'Su bataryası' atılımı, büyük tehlikeleri ortadan kaldırabilir

Lityum-iyon bataryalar dünyayı değiştirerek telefonlardan arabalara kadar her şeye güç verse de istikrarsızlar ve zaman zaman patlayabiliyorlar

AFP
AFP
TT

'Su bataryası' atılımı, büyük tehlikeleri ortadan kaldırabilir

AFP
AFP

Bilim insanları yeni "su bataryalarının", geleneksel muadillerinin yarattığı tehlikelerin üstesinden gelinmesini sağlayabileceğini söylüyor.

Lityum-iyon bataryalar dünyayı değiştirerek elektrikli arabalardan uzun ömürlü ve güvenilir cep telefonlarına kadar her şeye olanak sağladı. Ancak içerdikleri malzemeler nedeniyle istikrarsızlar ve zaman zaman alev alıyor ya da patlıyorlar.

Artık araştırmacılar "su bazlı metal-iyon bataryalar (ya da bunlara su bataryaları diyebiliriz)" geliştirdiklerini söylüyor.

Bu bataryalar, halihazırda pozitif ve negatif kutuplar arasında elektrik akımının akmasına izin veren organik elektrolitlerin yerine su kullanıyor. Bu onları daha güvenli kılarken aynı zamanda ömürlerinin sonunda parçalara ayrılıp yeniden kullanılabilecekleri ya da geri dönüştürülebilecekleri anlamına geliyor. 

Yaratıcıları, tasarlanma biçimlerinin de üretimlerini nispeten kolaylaştırdığını söylüyor.

Melbourne Kraliyet Teknoloji Enstitüsü'nden Tianyi Ma şöyle diyor:

Magnezyum ve çinko gibi doğada bolca bulunan, ucuz ve diğer pil türlerinde kullanılan alternatiflere göre daha az zehirli malzemeler kullanıyoruz ve bu da üretim maliyetlerini düşmesini sağlıyor ve insan sağlığı ve çevreye yönelik riskleri azaltıyor.

Bilim insanları yeni araştırmayla, bataryaların ticari lityum-iyon bataryalarla kabaca aynı seviyede olacak şekilde çok daha uzun ömürlü olmasını sağladı. Bu, araştırmacıların günümüz teknolojisiyle arasındaki performans farkını kapatmaya katkı sağlayarak bu bataryaları pazara hazır hale getirebilir.

Profesör Ma, "Bataryalarımızın artık kayda değer derecede daha uzun ömürlü olması (piyasadaki ticari lityum-iyon bataryalarla kıyaslanabilecek ölçüde), onları gerçek dünyadaki yoğun ve yüksek hızlı uygulamalardaki kullanım için ideal hale getiriyor" diyor.

Etkileyici kapasite ve artırılmış kullanım ömrüyle sadece pil teknolojisini geliştirmekle kalmadık, aynı zamanda tasarımımızı güneş panellerine başarıyla entegre ederek yenilenebilir enerjinin verimli ve istikrarlı bir şekilde depolandığını gösterdik.

Bataryalar, şebeke seviyesinde enerji depolama ve yenilenebilir enerjiyle entegrasyon gibi büyük projelerde kullanılabilir ve büyük yangın tehlikesini önleyebilir. Fakat daha küçük uygulamalara da olanak sağlayabilir.

Profesör Ma, "Teknolojimiz ilerledikçe evlere ve eğlence cihazlarına güç sağlamak gibi diğer küçük ölçekli enerji depolama uygulamaları da gerçeğe dönüşebilir" diyor.

Çalışma, Advanced Materials adlı bilimsel dergide yayımlanan "Synergy of dendrites-impeded atomic clusters dissociation and side-reactions suppressed inert interface protection for ultrastable Zn anode" (Dendritler tarafından engellenen atomik kümelerin ayrışmasının sinerjisi ve ultra istikrarlı Zn anotunun durağan arayüz korumasını bastıran yan tepkimeler) başlıklı yeni makalede anlatılıyor.

Independent Türkçe



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT