp havaya zıplayan tilkiler, saniyede 4 metreye varan hızla yüksek kar yığınlarına yüzüstü dalarak onları gafil avlıyor. 

Cornell Üniversitesi'nden Sunghwan Jung, bu "ilginç ve benzersiz" davranışı bütün tilkilerin sergilemediğini ifade ediyor.

Hayvanların kara dalınca yüzlerinin nasıl yaralanmadığını anlamak isteyen Jung ve ekip arkadaşları bir araştırma yürüttü.

Bulgularını hakemli dergi PNAS'te yayımlayan bilim insanları, müzelerdeki puma gibi büyük kedi türleri ve tilkilerin kafataslarını tarayarak üç boyutlu yazıcıdan çıkardı. 

Ardından kafataslarına çarpma kuvvetini ölçen sensörler yerleştirerek bunları laboratuvarda karın içine attılar.

Jung, karın sıkıştığı zaman kartopu gibi katı veya bir araba camından silindiği zamanki gibi sıvı özellikler sergileyebildiğini açıklıyor. 

Araştırmada tilkilerin keskin burnunun karı sıkıştırmak yerine sıvı gibi kenara ittiği gözlemlendi. Bu sayede çarpma kuvveti azalarak yaralanma ihtimali düşüyor.

Diğer yandan kedigillerin, tilkilere kıyasla daha geniş ve kısa burunları karı sıkıştırıyor. Jung bu burun tipinin, daha iyi ısırma avantajı sağlayarak genellikle yalnız avlanan kedigillerin işine yaradığını söylüyor.

Sürüler halinde avlanan tilkilerinse daha uzun burunları, ısırma becerilerini zayıflatıyor. Ancak karın içine dalma imkanı veriyor.

Jung, "Tilki böylece bilincini kaybetmeden avlanma görevine odaklanabiliyor" diyerek ekliyor:

Uzun burunları, karda daha derine inerek avlarına daha erken ve daha hızlı ulaşmalarına yardımcı oluyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, New Scientist, PNAS