Yüksek alkollü kuyrukluyıldız "meteor yağdıracak"

Meteorlar gelecek yıllarda da aynı tarihte Dünya'yla çarpışacak

46P/Wirtanen, 16 Aralık 2018'de Dünya'ya en yakın geçişini yaptı (NASA)
46P/Wirtanen, 16 Aralık 2018'de Dünya'ya en yakın geçişini yaptı (NASA)
TT

Yüksek alkollü kuyrukluyıldız "meteor yağdıracak"

46P/Wirtanen, 16 Aralık 2018'de Dünya'ya en yakın geçişini yaptı (NASA)
46P/Wirtanen, 16 Aralık 2018'de Dünya'ya en yakın geçişini yaptı (NASA)

NASA'nın "anormal derecede alkollü" olduğunu keşfettiği kuyrukluyıldız, çok yakında bir meteor yağmuruna neden olabilir.

46P/Wirtanen adlı gök cismi 1974'te Güneş'e yaklaştığında arkasında minik asteroitlerden oluşan bir toz kütlesi bırakmıştı.

Beş gökbilimci bu enkazın yörüngesini hesapladı ve Dünya'nın bu yıl 12 Aralık'ta yeni bir meteor yağmuruyla karşılaşabileceği sonucuna vardı.

Üstelik bu toz kütlesi muhtemelen gelecek yıllarda da aynı tarihte Dünya'yla çarpışacak. Bu da yerkürenin her yıl düzenli bir meteor yağmuruna sahne olacağı anlamına geliyor.

Hakemli bilimsel dergi Astronomy and Astrophysics'e gönderilen ve henüz inceleme aşamasında olan yeni makaleye göre söz konusu meteorların Dünya'ya çarpma hızı nispeten düşük olacak.

Saatte 10,2 kilometre hızla gezegene çarpması beklenen meteorlar, bu yüzden çok da parlak görülmeyebilir.

Ancak daha yavaş hareket eden meteorlar, gökyüzünde daha uzun süre süzülebiliyor. Bu da bir yandan gözlemlenebilme ihtimallerini artırıyor.

Birkaç farklı bilgisayar modeli kullanan bilim insanları, meteor yağmurunun zirve yapacağı saat aralığını da hesapladı.

Bulgulara göre yağmur, 12 Aralık'ta Türkiye saatiyle 11.30 ve 15.30 arasında zirveye ulaşacak.

Zirve noktasının gündüz saatlerine denk gelmesiyse gözlemciler için kötü bir haber.

Yüksek oranda alkollü

NASA araştırmacıları 2021'de Güneş Sistemi'nin iç kısımlarına yolculuğu sırasında Dünya'ya çok yaklaşan kuyrukluyıldızın "koma" adı verilen atmosferini incelemişti. Analizler, gök cisminin yüksek seviyede alkol barındırdığını ortaya koymıuştu.

Normalde kuyrukluyıldızlar "alkollü canavarlar" olarak biliniyor. Zira Güneş Sistemi'nin dış kısımlarından içine doğru hareket ettiklerinde ısınıp alkollü bileşikler salabiliyorlar.

Ancak NASA desteğiyle yapılan araştırmanın ardındaki bilim insanlarına göre 46P/Wirtanen, anormal derecede fazla alkol içeriyor. Bu durum, Güneş Sistemi'nin evrimine dair şaşırtıcı bilgiler sağlayabilir.

ABD'deki Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı'ndan Neil Dello Russo, "46P/Wirtanen, bugüne kadar herhangi bir kuyrukluyıldızda ölçülen en yüksek alkol-aldehit oranlarından birine sahip" diyor:

Bu da Wirtanen'in oluştuğu erken Güneş Sistemi'nde karbon, oksijen ve hidrojen moleküllerinin nasıl dağıldığına dair bilgi veriyor.

Comet 46P/Wirtanen, Güneş Sistemi'nin iç kısımlarını aslında düzenli ziyaret ediyor. Kuyrukluyıldız, her 5,4 yılda bir Güneş'in etrafında dönüyor ve hatta bazen Dünya'ya o kadar yaklaşıyor ki gece gökyüzünde çıplak gözle görülebiliyor.

Independent Türkçe



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT