Gökbilimciler daha önce keşfedilmemiş bir kaynaktan gelen yıldız tozu buldular.
Bulgular, bu gizemli tozun nasıl oluştuğuna ve ne tür malzemelerin mevcut olabileceğine ışık tutabilir. Bu da gezegenimizin ve onun gibi diğer gezegenlerin hikayesini daha iyi anlatmamızı sağlayabilir.
Yıldız tozu kozmik toz olarak da bilinir. Etrafımızda gördüğümüz her şeyi oluşturur, nihayetinde Dünya ve benzeri gezegenleri oluşturan parçalara toplanır.
Ancak araştırmacıların en büyük sorularından biri hangi tür yıldızların toz oluşturduğu ve bunu nasıl yaptıkları.
Şimdi uluslararası bir gökbilimci ekibi, evrende daha önce bilinmeyen bir toz kaynağı tespit etti: Çevresindeki gazla etkileşime giren belirli bir süpernova türü.
Süpernovalar, bazı yıldızların yaşamlarının son aşamalarında uzayda meydana gelen dev patlamalardır.
Çalışmanın odak noktası olan Tip Ia patlaması, bir ikili (veya çift) yıldız sisteminde meydana gelir.
Çalışmaya göre, bu tipteki süpernova patlamasıyla ortaya çıkan şok dalgası, daha önce yıldızlardan biri ya da her ikisi tarafından fırlatılan malzemeye çarparak yeni kozmik toz yaratıyor.
Süpernovayı patlamasından sonraki ilk üç yıl boyunca izleyen araştırmacılar, yaklaşık 300 milyon ışık yılı uzaklıktaki bir sarmal galakside yer alan süpernovanın şimdiye kadar kaydedilen en verimli toz üreten süpernovalardan biri olduğunu söylüyor.
Şimdiye kadar araştırmacılar toz fabrikası diye adlandırılan bu tür süpernova arayışlarını Tip II süpernovalar üzerinde yoğunlaştırmışlardı. Bunlar, kısa ömürlerinin sonunda çekirdek çökmesi diye bilinen bir süreçle patlayan devasa yıldızlardır.
Cardiff Üniversitesi Fizik ve Astronomi Fakültesi Başkanı ve çalışmanın ortak yazarlarından Profesör Haley Gomez şunları söyledi:
Bu çalışmada dünyanın dört bir yanındaki araştırmacılar, hem görünür hem de kızılötesi ışığı arayabilen birden fazla teleskop kullanarak, çok yaşlı, ölü bir yıldız ve biraz daha büyük ve genç bir yoldaş yıldız patladığında meydana gelen nadir bir astronomik olayı izlediler. Patlamanın devasa şok dalgası, daha önce yıldızlardan biri ya da her ikisi tarafından fırlatılan malzemeye çarpıyor ve bu "çarpışma" yeni bir kozmik toz yığınının oluşmasına yol açıyor. Nadir görülmesine rağmen, bu patlamanın ardından keşfettiğimiz kozmik toz miktarı, bu kadar kısa sürede gerçekleşen diğer yıldız olaylarında görülenden çok daha fazla.
Nature Astronomy akademik dergisinde yayımlanan yeni çalışma SN2018evt adı verilen Tip Ia süpernovaya odaklanıyor.
Prof. Gomez şunları söyledi:
SN2018evt üzerine yaptığımız yeni çalışma, patlamadan sadece 1041 gün sonra, Güneş'in kütlesinin %1'ine eşdeğer, muazzam miktarda kozmik toz oluştuğunu gösteriyor. Bu durum, bu tuhaf eliptik galaksilerde gördüğümüz toz bolluğu için bir açıklama sunabilir.
Araştırmacılar SN2018evt'i Nasa'nın Spitzer ve NEOWISE misyonları gibi uzay tabanlı teleskoplar ve Las Cumbre Gözlemevi'nin küresel teleskop ağının yanı sıra Çin, Güney Amerika ve Avustralya'daki diğerleri gibi yer tabanlı tesislerin bir kombinasyonunu kullanarak üç yıl boyunca izlediler.
Araştırmacılar süpernovayı izlerken, ışığının gözlerimizin görebildiği dalga boylarında sönmeye başladığını ve daha sonra kızılötesi ışıkta daha parlak parlamaya başladığını fark etti, bu da tozun oluştuğuna dair bir bariz işaretti.
Ajanslardan da yararlanılmıştır
Independent Türkçe
Yeni türün larvası (Gondwana Research)
