Bilim insanlarından güneş tutulması uyarısı: "Hayvanları gözlemleyin"

"Hayvanlar tutulma sırasında ne yapacağını bilmiyor"

Tam güneş tutulmasının 32 milyon kişi tarafından gözlemlenebilmesi bekleniyor (Reuters)
Tam güneş tutulmasının 32 milyon kişi tarafından gözlemlenebilmesi bekleniyor (Reuters)
TT

Bilim insanlarından güneş tutulması uyarısı: "Hayvanları gözlemleyin"

Tam güneş tutulmasının 32 milyon kişi tarafından gözlemlenebilmesi bekleniyor (Reuters)
Tam güneş tutulmasının 32 milyon kişi tarafından gözlemlenebilmesi bekleniyor (Reuters)

Bilim insanları, gelecek ay gerçekleşecek tam güneş tutulması nedeniyle bazı hayvanların garip davranışlar sergileyebileceğini söyledi.

Bunun için hayvanat bahçelerini inceleme altına alan araştırmacılar, kamuoyundan da evcil hayvanlarının davranışlarını not almalarını istedi.

ABD'de 2017'de görülen son güneş tutulması sırasında, flamingolar yavrularını korumak için onların çevresini sarmış, zürafalar tutuldukları kafeslerde koşmaya başlamış, kuş sürüleriyse uçmayı bırakarak ağaçlara konmuştu.

Cornell Üniversitesi Kuşbilim Laboratuvarı'ndan bilim insanı Andrew Farnsworth, "Hayvanlar tutulma sırasında ne yapacağını bilmiyor çünkü gökyüzü olayları vücutlarının adapte olabileceği bir şey değil" ifadelerini kullandı.

Farnsworth, "Tutulmalar sık değil ama nadir de değil. Biz insanlar tutulmalara göre plan yapabiliriz. Ancak yaşam süresi kısa hayvanların bunu gözlemleyebilmesi beklenmedik olurdu" diye konuştu.

2017'deki tutulma sırasında yakınlarındaki keçilerin davranışlarını gözlemleyen Allison O'Neill, NY Post'a yaptığı açıklamada keçilerin bir anda sessizleştiğini ve dinlenme pozisyonuna geçtiğini söyledi.

O'Neill, "Keçilerin davranışları çok dikkat çekiciydi. Tutulmayı izlemeyi bırakıp dikkatimizi onlara verdik. Çünkü çok planlı ve ani hareket ediyorlardı. Tutulma biter bitmez yeniden ses çıkarmaya başladılar" ifadelerini kullandı.

Kuzey Karolina Eyalet Üniversitesi'nden Adam Hartson-Rose ise 2017'deki tutulma sırasında Riverbanks Hayvanat Bahçesi'nde yaptığı gözlemi anlattı.

Hartson-Rose şunları söyledi:

Saçmalık olduğunu ve hayvanların hiçbir şekilde etkilenmeyeceğini düşünüyordum. Ancak hayvanat bahçesi karanlığa gömülünce, ayılar hariç tüm hayvanların davranışları değişti. Ayılarsa tamamen şaşkın görünüyordu.

Hartstone-Rose, bu tutulmada ABD genelindeki tüm hayvanat bahçelerinin incelenmesi gerektiğini sözlerine ekledi.

8 Nisan'da gerçekleşecek tam güneş tutulması Meksika, ABD ve Kanada'nın bazı bölgelerinden gözlemlenebilecek. 4 dakika 28 saniye sürmesi beklenen tutulma Türkiye'den görülemeyecek.

 

Independent Türkçe, NY Post, AA 



Güneş sıradaki döngüsünün ilk işaretini yıllar önceden gösterdi

5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
TT

Güneş sıradaki döngüsünün ilk işaretini yıllar önceden gösterdi

5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Güneş'in, mevcut döngüsünün henüz yarısında olmasına rağmen bir sonraki faaliyet döngüsüne başladığının ilk işaretlerini tespit eden bilim insanlarının keşfi, Güneş fırtınalarının daha iyi modellenmesini sağlayabilir.

11 yıllık döngüler sırasında Güneş, leke sayısının ve aktivite yoğunluğunun artarak zirveye ulaşmasıyla yoğun Güneş fırtınaları ihtimalinin en yüksek seviyeye taşındığı dönemlerden geçiyor.

Güneş halihazırda 25. döngüsünün en yüksek aktivitesine, yani  "solar maksimuma" yaklaşıyor. Bu döngü, Güneş aktivitesinin kapsamlı bir şekilde kaydedilmeye başlandığı 1755'ten bu yana gerçekleşen 25. döngü olması nedeniyle bu şekilde adlandırılıyor.

Bu döngünün 6 yıl daha devam etmesi beklenirken, Birmingham Üniversitesi'nden bilim insanları bir sonraki Güneş döngüsünün ilk işaretlerini keşfetti.

Solar maksimum sırasında Güneş, manyetik alanını çevirerek kutuplarının yerini değiştiriyor ve bu da yıldızın yüzeyindeki aktiviteyi etkileyerek Dünya'ya daha fazla Güneş patlaması gönderiyor.

Güneş'in aktivitesinin tavan yaptığı dönemdeki güçlü Güneş fırtınaları, düşük irtifalarda bile parlak auroralara yol açabiliyor.

Ayrıca yörüngedeki uydulara, elektrik şebekelerine ve telekomünikasyon sistemlerine de zarar verebiliyorlar.

Araştırmacılar Güneş döngüsünü, yıldızın içindeki ses dalgalarını ölçüp bunların nasıl döndüğünü izleyerek takip ediyor.

Bunlar, 11 yıllık döngü boyunca Güneş'in ekvatoruna ve kutuplarına doğru dönen ve göç eden, Güneş burulma salınımı adlı hızlı hareket eden şeritlerden oluşan bir örüntü gibi görülebilir.

Bilim insanları daha hızlı dönen şeritlerin bir sonraki Güneş döngüsü başlamadan önce ortaya çıktığını biliyor.

Araştırmacılar, bu şekilde dönen şeritleri gösteren yeni verilere dayanarak bir sonraki Güneş döngüsünün başladığına dair zayıf işaretler buldu.

Birmingham Üniversitesi'nden Rachel Howe "Plan üzerinde bir Güneş döngüsü, yani 11 yıl geriye gidince, 2017'de gördüğümüz şekille birleşiyor gibi görünen benzer bir şey görülüyor. Bu şekil, mevcut Güneş döngüsü 25. Döngü'nün bir özelliği haline geldi" diyor.

2030'a kadar resmen başlamayacak 26. Döngü'nün muhtemelen ilk izlerini görüyoruz.

Bilim insanları daha fazla veriyle, Güneş'in faaliyet döngüsünü yönlendiren plazma ve manyetik alanların karmaşık dansında bu akışların oynadığı rolü daha iyi anlamayı umuyor.

Dr. Howe, "Yaklaşık 6 yıl sonra başlayacak 26. Döngü'de bu örüntünün tekrarlanacağına dair ilk ipucunu görmek heyecan verici" diyor.