Helyum yakıtıyla çalışan yeni hava aracı: Pathfinder 1

Nakliye için kullanılıyor ve 14 yolcu barındırabiliyor.

Helyum yakıtıyla çalışan yeni hava aracı: Pathfinder 1
TT

Helyum yakıtıyla çalışan yeni hava aracı: Pathfinder 1

Helyum yakıtıyla çalışan yeni hava aracı: Pathfinder 1

"Pathfinder 1" kurucularından Sergey Green tarafından inşa edilen 124 metre uzunluğundaki "Pathfinder 1" zeplinini görmek için yavaşlayacak bisikletçiler ve fayton sürücüleri nedeniyle önümüzdeki günlerde ya da haftalarda Kaliforniya Mount View'deki 101 numaralı otoyolda trafiğin artması bekleniyor.

Amerikan Elektrik Mühendisleri Derneği'nin web sitesine göre, Green'in 2015 yılında insani yardımların nakliyesi ve taşınması için hava gemileri (balonlar) geliştirmek üzere kurduğu LTE Research, geçtiğimiz Eylül ayında helyum dolu uçağı için istisnai bir uçuşa elverişlilik sertifikası aldı.

Bu lisans, Silikon Vadisi'ndeki sivil-askeri Moffett Field Havaalanı'nda uçuş testlerine başlamasına izin veriyor.

Bu sertifika, zeplinin şirketin Pathfinder 1’i 460 metre (bin 500 feet) yükseklikte ve dolayısıyla Güney Kaliforniya Körfezi hava sahasında, San Jose ve San Francisco ticari havaalanlarına giden veya gelen uçaklara müdahale etmeden uçurmasına olanak tanıyor.

Başlangıçta devasa zeplin, yaklaşık 50 saat sürecek 25 alçak irtifa test uçuşuna başlamadan önce, yer tabanlı harici testler için mobil bir direğe bağlanacak.

Geliştirilmiş tasarım: Devasa ve sert tasarımının yirminci yüzyılın başlarında kullanılan hava gemilerinin anılarını canlandırdığı doğrudur, ancak "Pathfinder 1" daha önce uçmuş olan tüm büyük hava gemilerinden tamamen farklıdır.

Gemi, kaldırma gazı olarak patlayıcı hidrojen yerine yanıcı olmayan helyum kullanmasına izin verecek kadar hafif olan 96 kaynaklı titanyum aks ve karbon fiberle güçlendirilmiş 288 polimer tüp içeriyor.

Gemide ayrıca dikey kalkış ve inişi ve saatte 120 kilometreye varan hızlarda uçuşu destekleyen 4 kanatlı dümene ek olarak yanlara ve kuyruğa dağıtılmış 12 elektrik motoru bulunuyor. Ayrıca tasarım, yırtılmaya dayanıklı naylondan yapılmış 13 helyum torbası içeren polivinil florür kaplı bir katman içeriyor ve bunların içinde gaz seviyelerini izlemek için lidar sistemlerini de içeriyor.

Son olarak, TLE Research CEO'su Alan Weston tarafından yakın zamanda yapılan bir sunuma göre, "Pathfinder 1" elektrik motorlarına güç sağlamak için 24 batarya ile birlikte çalışan iki dizel motorlu (150 kW) bir hibrid motor sistemi de içeriyor. Weston, şirketin hidrojeni geminin gelecekteki versiyonlarında hidrojen hücreleri veya türbin motorları için yakıt ya da kaldırma için gaz şeklinde kullanmayı planladığını da sözlerine ekledi.

Taşımacılık ve nakliye görevleri

Şirketin Pathfinder 1’de kullandığı balonun tasarımı ünlü Alman şirketi Zeppelin’in imzasını taşıyor ve on dört kişiyi barındırabiliyor ancak hava testleri katılımcı olmayan kişilerin katılımına izin vermeyecek.

LTE eninde sonunda hava gemisini insani yardım görevleri, nakliye ve mürettebatın karadan ulaşılması zor bölgelere taşınması için kullanmayı planlıyor. Brin şirketi Karayipler, Latin Amerika ve Güney Pasifik gibi bölgelerde denizde benzer misyonlar yürüten Küresel Destek ve Kalkınma adlı kar amacı gütmeyen bağımsız bir kuruluşu da yönetiyor. Başlangıçta sağlık ekiplerini kasırga ve felaket bölgelerine taşımak için devasa yat Brain’i kullanan kuruluş, kısa bir süre önce çok sayıda sağlık çalışanını taşımak için özel olarak tasarlanmış ve büyük nakliye konteynerleri içeren bir gemiyi denize indirdi. Kendi deniz taşıtlarını ve araçlarını taşıyan, büyük tatlı su depoları üretip boşaltabilen MV Dawn adlı gemi, gelecekte insani yardım amaçlı hava gemileri için bir model oluşturabilir.



"Asya tek boynuzlu atı"nın genom haritası ilk kez çıkarıldı: Yok olmalarını engelleyebilir mi?

Laos'ta 1999'da kameralara yakalanan saolanın en iyi tahminlere göre 100'den az üyesi kaldı (Ban Vangban Village/Wildlife Conservation Society)
Laos'ta 1999'da kameralara yakalanan saolanın en iyi tahminlere göre 100'den az üyesi kaldı (Ban Vangban Village/Wildlife Conservation Society)
TT

"Asya tek boynuzlu atı"nın genom haritası ilk kez çıkarıldı: Yok olmalarını engelleyebilir mi?

Laos'ta 1999'da kameralara yakalanan saolanın en iyi tahminlere göre 100'den az üyesi kaldı (Ban Vangban Village/Wildlife Conservation Society)
Laos'ta 1999'da kameralara yakalanan saolanın en iyi tahminlere göre 100'den az üyesi kaldı (Ban Vangban Village/Wildlife Conservation Society)

Son derece nadir rastlanan "Asya tek boynuzlu atı" saolanın ilk defa genom haritası çıkarıldı. Yeni çalışma nesli kritik tehlike altındaki türün yaşamasını sağlayabilir. 

İlk kez 1992'de tanımlanan saola (Pseudoryx nghetinhensis), en yakın zamanda keşfedilen büyük memeli türü. Vietnam ve Laos'un dağlık ormanlarında yaşayan bu sığır türü, boynuzlarının yanı sıra çok nadir görülmesi nedeniyle "Asya tek boynuzlu atı" diye biliniyor.

Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği'ne (IUCN) göre nesli kritik tehlike altındaki bu türün 100'den daha az üyesi kaldığı tahmin ediliyor. Üstelik en son 2013'te görülmesi, soyunun çoktan tükenmiş olabileceği ihtimalini de gündeme getiriyor. 

Uluslararası bir araştırma ekibi, avcıların evlerinden toplanan saola kalıntılarından alınan parçaları analiz ederek 26 saolanın tam genomunu çıkardı. Türünün ilk örneği olan bu çalışma, saolanın geçmişini anlama ve geleceğini güvence altına alma yolunda kritik bilgiler sundu. 

Bulguları hakemli dergi Cell'de 5 Mayıs Pazartesi günü yayımlanan çalışmaya göre saolalar 5 bin ila 20 bin yıl önce iki ayrı popülasyona ayrılmış. 

Makalenin başyazarı Genís Garcia Erill "Saolanın önemli genetik farklılıklara sahip iki popülasyona ayrıldığını görmek bizi epey şaşırttı" diyerek ekliyor: 

Bu daha önce hiç bilinmiyordu ve genetik veriler olmadan bilmemizin yolu yoktu. Bu önemli bir sonuç çünkü türün genetik varyasyonunun nasıl dağıldığını etkiliyor.

Bilim insanları ayrıca iki popülasyonun da Son Buzul Çağı'ndan itibaren azaldığını saptadı. Ekip, toplam saola nüfusunun 10 bin yıldır hiçbir zaman 5 binin üstüne çıkmadığını tahmin ediyor.

Bu durum, iki grubun da genetik çeşitliliğini kaybettiği anlamına geliyor. Ancak her biri genetik kodlarının farklı kısımlarını kaybetmiş. Araştırmacılara göre bu, nesillerinin tükenmesini önlemede kritik bir rol oynayabilir. 

Garcia Erill "Bir popülasyonda kaybolan genetik varyasyon diğerini tamamlıyor. Yani eğer bunları karıştırırsak, diğerindeki eksiklik giderilebilir" diye açıklıyor.

Bilim insanları saolaların hayatta kalması için esaret altında çiftleşmelerini sağlayacak bir program geliştirmeye çalışıyor. Yeni çalışmayı yürüten ekibin hesaplamalarına göre böyle bir program, tükenme riski karşısında en etkili çözümü sunuyor. 

Çalışmanın bir diğer yazarı Rasmus Heller şöyle diyor:

Gelecekteki bir popülasyonun temelini oluşturmak için en az bir düzine saolayı (ideal olarak her iki popülasyonun karışımı) bir araya getirebilirsek, modellerimiz türlerin uzun vadede hayatta kalma şansının yüksek olacağını gösteriyor.

En son 2013'te görülen bir türün 12 üyesini bulmak zorlu bir iş. Ancak araştırmacılar, yeni çalışmanın bu sorunu çözebileceğine inanıyor. Saolanın genetik haritasının çıkarılması, daha kapsamlı arama çalışmalarının önünü açabilir. 

Makalenin yazarlarından Minh Duc Le, "Birçok araştırmacı, suda ve hatta aynı habitatta yaşayan kan emiciler olan sülüklerde, saola DNA'sının izlerini bulmayı deneyip başaramadı" diyerek ekliyor:

Bu tekniklerin hepsi küçük DNA parçalarını tespit etmeye dayanıyor ama artık saola genomunun tamamını bildiğimize göre, bu parçaları bulmak için çok daha geniş bir el kitabımız var.

Independent Türkçe, Science Alert, Phys.org, Cell