Gizemli mağarada tarih öncesi "zaman kapsülü" keşfedildi

Projeye öncülük eden Kantabria Üniversitesi'nden tarih öncesi araştırma ekibi, mağaranın "dünyadaki en iyi korunmuş Paleolitik yerleşim alanlarından biri" olduğunu söyledi

Arkeologlar, 16 bin 800 yıl önce inşa edildiği düşünülen tarihöncesi bir mağara yerleşimi keşfetti (Kantabria Üniversitesi)
Arkeologlar, 16 bin 800 yıl önce inşa edildiği düşünülen tarihöncesi bir mağara yerleşimi keşfetti (Kantabria Üniversitesi)
TT

Gizemli mağarada tarih öncesi "zaman kapsülü" keşfedildi

Arkeologlar, 16 bin 800 yıl önce inşa edildiği düşünülen tarihöncesi bir mağara yerleşimi keşfetti (Kantabria Üniversitesi)
Arkeologlar, 16 bin 800 yıl önce inşa edildiği düşünülen tarihöncesi bir mağara yerleşimi keşfetti (Kantabria Üniversitesi)

Arkeologlar, 16 bin 800 yıl önce inşa edildiği düşünülen tarih öncesi bir mağara yerleşimi buldu.

Keşif İspanya'nın, daha önce duvarlarında bulunan sanat eserleriyle ünlenen Kantabria bölgesindeki La Garma mağaralarında yapıldı.

Projeye öncülük eden Kantabria Üniversitesi'nden tarih öncesi araştırma ekibi, bunun "dünyadaki en iyi korunmuş Paleolitik yerleşim alanlarından biri" olduğunu söyledi.

Ev, taş bloklarla birlikte "çubuk ve derilerden" oluşan yapılar bulunan yaklaşık 5 metrekarelik oval alan diye tanımlanıyor.

Araştırmacılar, mekanın ortasında küçük bir kamp ateşi olduğunu ve bu ateşte pek çok günlük işin yapıldığını düşünüyor.

Keşif sırasında yerleşim alanı (Kantabria Hükümeti)
Keşif sırasında yerleşim alanı (Kantabria Hükümeti)

Alanı bir grup Magdalenian avcı ve toplayıcının paylaştığına inanan araştırmacılar, yerleşim alanında geyik, at ve bizon kemiklerinin yanı sıra 600 parça çakmaktaşı, iğne ve deniz yumuşakçalarının kabukları da dahil 6 bin 614 nesneyi belgeledi.

Keşfedilenler arasında araştırmacıların, yerleşim sakinlerinin takı olarak kullandığını düşündükleri süslü bir kemik ve birkaç kolye de vardı.

Disiplinlerarası ekip 3D haritalama, toprak analizi ve radyokarbon tarihlendirme gibi invazif olmayan teknikler de dahil yenilikçi metodolojiler kullandı ve araştırma iki yıl boyunca aralıksız sürdürüldü.

Yaşam alanının belgelenmesi iki yıllık aralıksız bir çalışma gerektirdi ve yakında yapının bir kopyası Puente Viesgo civarındaki Kaya Sanatı Merkezi'nde sergilenecek.

La Garma mağaraları uzun zamandır arkeolojik ilgi odağı olmuştu. Şimdiye kadar mağara kompleksinin 5 katı keşfedildi ve insan faaliyetlerinin 300 bin yılı aşkın bir süreye uzandığına dair kanıtlarını korumakta.

Yerel yönetim, mağaranın esas girişinin yaklaşık 16 bin yıl önce heyelanla kapanmasıyla içindeki kalıntıları koruduğu için burayı "zaman kapsülü" diye tanımlıyor.

UNESCO dünya mirası alanı olan bu yer ayrıca binlerce fosile ve 35 bin yıl öncesine kadar uzanan bir kaya sanatı koleksiyonuna ev sahipliği yapıyor.

Independent Türkçe



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT