SpaceX'in Starship roketi test uçuşunun 8'inci dakikasında roketle bağlantı kesildi

ABD'li uzay mekiği ve roket üreticisi Space X firmasının Starship roketi için düzenlenen ikinci uçuş testinde başarılı kalkışın ardından fırlatmanın 8'inci dakikasında roketle bağlantı kesildi

(AA)
(AA)
TT

SpaceX'in Starship roketi test uçuşunun 8'inci dakikasında roketle bağlantı kesildi

(AA)
(AA)

Space X, en büyük roketi Starship için ABD'nin Texas eyaletinde ikinci kez insansız test uçuşu düzenledi.

Gelecekte uzaya insan ve envanter taşıması için inşa edilen 121 metre uzunluğunda, 33 "Raptor Vakum" motorlu Starship, kalkışı sorunsuz tamamladı.

Roket, kalkış sonrasında "MaxQ" olarak bilinen azami dinamik basınç eşiğini de başarıyla geçti fakat fırlatmanın 8'inci dakikasında merkez ile roketin bağlantısı kesildi.

SpaceX, fırlatmanın canlı yayınında, "uçuş sonlandırma sistemi"nin etkinleştirildiğini ve böylelikle roketin güzergahının dışına çıkmasının engellendiğini duyurdu.

İkinci uçuş testinde Starship'in 240 kilometre irtifaya çıkması ve kalkıştan yaklaşık 90 dakika sonra Hawaii açıklarında Pasifik Okyanusu'na iniş yapması hedefleniyordu.

Roketin nisanda yapılan ilk uçuş testi 4 dakika sürmüş ve roket infilak ederek Meksika Körfezi'ne düşmüştü.

Test sonucu yetkililer tarafından yeterli bulunması halinde Starship, uzaya ilk seferini yaparak dünyanın en güçlü roketi unvanını elde edecek.



İkiye bölünse bile çalışmaya devam eden batarya üretildi

Esnek bataryanın kesilmesine rağmen çalışması dayanıklılıkta yeni bir adıma işaret ediyor (ACS Energy Letters)
Esnek bataryanın kesilmesine rağmen çalışması dayanıklılıkta yeni bir adıma işaret ediyor (ACS Energy Letters)
TT

İkiye bölünse bile çalışmaya devam eden batarya üretildi

Esnek bataryanın kesilmesine rağmen çalışması dayanıklılıkta yeni bir adıma işaret ediyor (ACS Energy Letters)
Esnek bataryanın kesilmesine rağmen çalışması dayanıklılıkta yeni bir adıma işaret ediyor (ACS Energy Letters)

İkiye katlansa veya bölünse bile çalışmaya devam eden batarya geliştirildi. 

Lityum iyon bataryalar, akıllı telefonlardan elektrikli araçlara kadar pek çok alanda kullanılıyor. Ancak alev almaya yatkın olmaları nedeniyle bilim insanları farklı seçenekleri araştırıyor. 

Bu çalışmalarda öne çıkan seçeneklerden biri de lityum sülfür bataryalar. Daha güvenli olması beklenen bu cihazlar ayrıca yüksek enerji yoğunluğu sunma ve ucuza mal edilme potansiyeliyle de öne çıkıyor.

Ancak lityum sülfür bataryalar, bütün bu artılarına rağmen uzun ömürlü değil. Bu bataryaları yüksek sıcaklıkta kararlı halde tutmak için karbonat bazlı elektrolit kullanılması öneriliyor.

Fakat katottaki sülfür, elektrolit içinde çözünmeye devam ederek katı bir çökelti oluşturuyor ve bataryanın kapasitesini düşürüyor. 

Çin Elektronik Bilimi ve Teknolojisi Üniversitesi'nden araştırmacılar, katot ve elektrolit arasına bir katman daha koymanın bu sorunu çözeceğinden yola çıkarak farklı maddelerle deneyler yürüttü. 

Bulgularını hakemli dergi ACS Energy Letters'ta 13 Eylül'de yayımlayan ekip, poliakrilik asidin sülfür-demir batarya katotlarında en iyi sonucu veren kaplama olduğunu saptadı.

Araştırmacılar bu kaplamayla hem esnek ve düz bir batarya olan kese pil hem de düğme pil prototipi üretti. 

Kese pil, 100 şarj-deşarj döngüsü boyunca herhangi bir bozulma belirtisi olmadan çalıştı. Ayrıca batarya ikiye katlandığında veya kesildiğinde de güç sağlamaya devam etti.

Çalışmaya liderlik eden Liping Wang, Interesting Engineering'e yaptığı açıklamada "Batarya, benzersiz tasarımı sayesinde kesildikten sonra da çalışmaya devam ediyor; iletken ağ fiziksel hasardan sonra bile sağlam kalıyor" diyerek ekliyor:

Bu muhtemelen mekanik kopmaya rağmen iyon ve elektron akışına izin veren sağlam ve esnek bir bağlayıcı sistem ya da yapısal tasarımdan kaynaklanıyor. İletken yollar, kesilme sırasında tamamen koparılmadığı için devre işlemeye devam ediyor.

Düğme pil ise 300 şarj-deşarj döngüsünün ardından kapasitesinin yüzde 72'sini korumayı başardı. 

Daha sonra kaplamayı diğer metallerden yapılmış katotlarda test eden ekip, lityum molibden ve lityum vanadyum batarya üretti. Bu piller de 300 şarj-deşarj döngüsü boyunca kapasitesini korudu.

Bulgular, sadece lityum sülfür bataryaların değil başka türden metallerle yapılanların da kaplamayla uzun ömürlü ve güvenli hale getirilebileceğine işaret ediyor.

Independent Türkçe, Interesting Engineering, Cosmos Magazine, EurekAlert, ACS Energy Letters