Tunus'taki startup girişimciliği yeniden nasıl tanımlıyor?

En az 17 teknik merkeze ve çok sayıda finansman ve mentorluk programına sahip olan Tunus, Afrika'daki girişimler için merkez konumunda. (Shutterstock)
En az 17 teknik merkeze ve çok sayıda finansman ve mentorluk programına sahip olan Tunus, Afrika'daki girişimler için merkez konumunda. (Shutterstock)
TT

Tunus'taki startup girişimciliği yeniden nasıl tanımlıyor?

En az 17 teknik merkeze ve çok sayıda finansman ve mentorluk programına sahip olan Tunus, Afrika'daki girişimler için merkez konumunda. (Shutterstock)
En az 17 teknik merkeze ve çok sayıda finansman ve mentorluk programına sahip olan Tunus, Afrika'daki girişimler için merkez konumunda. (Shutterstock)

Hızla değişen teknoloji ortamında birçok startup, günümüzün zorluklarını ele almak için devrim niteliğinde çözümler üretiyor. Bu ortamda Tunus, yetenek ve potansiyel açısından zengin bir ülke ve gelişmekte olan teknoloji şirketleri için gelişen bir merkez olarak öne çıkıyor.

Bu şirketler arasında 2020 yılında Tunus'ta kurulan bir proje stüdyosu olan BetaCube da yer alıyor. Geleneksel iş oluşum merkezlerinden farklı olarak Beta Cube, gelişmekte olan teknoloji şirketlerine 12 ila 18 aya kadar uzanan kapsamlı ve uzun vadeli destek sağlıyor. BetaCube program yöneticisi Ahmed el-Hadari, Şarku’l Avsat'a verdiği özel röportajda, geliştiriciler, tasarımcılar ve finans, hukuk ve pazarlama uzmanları da dahil olmak üzere çeşitli profesyonellerden oluşan bir ekip sunmanın, BetaCube'ün yeni kurulan şirketlere fikrin doğuşundan ürün pazarına uygunluğuna kadar rehberlik etmesini sağladığını söyledi.

Fikirden pazara geçiş

Başlangıç aşamasına geçmek, hevesli girişimciler için her zaman göz korkutucu bir konu olmuştur. BetaCube, girişimlere bu aşamaları etkili bir şekilde atlatabilmeleri için gerekli kaynakları, rehberliği ve yönlendirmeyi sağlamak üzere tasarlanmış yapılandırılmış bir program sunmaktadır. BetaCube programına kaydolan girişimler, Minimum Uygulanabilir Ürünlerin (MVP'ler) geliştirilmesinden pazar hipotezlerinin doğrulanmasına kadar, fikirlerini rafine etmeyi ve onları başarı için konumlandırmayı amaçlayan titiz bir süreçten geçmektedir. BetaCube Program Yöneticisi Ahmed el-Hadari'nin de belirttiği gibi, BetaCube'un pazarın doğrulanmasına odaklanması, girişimlerin yalnızca trendleri takip etmekle kalmayıp aynı zamanda gerçek dünyadaki sorunları ele almalarını sağlama konusundaki kararlılığının altını çiziyor.

Başarı ve etki hikayeleri

Sadece Tunus'ta desteklenen 200'den fazla startup ile Beta Cube'un yerel startup ekosistemi ve diğer Afrika ülkeleri üzerindeki etkisi gayet açık. Ahmed el-Hadari, Tunus'un girişimcilik alanındaki potansiyelinin parlak örnekleri olan ‘Baku Motors’ ve ‘Smex’ şirketleri de dahil olmak üzere birçok başarılı başarı öyküsünden bahsediyor. Bu iki girişim ve BetaCube tarafından desteklenen diğerleri sadece yerel olarak gelişmekle kalmadı, aynı zamanda Tunus'un teknoloji girişimleri sahnesinde küresel bir oyuncu olarak ortaya çıkışının sinyallerini vererek uluslararası alanda da dikkat çekti. Bireysel başarı öykülerinin ötesinde, BetaCube'un katkıları Tunus'taki daha geniş ekonomik manzaraya da uzanıyor. Ahmed el-Hadari, yenilikçilik ve girişimcilik kültürünü teşvik ederek BetaCube ve diğer benzer şirketlerin iş fırsatları yaratmaya, ekonomik büyümeyi desteklemeye ve Tunus'u bölgedeki teknolojik yeniliklerin merkezi olarak konumlandırmaya yardımcı olduğuna inanıyor.

Başarılı anlaşmalar gerçekleştiren start-up şirketleri

Alman BioNTech şirketi, yapay zeka alanında uzmanlaşan Instadip'i 410 milyon euroluk bir anlaşmayla satın aldı.

‘InstaDeep’ yapay zeka sistemleri tasarlama konusunda uzmanlaşmış küresel bir şirkete dönüşüyor.

Video oyunları alanında uzmanlaşmış bir şirket olan Galachus, ürününü 15 milyon dolara satmayı başardı.

Gelişmekte olan şirketleri destekleyen yasal mevzuat

Nisan 2018'de çıkarılan ve sadece yenilikçi girişimciliğe adanmış ilk yasal çerçeve olan Start-up Yasası gibi Tunus'taki yasal mevzuatın sağladığı destek, birçok gencin fikirlerini somut projelere dönüştürmesini sağladı.

Resmi verilere göre ayda ortalama 20 şirketin kurulduğu anlamına gelen, 248 yeni şirketin kurulmasını sağlayan bu çerçeve, söz konusu şirketlere ve yatırımcılara vergi teşvikleri, istihdam garantileri ve diğer avantajlar sağlanarak desteklendi. Bu düzenleyici çerçeve uluslararası yatırımcıları, hızlandırıcıları ve diğer paydaşları cezbetmiş ve Tunus'taki startup ekosisteminin daha da büyümesine yol açtı. Ayrıca, startup'ların yabancı para birimlerine erişimini kolaylaştırmayı amaçlayan girişimler, bu şirketlerin küresel ölçekte genişlemesini ve rekabet etmesini sağlamada etkili oldu. Tunus, startup'ların fonlarını döviz cinsinden tutmalarına izin vererek uluslararası genişlemenin önündeki engelleri kaldırdı ve kendisini hem yerli hem de yabancı yatırımcılar için cazip bir destinasyon olarak konumlandırdı. Ahmed el-Hadari, yeni kurulan şirketlerin yatırım yapması gereken iş alanlarına ilişkin tek bir tavsiye vermenin zor olduğunu düşünüyor.

Önümüzdeki zorluklar ve fırsatlar

Kaydedilen ilerlemeye rağmen Tunus'un startup ekosistemi finansmana erişim, yeteneklerin elde tutulması ve pazar doygunluğu gibi zorluklarla karşı karşıya. Ancak devlet kurumlarının, yatırımcıların ve hızlandırıcıların sürekli desteği bu zorlukların üstesinden gelinmesine yardımcı oluyor. Geleceğe bakıldığında, Tunus'un startup ekosistemi, yasama desteği, artan yatırımcı ilgisi ve büyüyen girişimci yetenek havuzu gibi faktörlerin bir araya gelmesiyle gelecek vaadediyor. Bu güçlü yönleri kullanarak ve mevcut zorlukları ele alarak Tunus, küresel teknoloji startup sahnesinde lider bir oyuncu olarak ortaya çıkma ve gelecek yıllarda inovasyonu, ekonomik büyümeyi ve toplumsal etkiyi artırma potansiyeline sahip görünüyor.



Çin bağlantılı hackerlar, Tayvan’ın çip endüstrisini hedef alıyor

Çinli hackerların, Tayvan'daki çip sektörüne yönelik saldırıları artırdığı aktarılıyor (Reuters)
Çinli hackerların, Tayvan'daki çip sektörüne yönelik saldırıları artırdığı aktarılıyor (Reuters)
TT

Çin bağlantılı hackerlar, Tayvan’ın çip endüstrisini hedef alıyor

Çinli hackerların, Tayvan'daki çip sektörüne yönelik saldırıları artırdığı aktarılıyor (Reuters)
Çinli hackerların, Tayvan'daki çip sektörüne yönelik saldırıları artırdığı aktarılıyor (Reuters)

Çin bağlantılı bilgisayar korsanları, Tayvan’ın yarı iletken çip endüstrisini hedef alıyor.

Reuters’ın aktardığına göre, bu yıl mart ile haziran arasında Çin’le bağlantılı olduğu savunulan üç siber casusluk grubu, Tayvan’daki yarı iletken sanayisini hedef alan saldırılar gerçekleştirdi.

Sözkonusu grupların saldırılarda çip tasarımı, üretimi ve tedarik zincirine dair hassas verileri çalmayı amaçladığı yazılıyor.

Siber güvenlik firması Proofpoint’in paylaştığı verilerde, hangi şirketlerin hedef alındığına dair bilgi verilmiyor. Ancak analizde, küçük ölçekli şirketlerden küresel çapta faaliyet gösteren firmalara kadar 15 ila 20 kuruluşun saldırıya uğradığı belirtiliyor.

Proofpoint'ten Mark Kelly, “Geçmişte hiç hedef alınmamış kuruluşlara saldırı düzenlendiğini gördük” diyor.

Hackerların “yemleme” (phishing) diye de bilinen, kullanıcıların kimlik bilgilerini çalmaya yönelik saldırılar düzenlediği ifade ediliyor. Bilgisayar korsanları, Tayvan’daki üniversitelere ait e-posta adresleriyle sahte iş başvuruları gönderiyor. Gönderilen PDF dosyalarında virüslü bağlantılar bulunuyor.

Bir Amerikan bankasında çalışan ve Tayvan’daki çip sektörü üzerine yoğunlaşan yatırım analistlerine de saldırı düzenlendiği aktarılıyor. Hackerların sahte bir yatırım firması adına analistlere ulaşıp iş teklif ettiği belirtiliyor. 

Tayvanlı siber güvenlik firması TeamT5, Çinli hackerların çip altyapısına zarar vermek için saldırılarını artırdığını bildiriyor.

Çin’in Washington Büyükelçiliği’nden gönderilen açıklamada, siber saldırıların “Çin dahil tüm ülkelerin karşı karşıya kaldığı ortak bir tehdit” olduğu ifade ediliyor. Pekin yönetiminin “her türlü siber saldırı ve siber suça karşı kararlı mücadele ettiği” belirtiliyor. 

Independent Türkçe, Reuters, Straits Times