Yüksek alkollü kuyrukluyıldız "meteor yağdıracak"

Meteorlar gelecek yıllarda da aynı tarihte Dünya'yla çarpışacak

46P/Wirtanen, 16 Aralık 2018'de Dünya'ya en yakın geçişini yaptı (NASA)
46P/Wirtanen, 16 Aralık 2018'de Dünya'ya en yakın geçişini yaptı (NASA)
TT

Yüksek alkollü kuyrukluyıldız "meteor yağdıracak"

46P/Wirtanen, 16 Aralık 2018'de Dünya'ya en yakın geçişini yaptı (NASA)
46P/Wirtanen, 16 Aralık 2018'de Dünya'ya en yakın geçişini yaptı (NASA)

NASA'nın "anormal derecede alkollü" olduğunu keşfettiği kuyrukluyıldız, çok yakında bir meteor yağmuruna neden olabilir.

46P/Wirtanen adlı gök cismi 1974'te Güneş'e yaklaştığında arkasında minik asteroitlerden oluşan bir toz kütlesi bırakmıştı.

Beş gökbilimci bu enkazın yörüngesini hesapladı ve Dünya'nın bu yıl 12 Aralık'ta yeni bir meteor yağmuruyla karşılaşabileceği sonucuna vardı.

Üstelik bu toz kütlesi muhtemelen gelecek yıllarda da aynı tarihte Dünya'yla çarpışacak. Bu da yerkürenin her yıl düzenli bir meteor yağmuruna sahne olacağı anlamına geliyor.

Hakemli bilimsel dergi Astronomy and Astrophysics'e gönderilen ve henüz inceleme aşamasında olan yeni makaleye göre söz konusu meteorların Dünya'ya çarpma hızı nispeten düşük olacak.

Saatte 10,2 kilometre hızla gezegene çarpması beklenen meteorlar, bu yüzden çok da parlak görülmeyebilir.

Ancak daha yavaş hareket eden meteorlar, gökyüzünde daha uzun süre süzülebiliyor. Bu da bir yandan gözlemlenebilme ihtimallerini artırıyor.

Birkaç farklı bilgisayar modeli kullanan bilim insanları, meteor yağmurunun zirve yapacağı saat aralığını da hesapladı.

Bulgulara göre yağmur, 12 Aralık'ta Türkiye saatiyle 11.30 ve 15.30 arasında zirveye ulaşacak.

Zirve noktasının gündüz saatlerine denk gelmesiyse gözlemciler için kötü bir haber.

Yüksek oranda alkollü

NASA araştırmacıları 2021'de Güneş Sistemi'nin iç kısımlarına yolculuğu sırasında Dünya'ya çok yaklaşan kuyrukluyıldızın "koma" adı verilen atmosferini incelemişti. Analizler, gök cisminin yüksek seviyede alkol barındırdığını ortaya koymıuştu.

Normalde kuyrukluyıldızlar "alkollü canavarlar" olarak biliniyor. Zira Güneş Sistemi'nin dış kısımlarından içine doğru hareket ettiklerinde ısınıp alkollü bileşikler salabiliyorlar.

Ancak NASA desteğiyle yapılan araştırmanın ardındaki bilim insanlarına göre 46P/Wirtanen, anormal derecede fazla alkol içeriyor. Bu durum, Güneş Sistemi'nin evrimine dair şaşırtıcı bilgiler sağlayabilir.

ABD'deki Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı'ndan Neil Dello Russo, "46P/Wirtanen, bugüne kadar herhangi bir kuyrukluyıldızda ölçülen en yüksek alkol-aldehit oranlarından birine sahip" diyor:

Bu da Wirtanen'in oluştuğu erken Güneş Sistemi'nde karbon, oksijen ve hidrojen moleküllerinin nasıl dağıldığına dair bilgi veriyor.

Comet 46P/Wirtanen, Güneş Sistemi'nin iç kısımlarını aslında düzenli ziyaret ediyor. Kuyrukluyıldız, her 5,4 yılda bir Güneş'in etrafında dönüyor ve hatta bazen Dünya'ya o kadar yaklaşıyor ki gece gökyüzünde çıplak gözle görülebiliyor.

Independent Türkçe



Dünya'nın bir uydusu daha oluyor

Uzmanlar, yeni çalışmanın Dünya'nın çevresinin ne kadar yoğun bir güzergah olduğunu gösterdiğini söylüyor (ESA)
Uzmanlar, yeni çalışmanın Dünya'nın çevresinin ne kadar yoğun bir güzergah olduğunu gösterdiğini söylüyor (ESA)
TT

Dünya'nın bir uydusu daha oluyor

Uzmanlar, yeni çalışmanın Dünya'nın çevresinin ne kadar yoğun bir güzergah olduğunu gösterdiğini söylüyor (ESA)
Uzmanlar, yeni çalışmanın Dünya'nın çevresinin ne kadar yoğun bir güzergah olduğunu gösterdiğini söylüyor (ESA)

Dünya, uzaydaki bir göktaşını yakalayarak iki ay boyunca uydusu yapmaya hazırlanıyor. 

Gezegene yaklaşan asteroitler bazen atmosfere girmeden uzaklaşıp gidiyor, bazen de Dünya'ya çarparak yanıyor.

Fakat bazen de gezegenin yörüngesine takılıp kısa süreliğine Ay'a eşlik ediyorlar. 

NASA'nın fonladığı Asteroit Karasal Etkili Son Uyarı Sistemi (ATLAS) teleskoplarını kullanan gökbilimciler son sınıfta yer alan bir asteroit keşfetti. 

7 Ağustos'ta gözlemlenen gökcismine 2024 PT5 adı verildi. 

Madrid Complutense Üniversitesi'nden Carlos de la Fuente Marcos ve Raúl de la Fuente Marcos, 2024 PT5'in 29 Eylül'den 25 Kasım'a kadar Dünya'nın yörüngesinde döneceğini tespit etti. 

Research Notes of the American Astronomical Society adlı hakemli dergide yayımladıkları çalışmada, yaklaşık 10 metre çapındaki asteroidin 56,6 günün ardından tekrar Güneş'in yörüngesine girerek yolculuğuna devam edeceğini aktardılar. 

Dünya'nın yörüngesine bu şekilde giren asteroitlere mini uydu adı veriliyor. Ancak zaman zaman uzay çöpleri gibi yapay cisimler de mini uydu sanılabiliyor.

Raúl de la Fuente Marcos "Ne zaman yörüngesi Dünya'ya bu kadar benzeyen bir cisim keşfedilse, onun aslında bir uzay enkazı olma ihtimali var" diyor. 

Fakat yapılan gözlemlerin 2024 PT5'in doğallığına "şüphe bırakmadığını" ekliyor. 

Diğer yandan bazı bilim insanları, bu küçük asteroidin aslında mini uydu olmadığını savunuyor. Mini uyduların Dünya'nın çevresinde en az bir tam tur atması gerekiyor ve 2024 PT5, tam bir daire çizmeden yörüngeden ayrılacak.

İlginç bir şekilde Ay'ın kısa süreli yoldaşının kendisinden kopmuş olma ihtimali de var. 

NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı'ndan Paul Chodas, asteroidin geçmiş hareketlerinin, Ay'ın geçirdiği bir çarpışmadan kopmuş bir parça olabileceğine işaret ettiğini söylüyor. Fakat bu kesin bir şekilde doğrulanmadı.

Kasımda Dünya'nın yörüngesini terk edecek 2024 PT5'in Ocak 2025'te geri dönmesi bekleniyor. Bu ziyaretini daha kısa tutacak asteroit, muhtemelen 2055'te tekrar gelecek.

2024 PT5, küçüklüğü ve pek ışık yaymaması nedeniyle muhtemelen amatör teleskoplarla gözlemlenemeyecek. 

Independent Türkçe, IFL Science, New York Times, Research Notes of the American Astronomical Society