Mars'ta keşfedilen "gizlenmiş" devasa yanardağ, yaşam belirtileri barındırıyor olabilir

Bilim insanlarının Mars'ta keşfettiği "gizlenmiş" devasa yanardağın, yaşam belirtileri barındırıyor olabileceği duyuruldu.

AA
AA
TT

Mars'ta keşfedilen "gizlenmiş" devasa yanardağ, yaşam belirtileri barındırıyor olabilir

AA
AA

"Livescience" internet sitesinde yer alan habere göre, ABD'nin Texas eyaletinde düzenlenen 55. Ay ve Gezegen Bilimi Konferansı'nda bilim insanları, Mars'ta devasa bir yanardağ keşfettiklerini açıkladı.

Bilim insanları, buranın, 50 yılı aşkın süredir Mars'ta yanardağ olduğu fark edilemediğinden "gizli kaldığını" belirtti.

Yanardağın, yaklaşık 450 kilometre genişliğinde ve 9 bin 22 metre yüksekliğinde olduğunu söyleyen bilim insanları, yanardağın Mars'ın ekvatoruna yakın Tharsis volkanik bölgesinin doğu kısmında yer aldığını bildirdi.

Bilim insanları, yanardağın tabanına yakın yerde buzul tabakası kalıntıları tespit ettiklerini ve bu durumun uzayda yaşam belirtileri aramak için bu yanardağı önemli bir yere taşıdığını aktardı.

NASA Ames Araştırma Merkezine bağlı SETI Enstitüsü ve Mars Enstitüsünden gezegen bilimci ve çalışmanın başyazarı Dr. Pascal Lee, yaptığı açıklamada, "Geçen yıl bir buzul kalıntısı bulduğumuz bölgenin jeolojisini inceliyorduk ki devasa ve derinden aşınmış bir volkanın içinde olduğumuzu fark ettik." ifadesini kullandı.

Öte yandan, çalışmada, ABD Uzay ve Havacılık Ajansının (NASA) "Mariner 9", "Viking 1 ve 2", Mars Global Surveyor, Mars Odyssey ve Mars Reconnaissance Orbiter misyonlarının yanı sıra Avrupa Uzay Ajansının (ESA) Mars Express misyonundan elde edilen verilerin kullanıldığı belirtildi.



Güneş sıradaki döngüsünün ilk işaretini yıllar önceden gösterdi

5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
TT

Güneş sıradaki döngüsünün ilk işaretini yıllar önceden gösterdi

5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Güneş'in, mevcut döngüsünün henüz yarısında olmasına rağmen bir sonraki faaliyet döngüsüne başladığının ilk işaretlerini tespit eden bilim insanlarının keşfi, Güneş fırtınalarının daha iyi modellenmesini sağlayabilir.

11 yıllık döngüler sırasında Güneş, leke sayısının ve aktivite yoğunluğunun artarak zirveye ulaşmasıyla yoğun Güneş fırtınaları ihtimalinin en yüksek seviyeye taşındığı dönemlerden geçiyor.

Güneş halihazırda 25. döngüsünün en yüksek aktivitesine, yani  "solar maksimuma" yaklaşıyor. Bu döngü, Güneş aktivitesinin kapsamlı bir şekilde kaydedilmeye başlandığı 1755'ten bu yana gerçekleşen 25. döngü olması nedeniyle bu şekilde adlandırılıyor.

Bu döngünün 6 yıl daha devam etmesi beklenirken, Birmingham Üniversitesi'nden bilim insanları bir sonraki Güneş döngüsünün ilk işaretlerini keşfetti.

Solar maksimum sırasında Güneş, manyetik alanını çevirerek kutuplarının yerini değiştiriyor ve bu da yıldızın yüzeyindeki aktiviteyi etkileyerek Dünya'ya daha fazla Güneş patlaması gönderiyor.

Güneş'in aktivitesinin tavan yaptığı dönemdeki güçlü Güneş fırtınaları, düşük irtifalarda bile parlak auroralara yol açabiliyor.

Ayrıca yörüngedeki uydulara, elektrik şebekelerine ve telekomünikasyon sistemlerine de zarar verebiliyorlar.

Araştırmacılar Güneş döngüsünü, yıldızın içindeki ses dalgalarını ölçüp bunların nasıl döndüğünü izleyerek takip ediyor.

Bunlar, 11 yıllık döngü boyunca Güneş'in ekvatoruna ve kutuplarına doğru dönen ve göç eden, Güneş burulma salınımı adlı hızlı hareket eden şeritlerden oluşan bir örüntü gibi görülebilir.

Bilim insanları daha hızlı dönen şeritlerin bir sonraki Güneş döngüsü başlamadan önce ortaya çıktığını biliyor.

Araştırmacılar, bu şekilde dönen şeritleri gösteren yeni verilere dayanarak bir sonraki Güneş döngüsünün başladığına dair zayıf işaretler buldu.

Birmingham Üniversitesi'nden Rachel Howe "Plan üzerinde bir Güneş döngüsü, yani 11 yıl geriye gidince, 2017'de gördüğümüz şekille birleşiyor gibi görünen benzer bir şey görülüyor. Bu şekil, mevcut Güneş döngüsü 25. Döngü'nün bir özelliği haline geldi" diyor.

2030'a kadar resmen başlamayacak 26. Döngü'nün muhtemelen ilk izlerini görüyoruz.

Bilim insanları daha fazla veriyle, Güneş'in faaliyet döngüsünü yönlendiren plazma ve manyetik alanların karmaşık dansında bu akışların oynadığı rolü daha iyi anlamayı umuyor.

Dr. Howe, "Yaklaşık 6 yıl sonra başlayacak 26. Döngü'de bu örüntünün tekrarlanacağına dair ilk ipucunu görmek heyecan verici" diyor.