Pompeii'de antik fırın 'hapishanesi' gün yüzüne çıkarıldı

Demir parmaklıklı küçük pencereler, bu tarihi kentte kölelerin maruz kaldığı "zalim şiddeti" gözler önüne seriyor

Reuters
Reuters
TT

Pompeii'de antik fırın 'hapishanesi' gün yüzüne çıkarıldı

Reuters
Reuters

Pompeii antik kentinin kalıntılarında bir fırın hapishanesi ortaya çıkarıldı ve arkeologlar bunun "antik köleliğin en şoke edici yanı" olduğunu söyledi.

Köleleştirilen kişiler, demir parmaklıklı pencerelere sahip ve dış dünyaya çıkışı olmayan sıkışık fırında tahıl öğütmek ve ekmek yapmak için sömürülüyordu.

Fırın, İtalya'nın güneyindeki Pompeii arkeolojik parkının Regio IX bölgesindeki daha büyük bir proje kapsamında bir evde bulundu. Bu keşif, antik kentle ilgili tarih derslerinde genellikle göz ardı edilen Pompeii'nin köleleştirilmiş insanlarının günlük yaşamına dair daha fazla kanıt ortaya koyuyor.

Arkeoloji parkından yapılan açıklamada, zeminde saatlerce gözleri bağlı halde dönmeye zorlanan hayvanların hareketlerine işaret eden girintilerin de keşfedildiği belirtildi.

Antik Roma'nın Pompeii kentinde bir fırın "hapishanesi" gün yüzüne çıkarıldı (Reuters)
Antik Roma'nın Pompeii kentinde bir fırın "hapishanesi" gün yüzüne çıkarıldı (Reuters)

Pompeii arkeoloji parkının başındaki Gabriel Zuchtriegel, "Burası, köle statüsündeki insanların varlığını hayal etmek zorunda olduğumuz bir alan" dedi.

Bu, antik köleliğin en şoke edici tarafı, hem güvene dayalı ilişkilerden hem de azat etme vaatlerinden yoksun, zalim şiddete indirgendiğimiz bir kölelik, birkaç pencereye demir parmaklık takılmasıyla tamamen doğrulanan bir izlenim.

MS 79'da Vezüv Yanardağı patlayıp Pompeii'yi volkanik küllerin altında bırakarak yerle bir ettiğinde evin tadilatta olduğuna inanılıyor.

Ekmek yapmak için gereken tahılı öğütmek üzere kölelerin ve eşeklerin kapatıldığı "fırın hapishanesinin" iç kısmından bir görünüm (Reuters)
Ekmek yapmak için gereken tahılı öğütmek üzere kölelerin ve eşeklerin kapatıldığı "fırın hapishanesinin" iç kısmından bir görünüm (Reuters)

Avrupa'nın en büyük yanardağlarından birinin eteklerinde yaşadıklarını bilmeyen binlerce Romalı ölmüştü.

Patlama şehri kalın bir kül tabakasına gömerken, sakinlerinin ve binalarının çoğu korundu.

Sahadaki yıllarca süren çürüme ve ihmalin önüne geçmeyi amaçlayan arkeolojik faaliyetlerde yakın zamanda bir patlama yaşandı ve bu büyük ölçüde kısa süre önce  tamamlanan 105 milyon euroluk AB destekli bir proje sayesinde oldu. Ağustosta arkeologlar Pompeii yakınlarındaki bir Roma villasında kölelerin kullandığı neredeyse kesin olan küçük bir yatak odası keşfetmişti.

Pompeii'nin köleleştirilmiş insanlarına adanmış bir sergi 15 Aralık'ta arkeolojik parkta ziyarete açılacak.

Independent Türkçe



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT