Dokunma duygusuna sahip üç boyutlu elektronik deri üretildi

"Türünün ilk örneği"

Elektronik deri, insan derisinde üç mekanik sinyali taklit ediyor (Tsinghua Üniversitesi)
Elektronik deri, insan derisinde üç mekanik sinyali taklit ediyor (Tsinghua Üniversitesi)
TT

Dokunma duygusuna sahip üç boyutlu elektronik deri üretildi

Elektronik deri, insan derisinde üç mekanik sinyali taklit ediyor (Tsinghua Üniversitesi)
Elektronik deri, insan derisinde üç mekanik sinyali taklit ediyor (Tsinghua Üniversitesi)

İnsan dokunuşunu taklit eden üç boyutlu deri icat edildi. Buluşun tıp alanında önemli faydalar sağlaması bekleniyor. 

İnsan derisindeki reseptörler, dokunulan yerdeki kuvveti ve gerilimi algılama becerisine sahip. Bu doğal mekanizmadan esinlenen araştırmacılar insan cildinin üç katmanı olan epidermis, dermis ve hipodermise sahip bir elektronik deri geliştirdi.

Çin'deki Tsinghua Üniversitesi'nden araştırmacıların bu icadının, algılama becerisiyle türünün ilk örneği olduğu söyleniyor. Science adlı hakemli dergide yayımlanan çalışmaya göre deri, yüzeydeki basınç, sürtünme ve gerilmeyi aynı anda çözümleyerek algılayabiliyor.

Araştırmacılar yara bandı gibi parmağa takılabilen bu derinin üç boyutlu yapısında, dış uyaranları algılayabilen çok sayıda reseptör olduğunu söylüyor.

Sensörlerin topladığı sinyaller bir dizi iletim ve ayıklama işleminden geçtikten sonra derin öğrenme algoritmalarıyla birleştiriliyor. Elektronik deri bu sayede nesnelerin sertliğini ve şeklini doğru bir şekilde saptıyor.

Çalışmanın sorumlu yazarı Zhang Yihui, "Bir işaret parmağının ucuna yakın boyuttaki bir elektronik deri parçası, her biri 200'le 300 mikrometre arasında değişen 240 metal sensörle donatıldı" diye açıklıyor:

Bunların uzamsal düzenlemeleri, insan derisindeki dokunma reseptörü hücrelerinin dağılımını yakından taklit ediyor.

Yeni teknolojinin insansı robotlardan biyomedikal teşhise kadar çeşitli alanlara katkı sağlaması bekleniyor. 

Zhang "Elektronik deri, tıp alanında kullanılan robotların parmak uçlarına takılarak erken aşamalarda isabetli teşhis ve müdahaleler yapma potansiyeli taşıyor" diyor.

Ayrıca bir yara bandı gibi takılarak kandaki oksijen doygunluğu ve kalp atış hızı gibi yaşamsal sağlık ölçümlerinin gerçek zamanlı izlenmesini sağlayabilir.

Independent Türkçe, Interesting Engineering, China Daily, Science



NASA, "tuhaf yörüngeli" bir ötegezegen keşfetti

TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)
TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)
TT

NASA, "tuhaf yörüngeli" bir ötegezegen keşfetti

TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)
TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)

Bilim insanları, beklenmedik hareketler sergileyen bir ötegezegenin, gezegen sistemlerine dair bilinenlere meydan okuduğunu söylüyor. 

Dünya'dan yaklaşık 455 ışık yılı uzaktaki bir yıldızın etrafında dönen TOI-1408 b adlı bir sıcak Jüpiter geçen yıl keşfedilmişti. 

Sıcak Jüpiter, Güneş Sistemi'ndeki Jüpiter'e benzese de yıldızına çok yakın yörüngelerle dönen gaz devlerini ifade ediyor.

NASA'nın Geçiş Halindeki Ötegezegen Araştırma Uydusu'nun (Transiting Exoplanet Survey Satellite / TESS) saptadığı gezegen, Jüpiter'in iki katı genişliğe ve kütleye sahipti. 

Gezegenin, TOI-1408 adlı yıldızına çok yakın dönmesi bilim insanlarını hayrete düşürmüştü. Ancak bu yıl yapılan başka bir keşif, şaşkınlıklarını daha da artırdı.

Lund Üniversitesi'nden araştırmacılar yine TESS'in yardımıyla, sistemde yıldıza daha yakın ve daha küçük başka bir gezegen tespit etti. 

Bulgularını The Astrophysical Journal Letters adlı hakemli dergide aktaran ekip, TOI-1408 c adlı küçük gezegenin aynı zamanda tuhaf bir yörüngeye de sahip olduğunu gözlemledi. 

Dünya'nın iki katı genişliğe ve 8 katı kütleye sahip ötegezegenin, gaz ve kaya karışımından oluştuğu tahmin ediliyor. Ötegezegen, Güneş Sistemi dışındaki gezegen anlamına geliyor. 

Araştırmacılar, TOI-1408 c'nin yıldızı etrafında dönme hızının beklenmedik şekilde değiştiğini gördü. 

Makalenin başyazarı Dr. Judith Korth, 5 Eylül Perşembe günü yaptığı açıklamada "Küçük gezegen çok sıradışı bir yörünge davranışı sergiliyor ve yıldızının önünden geçtiği zamanla ilgili ciddi farklılıklar sergiliyor; bu da genellikle görmediğimiz bir şey" diyerek ekliyor:

Küçük gezegenin varlığı, gezegen sistemlerinin oluşumu ve istikrarı hakkındaki mevcut teorilere meydan okuyor.

Bilim insanları alışılmadık bu yörünge hareketinden ve yıldızlarına yakınlıklarından dolayı sistemdeki iki gezegenin yörünge hareketlerini inceledi. 

Analizlerin ardından büyük gezegenin yıldız etrafında attığı her tura karşılık, küçük yoldaşının iki tur attığı sonucuna varıldı. 

Araştırmacılar, yıldızın etrafında "ritmik bir dans" içinde döndüğünü söyledikleri gezegenlerin bu sayede yakın yörüngelerde varlıklarını sürdürebildiğini buldu. 

Dr. Korth, Space.com'a yaptığı açıklamada "Hem TOI-1408 b hem de TOI-1408 c, Güneş Sistemi'ndeki gezegenlere kıyasla yıldızlarına inanılmaz derecede yakın. Jüpiter'in neredeyse her 4 günde bir (Merkür'ün periyodunun 20'de biri) Güneş'e çok yakın bir yörüngede döndüğünü düşünün" diyerek ekliyor:

Bu zaten yıldıza çok yakın bir yörünge ve yıldıza daha da yakın başka bir gezegen tespit ettik. Bu gezegen, büyük komşusuyla güçlü bir etkileşime girerek yörüngelerinin daha önce hiç görmediğimiz şekillerde sallanmasına neden oluyor.

Araştırmacılar ayrıca sistemde henüz keşfedilmemiş üçüncü bir gezegen de olabileceğini düşünüyor. Gözlemlenen tuhaf yörünge hareketlerinin bir açıklaması da bu gökcismi olabilir. 

Ekip, keşfettikleri nadir sistemin, gezegen sistemine dair çalışmalara katkı sunacağını umuyor. 

Dr. Korth "Elde ettiğimiz sonuçlar, gezegenlerin nasıl oluştuğu ve özellikle dev gezegenlerin bulunduğu sistemlerde birbirlerine çok yakın olduklarında nasıl davrandıkları hakkında daha fazla bilgi edinilmesine fayda sağlayabilir" diyor. 

Independent Türkçe, Space.com, Debrief, Lund Üniversitesi, The Astrophysical Journal Letters