Meta Instagram’dan milyonlarca çocuk kullanıcının verilerini toplamakla suçlanıyor

Meta şirket logosu (AP)
Meta şirket logosu (AP)
TT

Meta Instagram’dan milyonlarca çocuk kullanıcının verilerini toplamakla suçlanıyor

Meta şirket logosu (AP)
Meta şirket logosu (AP)

ABD'nin 33 eyaletinde savcılar, Meta şirketi hakkında yasal şikayette bulunarak, 13 yaşın altındaki çocukların "Instagram" uygulamasını kullanmasına izin vermek ve ebeveynlerinin izni olmadan kişisel verilerini "rutin olarak" toplamakla suçladı.

Şarku’l Avsat’ın New York Times gazetesinden aktardığı habere göre savcıların 2019 yılının başından bu yana şirketin Instagram'da 13 yaşın altındaki kullanıcılara ait hesapların varlığına ilişkin 1,1 milyondan fazla suç duyurusu aldığı belirtildi. Ancak Meta bu hesapların "yalnızca bir kısmını devre dışı bıraktı"; Çocukların Çevrimiçi Gizliliğini Koruma Yasasını ihlal ederek, ebeveyn izni olmadan çocukların konumları ve e-posta adresleri gibi kişisel verilerini rutin olarak topladı.

Hazırlanan iddianamede "Meta, etkili yaş doğrulama sistemlerinin geliştirilmesini sürekli olarak bir öncelik haline getirmemiş ve bunun yerine 13 yaşın altındaki kullanıcıların Instagram'da hesap oluşturmak için yaşları hakkında yalan söylemelerine olanak sağlamıştır” ifadeleri kullanıldı.

sdhyju6ı8k
Instagram uygulama logosu (AP)

Savcılar ayrıca Meta'nın yöneticilerinin Kongre önünde verdikleri ifadede şirketin yaş doğrulama sürecinin çok etkili olduğunu ve Instagram'da reşit olmayan milyonlarca kullanıcı olduğunu bilmelerine rağmen şirketin reşit olmayanların hesaplarını fark ettiklerinde kaldırdıklarını kamuoyuna açıkladıklarını belirttiler.

Şikayette bu iddiaları doğrulamak için şirket içi e-postalardan, çalışan konuşmalarından ve şirket sunumlarından alıntılar kullanıldı.

Suçlamalar kanıtlanırsa, Meta yüz milyonlarca dolar para cezasına çarptırılabilir.

Buna cevaben Meta dün (Cumartesi) yaptığı açıklamada, on yıldır "çevrimiçi platformlarını kullanma deneyimini tüm gençler için güvenli ve uygun hale getirmek için çalıştığını" belirterek, bu şikayetin "seçici alıntılar ve seçilmiş belgeler kullanarak çalışmalarımızı yanlış nitelendirdiğini" kaydetti.

Bu suçlamalar, geçen ay 40'tan fazla ABD eyaleti tarafından Kaliforniya'daki bir mahkemede Meta aleyhine açılan ve Facebook ve Instagram uygulamalarını "gençlerin ruhsal ve fiziksel sağlığına" zarar vermekle suçlayan daha geniş kapsamlı federal bir davanın parçası olma özelliğini taşıyor.

Savcılar, Kaliforniya'daki bir mahkemeye sunulan iddianamede "(Meta'nın) gençleri ve ergenleri cezbetmek ve nihayetinde kar elde etmek amacıyla onları tuzağa düşürmek için güçlü ve benzeri görülmemiş tekniklerden yararlandığını" doğruladı.



500 yıl yaşayan köpekbalığının DNA dizilimi çıkarıldı

Grönland köpekbalıkları yaklaşık 150 yaşında cinsel olgunluğa erişiyor (Reuters)
Grönland köpekbalıkları yaklaşık 150 yaşında cinsel olgunluğa erişiyor (Reuters)
TT

500 yıl yaşayan köpekbalığının DNA dizilimi çıkarıldı

Grönland köpekbalıkları yaklaşık 150 yaşında cinsel olgunluğa erişiyor (Reuters)
Grönland köpekbalıkları yaklaşık 150 yaşında cinsel olgunluğa erişiyor (Reuters)

Bilinen en uzun ömürlü omurgalı olan Grönland köpekbalığının nasıl hayatta kaldığına dair yeni bulgular edinildi. 

Bilim insanları, ortalama yaşam süresi 270'le 500 yıl arasında değişen bu köpekbalığının genomunu analiz ederek DNA onarım mekanizmalarını inceledi. 

Araştırmacıların, henüz hakem onayından geçmeyen makalesinde, Grönland köpekbalığının gen diziliminin yüzde 92'sinin çıkarıldığı belirtiliyor. 

Bilim insanları, balığın yaklaşık 6,5 milyar adet DNA yapı taşı barındırdığını ifade ediyor. Bu, şimdiye dek DNA dizilimi yapılan köpekbalıkları arasında görülen en yüksek rakam. Ayrıca insanlardakinin de yaklaşık iki katına denk geliyor. 

Almanya'daki Bochum Ruhr Üniversitesi'nden Arne Sahm, bunun hiç tahmin etmedikleri bir sonuç olduğunu söylüyor. 

Diğer yandan incelemelerde Grönland köpekbalığında çok sayıda "sıçrayan gen" olduğu da tespit edildi. Bunlar, diğer genlerin normal işleyişini bozarak gelişimsel rahatsızlıklara yol açabiliyor. 

Bilim insanları, zararlı genlere rağmen Grönland köpekbalığının bu kadar uzun süre yaşayabilmesinin şaşırtıcı olduğunu belirtiyor. 

Araştırmacılara göre köpekbalığı, sıçrayan genlerin zararlı etkilerini azaltmak için farklı bir DNA onarım mekanizması oluşturdu. 

İncelemelerde, sadece Grönland köpekbalığında bulunan ve DNA onarımında rol oynayan 81 gen tespit edildi. Bunların, sıçrayan genlerin çoğalmasını engellemek için onları taklit ederek kendilerini daha hızlı kopyalayabildiği belirtiliyor. 

Araştırmanın başyazarı Sahm şunları söylüyor: 

Sıçrayan genlerin zararlı etkisi ortadan kaldırıldığı gibi, belki de tersine çevriliyor.

Grönland köpekbalığındaki bu genlerin çoğalma yeteneğinin farklı evrimleştiğine, bu sayede balığın çok daha uzun yaşayabildiğine dikkat çekiliyor. Bilim insanları, araştırmayı geliştirerek ileride insan ömrünü uzatmak için yeni yöntemler bulmayı hedefliyor.

Independent Türkçe, CNN, New York Times