Taş adam sendromunun tedavisinde önemli adım

Fareler üzerindeki deneyler başarılı

Araştırmacılar, ilacın insanlar üzerindeki deneylerinin sürdüğünü bildirdi (Unsplash) 
Araştırmacılar, ilacın insanlar üzerindeki deneylerinin sürdüğünü bildirdi (Unsplash) 
TT

Taş adam sendromunun tedavisinde önemli adım

Araştırmacılar, ilacın insanlar üzerindeki deneylerinin sürdüğünü bildirdi (Unsplash) 
Araştırmacılar, ilacın insanlar üzerindeki deneylerinin sürdüğünü bildirdi (Unsplash) 

"Taş adam sendromu" diye de bilinen miyositis ossifikans progressiva (FOP) hastalığının tedavisine ilişkin önemli bir adım atıldı. 

ABD'li bilim insanlarının geliştirdiği BLU-782 adlı ilacın fareler üzerinde etkili olduğu görüldü.

Hakemli dergi Science Translational Medicine'de yayımlanan araştırmada BLU-782'nin, kemik üretimini sağlayan ALK2 proteinine bağlanma yeteneği sayesinde hastalığın kontrol altına alınmasına katkı sağlayabileceği belirtildi. 

2006'da yapılan bir araştırmada FOP'tan muzdarip kişilerin büyük çoğunluğunda ALK2'de bir mutasyon yaşandığı belirlenmişti.  

Farelerde yapılan deneylerde, yeni geliştirilen ilacın bu proteine bağlanarak ALK2 mutasyonlarını engellediği belirlendi.

İlacın bu süreçte normal kas ve kemik gelişim fonksiyonlarına zarar vermediği de tespit edildi. Hatta kemikleri kırık olan farelerde, BLU-782 alımı sırasında iskelet sistemindeki iyileşmenin sürdüğü gözlemlendi. 

Araştırmacılara göre ilaç sayesinde, kas ve tendon gibi bağ dokularının kemiğe dönüştüğü bu hastalık çocuklukta kontrol altına alınabilir.  

Bilim insanları, genç hastalarda FOP'un ilerlemesinin yavaşlatılmasıyla olumsuz etkilerin en aza indirilebileceğini belirtti. 

Dünyada sadece yaklaşık 800 kişide görülen bu hastalık, kişinin ileriki yaşlarda hareketini büyük ölçüde kısıtlıyor. 30'lu yaşlardaki hastalar genelde tekerlekli sandalye kullanmak durumunda kalıyor. 

ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), FOP tedavisinde kullanılması için Palovarotene ilacına geçen yıl ağustosta onay vermişti. 

Ancak araştırmacılar, bu ilacın normal kemik gelişimini olumsuz etkilediği için çocuklarda kullanılamadığına işaret etti. BLU-782'ninse FOP tedavisindeki bu önemli açığı kapatacağı öngörülüyor. 

Independent Türkçe, Science Alert, IPSEN



Dünya'nın bir uydusu daha oluyor

Uzmanlar, yeni çalışmanın Dünya'nın çevresinin ne kadar yoğun bir güzergah olduğunu gösterdiğini söylüyor (ESA)
Uzmanlar, yeni çalışmanın Dünya'nın çevresinin ne kadar yoğun bir güzergah olduğunu gösterdiğini söylüyor (ESA)
TT

Dünya'nın bir uydusu daha oluyor

Uzmanlar, yeni çalışmanın Dünya'nın çevresinin ne kadar yoğun bir güzergah olduğunu gösterdiğini söylüyor (ESA)
Uzmanlar, yeni çalışmanın Dünya'nın çevresinin ne kadar yoğun bir güzergah olduğunu gösterdiğini söylüyor (ESA)

Dünya, uzaydaki bir göktaşını yakalayarak iki ay boyunca uydusu yapmaya hazırlanıyor. 

Gezegene yaklaşan asteroitler bazen atmosfere girmeden uzaklaşıp gidiyor, bazen de Dünya'ya çarparak yanıyor.

Fakat bazen de gezegenin yörüngesine takılıp kısa süreliğine Ay'a eşlik ediyorlar. 

NASA'nın fonladığı Asteroit Karasal Etkili Son Uyarı Sistemi (ATLAS) teleskoplarını kullanan gökbilimciler son sınıfta yer alan bir asteroit keşfetti. 

7 Ağustos'ta gözlemlenen gökcismine 2024 PT5 adı verildi. 

Madrid Complutense Üniversitesi'nden Carlos de la Fuente Marcos ve Raúl de la Fuente Marcos, 2024 PT5'in 29 Eylül'den 25 Kasım'a kadar Dünya'nın yörüngesinde döneceğini tespit etti. 

Research Notes of the American Astronomical Society adlı hakemli dergide yayımladıkları çalışmada, yaklaşık 10 metre çapındaki asteroidin 56,6 günün ardından tekrar Güneş'in yörüngesine girerek yolculuğuna devam edeceğini aktardılar. 

Dünya'nın yörüngesine bu şekilde giren asteroitlere mini uydu adı veriliyor. Ancak zaman zaman uzay çöpleri gibi yapay cisimler de mini uydu sanılabiliyor.

Raúl de la Fuente Marcos "Ne zaman yörüngesi Dünya'ya bu kadar benzeyen bir cisim keşfedilse, onun aslında bir uzay enkazı olma ihtimali var" diyor. 

Fakat yapılan gözlemlerin 2024 PT5'in doğallığına "şüphe bırakmadığını" ekliyor. 

Diğer yandan bazı bilim insanları, bu küçük asteroidin aslında mini uydu olmadığını savunuyor. Mini uyduların Dünya'nın çevresinde en az bir tam tur atması gerekiyor ve 2024 PT5, tam bir daire çizmeden yörüngeden ayrılacak.

İlginç bir şekilde Ay'ın kısa süreli yoldaşının kendisinden kopmuş olma ihtimali de var. 

NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı'ndan Paul Chodas, asteroidin geçmiş hareketlerinin, Ay'ın geçirdiği bir çarpışmadan kopmuş bir parça olabileceğine işaret ettiğini söylüyor. Fakat bu kesin bir şekilde doğrulanmadı.

Kasımda Dünya'nın yörüngesini terk edecek 2024 PT5'in Ocak 2025'te geri dönmesi bekleniyor. Bu ziyaretini daha kısa tutacak asteroit, muhtemelen 2055'te tekrar gelecek.

2024 PT5, küçüklüğü ve pek ışık yaymaması nedeniyle muhtemelen amatör teleskoplarla gözlemlenemeyecek. 

Independent Türkçe, IFL Science, New York Times, Research Notes of the American Astronomical Society