Ryugu örnekleri incelendi: 'Yaşamın uzaydan geldiğine kanıt'

RNA bileşeni ve B3 vitamini de keşfedilmişti

Örnekler, 2014'te fırlatılan Hayabuse 2 aracı tarafından toplandı (Japonya Uzay Ajansı)
Örnekler, 2014'te fırlatılan Hayabuse 2 aracı tarafından toplandı (Japonya Uzay Ajansı)
TT

Ryugu örnekleri incelendi: 'Yaşamın uzaydan geldiğine kanıt'

Örnekler, 2014'te fırlatılan Hayabuse 2 aracı tarafından toplandı (Japonya Uzay Ajansı)
Örnekler, 2014'te fırlatılan Hayabuse 2 aracı tarafından toplandı (Japonya Uzay Ajansı)

Japonya'daki Kyoto Üniversitesi'nden araştırmacıların liderlik ettiği uluslararası bir ekip, Dünya'da yaşamı destekleyen ortamın oluşmasında büyük rol oynayan azotun nereden geldiğini bulmuş olabilir.

Hakemli bilimsel dergi Nature Astronomy'de yayımlanan yeni araştırmaya göre Güneş Sistemi'nin dış bölgesindeki buzlu gök cisimlerinden kopan minik meteoritler, azotu oluşumunun ilk günlerinde Dünya'ya yakın bölgelere taşıdı.

Araştırma ekibinden Hope Ishii, "Bulgularımız, şimdiye dek fark edilenden daha fazla miktarda azot bileşiğinin Dünya'nın yakınına taşındığı ve gezegenimizdeki yaşamın yapı taşları olarak hizmet ettiği olasılığını ortaya koyuyor" diye konuştu.

Araştırmacılar bu sonuca Ryugu asteroidinden gelen örnekleri analiz ederek ulaştı.

Japonya Uzay Ajansı'nın Hayabusa 2 uzay aracının Ryugu'dan topladığı örneklerde kısa süre önce bir RNA bileşeni ve B3 vitamini keşfedilmişti.

RNA keşfi, Dünya'da yaşamın başlamasını sağlayan organik yapı taşlarının uzaydan geldiğine dair şimdiye kadarki en güçlü kanıt olarak görülüyor.

Yeni çalışmada örnekleri elektron mikroskobuyla inceleyen bilim insanları, bu minik kaya parçalarının yüzeyinin demir ve azottan oluşan minerallerle kaplı olduğunu tespit etti.

Bilim insanları zaten uzun süredir bu yapı taşlarının gezegenin ilk zamanlarında yeryüzüne çarpan göktaşlarından geldiğinden şüpheleniyordu. Ancak eldeki kanıtlar bu denli güçlü değildi.

Çalışmanın başyazarı Toru Matsumoto, "Mikrometeorit adı verilen ve amonyak bileşikleri içeren küçük göktaşlarının, buzlu gök cisimlerinden koparak Ryugu'yla çarpıştığını öne sürüyoruz" ifadelerini kullandı:

Mikrometeorit çarpışmaları demir kaplı yüzeyde kimyasal reaksiyonları tetikliyor ve demir nitratın oluşumuna yol açıyor.

Hayabusa 2, Ryugu'ya ait bu örnekleri Şubat 2019'da toplamıştı.

Numuneler Aralık 2020'de Dünya'ya getirilmiş, 2021'de ise Japonya'da incelenebilir hale getirilmişti.

 

Independent Türkçe, Phys.org, Nature



Muzun nesli tükenmesin diye uğraşan bilim insanlarından müjde

Bugün satılan muzlarla, 1950'lerdekiler aynı değil (Pexels)
Bugün satılan muzlarla, 1950'lerdekiler aynı değil (Pexels)
TT

Muzun nesli tükenmesin diye uğraşan bilim insanlarından müjde

Bugün satılan muzlarla, 1950'lerdekiler aynı değil (Pexels)
Bugün satılan muzlarla, 1950'lerdekiler aynı değil (Pexels)

Dünya genelindeki muzlar halihazırda iki hastalıktan dolayı yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. 

Fakat sevilen meyvenin soyunun tükenmesini önlemeye çalışan bilim insanları son dönemde önemli adımlar atıyor. Uzmanlar başarıya ulaşmaları halinde halkın hiçbir şeyi fark etmeyeceğini söylüyor. 

1950'lerde üretilen Gros Michels muzları, bir mantar türünün yol açtığı Panama hastalığı yüzünden yok olmuştu.

Bu yüzden şirketler, hastalığa dirençli Cavendish muzlarını yetiştirmeye başlamış ve krizin üstesinden gelinmişti. Bu muz çeşidi halihazırda küresel muz ihracat pazarının yüzde 99'unu oluşturuyor.

Ancak aynı hastalığın farklı bir versiyonu 1990'lardan beri Cavendish cinsini de tehdit ediyor. Marketlerde satılan muzlar birbirinin kopyası olduğu için bir bitkinin hastalığa yakalanması diğerlerini de tehlikeye atıyor. 

Başka bir mantar türünün yol açtığı siyah sigatoka hastalığı da muzları tükenme riskiyle karşı karşıya bırakıyor. 

Bu hastalık halihazırda fungisitler sayesinde tedavi edilse de bazı bölgelerdeki mantarlar kimyasallara direnç göstermeye başladı. 

Bilim dünyası bir yandan hastalıkların çözümünü ararken diğer yandan da yeni muz türleri yetiştirmeye çalışıyor. 

Ağustosta yapılan bir çalışmada bugünkü Panama hastalığına yol açan varyantın, 20. yüzyıldakinden evrimleşmediği bulunmuştu. 

Bilim insanları, hastalığın arkasındaki mekanizmayı artık daha iyi anladıkları için tedavi umudu doğduğunu düşünüyor.

ABD merkezli muz üreticisi Chiquita Brands International ise araştırma şirketi KeyGene, Musaradix adlı girişim ve Hollanda'daki Wageningen Üniversitesi'yle işbirliği içinde yürütülen projede, Yelloway 1 adlı yeni bir muz türü geliştirdiğini geçen ay duyurmuştu. 

İki hastalığa da dirençli bu bitkinin serada yetiştirildiği ancak henüz mevye vermediği aktarılmıştı. 

Bu yılın sonunda Filipinler'e ekilmesi planlanan Yelloway 1 bitkileri, daha sonra Cavendish muzlarıyla çiftleştirilecek. Bu sayede hem tadı ve görüntüsü halihazırda satılan muzlara benzeyen hem de hastalığa dirençli meyveler üretilmesi amaçlanıyor. 

Chiquita Sürdürülebilirlik Direktörü Peter Stedman şöye diyor:

Birkaç yıl içinde muzunuzda herhangi bir değişiklik görmezseniz, harika bir iş çıkardık demektir. 

Avustralya'daki Queensland Üniversitesi'nden araştırmacılar ise yabani bir muz bitkisinden bir geni Cavendish'e yerleştirerek Panama hastalığına dirençli, genetiği değiştirilmiş bir muz geliştirdi.

Meyvenin tadı ve görüntüsünün aynı kalması beklense de genetiğinin değiştirilmiş olması endişe yaratıyor. 

Halk, genetiği değiştirilmiş gıdalara karşı temkinli davranırken, Avrupa gibi bölgelerde bu ürünlerle ilgili katı düzenlemeler olması engel teşkil ediyor.

Queensland Üniversitesi'nden Andre Drenth "Orada öylece duruyor. Belki yurtdışından birileri almak isteyebilir" diyerek ekliyor:

Bir pazarlama sorunu var, yasal bir sorun var ama teknik bir sorun yok.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Popular Science, Nature Microbiology