Webb teleskobundan yeni fotoğraflar: "Araştırmacıların aklını başından alacak"

Bilim insanları yeni görüntülerin incelenmesinin galaksilerin yıldız oluşumunu nasıl inşa ettikleri, sürdürdükleri ve sone erdirdiklerine ilişkin önemli bilgiler sağlayabileceğini söylüyor

Webb teleskobunun çektiği, NGC 628 sarmal galaksisinin karşıdan görülen fotoğrafı (Nasa)
Webb teleskobunun çektiği, NGC 628 sarmal galaksisinin karşıdan görülen fotoğrafı (Nasa)
TT

Webb teleskobundan yeni fotoğraflar: "Araştırmacıların aklını başından alacak"

Webb teleskobunun çektiği, NGC 628 sarmal galaksisinin karşıdan görülen fotoğrafı (Nasa)
Webb teleskobunun çektiği, NGC 628 sarmal galaksisinin karşıdan görülen fotoğrafı (Nasa)

NASA, James Webb Uzay Teleskobu'nun çektiği bir düzineden fazla galaksi fotoğrafından oluşan bir hazine yayımladı. Fotoğraflar bu kozmik varlıkların yapısını ve oluşumlarını "akılları baştan alan" yeni ayrıntılarla ortaya koyuyor.

Yeni görüntü dizisi, yakınlardaki 19 galaksiyi oluşturan yıldızları, gazı ve kozmik tozu, araştırmacıların bu karmaşık yapıların kökenlerini ortaya çıkarmalarını sağlayabilecek mükemmel ayrıntılarla ortaya koyuyor.

Daha önce gökbilimciler bu tür sarmal galaksileri, Dünya'dan tam karşıdan görünecek şekilde, uzay ve yer tabanlı teleskoplar kullanarak radyodan morötesi ışığa kadar çeşitli dalga boylarında görüntülemişti.

Şimdiyse bilim insanları Webb teleskobunu kullanarak bu galaksilerin yakın ve orta kızılötesi dalga boylarında bugüne kadar çekilmiş en yüksek çözünürlüklü fotoğraflarını elde etti.

Baltimore'daki Uzay Teleskobu Bilim Enstitüsü'nden proje bilimcisi Janice Lee, "Webb'in yeni fotoğrafları olağanüstü. Aynı galaksileri onlarca yıldır inceleyen araştırmacılar için bile akılları baştan alacak nitelikte" dedi.

Araştırmacılar, galaksinin bir parçası olan kabarcık benzeri ve filament yapıların yeni fotoğraflarda şimdiye kadar gözlemlenen en küçük ölçeklere kadar çözüldüğünü ve yıldız oluşum döngüsü hakkında bir hikaye anlattığını söylüyor.

Birleşik Krallık'taki Oxford Üniversitesi'nden doktora sonrası araştırmacı Thomas Williams, "Ekibimizin bu görüntülerdeki ayrıntı miktarı karşısında (olumlu anlamda) sürekli bir şaşkınlık içinde yaşadığını hissediyorum" dedi.

Webb'in Yakın Kızılötesi Kamerası (NIRCam) tarafından çekilen fotoğraflar, galaksilerin spiral kollarının bir parçası olan milyonlarca yıldızı mavi tonlarda parıldayan mükemmel ayrıntılarla yakaladı.

James Webb Uzay Teleskobu'nun çektiği, 19 sarmal galaksinin karşıdan görülen fotoğrafları (NASA)

Yıldızların bazıları spiral kollar boyunca yayılmış olarak görülebilirken, diğerleri yıldız kümelerinde daha sıkı bir şekilde bir araya toplanmış durumda.

Teleskobun Orta Kızılötesi Enstrümanı'ndan (MIRI) elde edilen veriler, yıldızların etrafındaki ve aralarındaki boşlukta parlayan tozu ortaya çıkardı ve ayrıca henüz tam olarak oluşmamış yıldızları gösterdi.

Kanada'daki Alberta Üniversitesi'nden fizik profesörü Erik Rosolowsky, "Bunlar galaksilerdeki en yeni, en büyük yıldızları bulabileceğimiz yerler" dedi.

Bu kozmik yapılar özellikle Eridanus takımyıldızında Dünya'dan yaklaşık 69 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan çubuklu spiral galaksi NGC 1300'ün fotoğrafında görülebiliyor.

Uzaya fırlatılan en güçlü teleskobun çektiği fotoğraflarda araştırmacıların muhtemelen patlayan ve uzayda dev delikler açan yıldızlar tarafından yaratıldığına inandıkları gaz ve toz içindeki büyük, küre şeklinde kabuklar da görülüyor.

Bilim insanları yeni görüntülerin incelenmesinin galaksilerin yıldız oluşumunu nasıl inşa ettikleri, sürdürdükleri ve sone erdirdiklerine ilişkin önemli bilgiler sağlayabileceğini söylüyor

Ohio Eyalet Üniversitesi'nden astronomi profesörü olan Adam Leroy, "Yıldızlar milyarlarca ya da trilyonlarca yıl yaşayabilir. Tüm yıldız türlerini tam olarak kataloglayarak, yaşam döngülerinin daha güvenilir ve bütünsel bir görünümünü oluşturabiliriz" diyor 

Independent Türkçe



İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

İnternetin büyük bölümüne güç sağlayan internet altyapısı şirketi Cloudflare, "internetin kurallarını değiştirdiğini" söylüyor. 

Şirket, yapay zeka firmalarının internetten veri toplamasını engellemek amacıyla yapay zeka tarayıcılarını doğrudan engelleyecek.

ChatGPT gibi büyük dil modelleri, performanslarını artırmak için muazzam miktarda eğitim verisine ihtiyaç duyuyor. Bu şirketlerin çoğu, sistemleri eğitmek adına farklı internet sayfalarına erişip içeriklerini depolayan  tarayıcılar kullanıyor.

Artık Cloudflare, bu yapay zeka tarayıcılarının doğrudan engelleneceğini söylüyor. Bu, sözkonusu otomatik sistemlerin "izin veya ücret" olmaksızın sayfalara erişemeyeceği anlamına geliyor.

Bu internet sitelerinin yayıncıları, yapay zeka tarayıcılarına sitelerine erişim izni verebilecek. Cloudflare, yapay zeka şirketlerinin ödeme yapıp yapmamayı seçebileceği bir "taramaya göre ödeme" ücreti seçeneği ekleyeceğini söylüyor.

Yapay zeka sistemlerini eğitmek için çevrimiçi yazıların kullanılması, süregelen yapay zeka çağının en bölücü konularından biri haline geldi. Birçok yayıncı, içeriklerinin sistemleri eğitmek amacıyla izinsiz kullanıldığını öne sürerek yapay zeka şirketlerine karşı hukuki yollara başvurdu.

Bu çatışma 2023'te artarken Cloudflare, ilk başta internet sayfalarına özel bir etiket ekleyerek yapay zeka sitelerinden erişmemesini istemesine izin vereceğini söylemişti ancak bu uygulanamazdı. Geçen yıl, bu tür yapay zeka botlarını tespit eden bir teknoloji geliştirerek internet sitelerinin bunları otomatik olarak engellemesine imkan tanımaya başladı.

Artık ikinci araç varsayılan olarak açık hale gelecek.

Cloudflare CEO'su Matthew Prince, New York Times'a, "Cloudflare'ın internetin kurallarını tamamen değiştirdiğini" söyledi. Prince bu hamlenin, yapay zeka şirketlerinin interneti kazıyarak içeriğe serbestçe erişmesinin, insanların yeni yazılar ya da diğer içerik türlerini yayımlamaya teşvik edilmesini engelleyeceği endişesinden kaynaklandığını söyledi.

Independent Türkçe