Psikologlar yanıtladı: Birini ghost'lamak ne zaman sorun olmaz?

Uzmanlar, bu davranışın ardındaki sebepleri de inceledi

Psikologlar, tehdit içeren durumlarda ghost'lama davranışının kabul edilebilir olduğunu belirtiyor (Unsplash)
Psikologlar, tehdit içeren durumlarda ghost'lama davranışının kabul edilebilir olduğunu belirtiyor (Unsplash)
TT

Psikologlar yanıtladı: Birini ghost'lamak ne zaman sorun olmaz?

Psikologlar, tehdit içeren durumlarda ghost'lama davranışının kabul edilebilir olduğunu belirtiyor (Unsplash)
Psikologlar, tehdit içeren durumlarda ghost'lama davranışının kabul edilebilir olduğunu belirtiyor (Unsplash)

Psikologlar, birini ghost'lamanın sorun yaratmayacağı durumları paylaştı. 

Ghost'lamak deyimi, bir kişinin herhangi bir görünür uyarı veya gerekçe olmaksızın partneri ya da arkadaşıyla tüm iletişimi aniden kestiği durumları tarif etmek için kullanılıyor.

ABD'nin önde gelen medya kuruluşlarından CNN'e konuşan psikolog Jennice Vilhauer, bu durumlarda kişi açıkça reddedilmediğinden olayın daha rahatsız edici bir hal aldığını belirterek şunları söylüyor: 

Bu durumlarda yaşadığımız acı, fiziksel bir rahatsızlıktan kaynaklanan acıya benziyor.

İstismar, taciz ve tehlike içeren durumlarda ghost'lamanın kabul edilebilir bir davranış olduğunu belirten uzman, karşıdaki kişinin kendisinden istenmediği halde müstehcen fotoğraflar göndermesi ya da özel hayata saygı duymaması gibi durumlarda da bu yönteme başvurulabileceğini ifade ediyor.

Bu tür davranışların sergilenmediği durumlarda ghost'lamanın iyi bir seçenek olmadığına dikkat çeken Vilhauer, yaşanan sorunları çözmek için iletişimden vazgeçilmemesi gerektiğini vurguluyor. 

ABD'deki St. Mary's College of Maryland'den Gili Freedman da ghost'lamanın farklı ilişki deneyimleriyle şekillenmiş olabileceğini belirtiyor ve ekliyor: 

Bazen insanlar daha önceden birini reddetmeye çalışmış ve o kişiden gerçekten öfkeli ve saldırgan bir karşılık görmüş olabilir. Bu yüzden kendilerini korumak için ghost'lamaya başvurabilirler.

Diğer yandan Georgia Üniversitesi'nden Rich Slatcher, ghost'lanan taraf sizseniz bunun üzerinde çok fazla kafa yormamanızı tavsiye ediyor. 

Psikolog, ghost'lanmanın üzüntü yaratabileceğini fakat bunun egzersiz yapmak, müzik dinlemek ve başka hobiler edinmek gibi alternatiflerle sağlıklı biçimde atlatılabileceğini belirtiyor.

Independent Türkçe, CNN



Konakçılarını "dehşet verici" bir şekilde öldüren arı türü keşfedildi

Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
TT

Konakçılarını "dehşet verici" bir şekilde öldüren arı türü keşfedildi

Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)
Syntretus perlmani larvası, günlerce yaşadığı konağın karnından çıkıyor (Matthew Ballinger)

Kurbanlarını "dehşet verici" bir yolla öldüren bir yaban arısı türü keşfedildi. Meyve sineklerinin içine bıraktıkları larvalar büyüyerek sineğin karnını patlatıyor. 

Parazitoid yaban arıları, genellikle yumurtalarını henüz gelişim aşamasındaki sineklere bırakıyor. Bu dönemde konakçıların daha savunmasız olması arıların işini kolaylaştırıyor. 

Yumurtadan çıkan arılar, gelişimi devam eden sineklerin içinde büyüyerek onları içeriden yiyor. Sinekler genellikle yetişkinliğe varmadan ölüyor.

Fakat araştırmacılar ilk defa yetişkin sinekleri hedef alan bir parazitoid yaban arısı türü tespit etti. 

Mississippi Eyalet Üniversitesi'nden doktora öğrencisi Logan Moore, bahçesinden topladığı meyve sineklerinin karnında, bilinmeyen bir türde yaban arısı larvası olduğunu gördü. 

Moore ve ekip arkadaşları, Syntretus perlmani adı verdikleri türün gelişim süreçlerini laboratuvar ortamında inceledi. 

Bulgularını önde gelen hakemli dergi Nature'da 11 Eylül'de yayımlayan ekip, arının iğnesiyle yetişkin meyve sineklerinin karnına yumurtasını bıraktığını kaydetti. 

Daha sonra yumurtanın larvaya dönüşerek sineğin karnında 18 gün kaldığı ve konakçısının karnını patlatarak onu terk ettiği gözlemlendi.

Ardından birkaç saat ortalıkta gezinen arı, koza evresine geçerek 23 günün ardından yetişkin olarak kozadan çıktı.

Moore, "Sineğin yan tarafından dışarı çıkıyor" diyerek ekliyor: 

Ve durumu daha dehşet verici kılan şey de sineğin genellikle bundan sonraki birkaç saat boyunca canlı kalması.

Yeni bulunan yaban arısının, dünyanın en yaygın sinek türlerinden meyve sineğini (Drosophila melanogaster) hedef alması bilim insanlarını şaşkına çevirdi. Araştırmacılar, böyle bir keşfin nasıl şimdiye kadar yapılmadığını anlamaya çalışıyor. 

Moore, "Belki de bu kadar uzun süre keşfedilmemesinin nedeni, kimsenin bunu beklememesiydi" ifadelerini kullanıyor.

Sinekler, larva vücuttan ayrıldıktan sonra genelde bir süre daha yaşıyor (Matthew Ballinger)
Sinekler, larva vücuttan ayrıldıktan sonra genelde bir süre daha yaşıyor (Matthew Ballinger)

Bilim insanları laboratuvar testlerinde Syntretus perlmani'nin, Drosophila cinsindeki başka sinekleri de konakçı olarak seçtiğini gözlemledi.

Makalenin ortak yazarı Matthew Ballinger "Sinekleri hedef alan bilinen tüm parazitoid yaban arıları olgunlaşmamış yaşam evrelerindeki sineklere saldırır ve onun içinde gelişir" diyor: 

Drosophila ve diğer sinekleri hedef alan parazitoid yaban arıları hakkında 200 yıldır araştırmalar yürütülmesine rağmen, bugüne kadar yetişkinlere saldıran bir türe hiç rastlamamıştık.

Araştırmacılar Syntretus perlmani'nin, yetişkin sinekleri konakçı haline getirecek şekilde nasıl evrimleştiğini bulmayı amaçlıyor. 

Ekip, Syntretus perlmani'nin ABD'nin doğu kısmında geniş bir yaşam alanına yayıldığını söylüyor (Matthew Ballinger)
Ekip, Syntretus perlmani'nin ABD'nin doğu kısmında geniş bir yaşam alanına yayıldığını söylüyor (Matthew Ballinger)

Ballinger "Yeni tür hakkında daha fazla bilgi edinmek için sabırsızlanıyoruz" diyerek ekliyor: 

Umarız diğer araştırmacılar da önümüzdeki yıllarda kendi projelerine başlayarak bu türün enfeksiyon biyolojisini, ekolojisini ve evrimini daha iyi anlamaya çalışır.

Independent Türkçe, Popular Science, Live Science, Nature