Teknolojik cihazlarında güncelleme yapmayanlar, yaşadıklarını anlattı

Uzmanlar güvenlik açıklarına karşı uyarıyor (Pexels)
Uzmanlar güvenlik açıklarına karşı uyarıyor (Pexels)
TT

Teknolojik cihazlarında güncelleme yapmayanlar, yaşadıklarını anlattı

Uzmanlar güvenlik açıklarına karşı uyarıyor (Pexels)
Uzmanlar güvenlik açıklarına karşı uyarıyor (Pexels)

Telefon veya bilgisayar ekranında güncelleme bildirimi görmek epey can sıkıcı olabiliyor. 

Bazıları cihazlarının otomatik güncelleme ayarını açık tutarken, pek çok kişi yaptığı bir işin ortasında bu bildirimleri alıyor ve güncellemeyi erteliyor. Bazı kullanıcılar da cihazlarındaki değişikliğe özellikle izin vermiyor. 

Tennessee ve Münih üniversitelerinden araştırmacıların 2021 tarihli çalışmasına göre bu kasıtlı geciktirme, güncellemelerin mevcut alışkanlıkları tehdit edeceği düşüncesinden kaynaklanıyor. 

Kullanıcılar, yazılım güncellemelerinin cihazlarındaki belirli özelliklerin kullanımını yeniden öğrenmelerini gerektirebileceğini düşünüyor.

Ayrıca bazıları, telefon ve bilgisayarlarının iyi çalıştığını düşünerek yeniliğe ihtiyacı olmadığı için de güncellemeyi erteliyor.

Teknoloji araştırmaları şirketi Gartner'dan Patrick Long, diğer sebeplere de dikkat çekerek "Değişim, mikro düzeyde olsa bile korkutucu olabilir" diyor.

Bütün yazılım güncellemeleri güvenlikle ilgili düzeltmeler içermiyor. Ancak siber güvenlik uzmanları bu türden güncellemelerin geciktirmeden yapılması gerektiğini vurguluyor.

ABD merkezli sivil toplum kuruluşu İnternet Güvenliği Merkezi'nden (Center for Internet Security) Kathleen Moriarty "Kendinizi saldırılara karşı savunmasız bırakıyorsunuz" diyerek ekliyor: 

Bir güvenlik açığı duyurulduktan ve düzeltme eki yayımlandıktan sonra saldırganlar bu bilgileri hızla ele geçiriyor ve spesifik güvenlik açıklarını hedef alıyor.

Güvenlik riski en ciddi sorun olsa da güncellemeleri zamanında yapmamak başka sorunlar da yaratabiliyor. Bazıları yıllardır güncelleme yapmayan kullanıcılar, Wall Street Journal'a deneyimlerini anlattı. 

ABD'li Francesca Bevens, değişiklikten hoşlanmadığı için telefon, bilgisayar ve tabletini güncellemediğini söylüyor.

Cihazlarındaki mesajlaşma uygulamalarının aniden kapanmaya başladığını anlatan Bevens "Beni cezalandırıyor" diyor.

Ancak güncellemenin başka sorunlara yol açacağından korktuğu için cihazlarını güncellemiyor.

Gazeteci Lynn La ise 2015'te satın aldığı iMac'ini neredeyse 10 yıldır güncellememiş. Apple'ın artık desteklemediği bir yazılım içeren bilgisayarın iyi çalıştığını söyleyen La, yeni cihazlardaki özelliklerin güzel göründüğünü de itiraf ediyor.

ABD'li gazeteci, bazı uygulamaların açılmadığını ve Google Chrome'un güvenlik uyarıları vererek güncelleme yapmasını söylediğini anlatıyor.

Ayrıca birkaç yıl önce bir arkadaşı kendisine bir Bluetooth klavye hediye edince de sorun yaşamış. Klavyenin yazılımının, bilgisayarın eski işletim sistemiyle uyumlu olmaması yüzünden aleti iMac'e kablosuz bağlayamamış. 

Klavyeyi USB'yle bağlasa da Bluetooth özelliği işlevini yitirmiş.

Bazı kullanıcılar akıllı telefonlarının bataryası zayıflayacağı veya cihazı yavaşlatacağı için de güncellemeleri erteleyebiliyor. 

Özellikle büyük yazılım güncellemelerinde bu sorunlar ortaya çıksa da uzmanlar, genellikle birkaç gün içinde telefonun normale döneceğini söylüyor. 

Bazı kullanıcıların sebebiyse depolama alanı. Ashley Mwitanti, telefonunda ne kadar fotoğraf silse de güncellemeye yetecek kadar yer açamadığını ifade ediyor. 

Ancak iPhone'unda iOS 15.5 sürümünü kullanan Mwitanti bunun beklenmedik bir faydasını da keşfetmiş. 

Mesaj silme özelliği iOS 16 sürümüyle geldiği için Mwitanti, silinen mesajlara erişebildiğini ve bu durumdan memnun olduğunu belirtiyor.

Uzmanlar cihazlarını güncellemekten korkan kişilerin internetteki yorumlara bakmasını öneriyor. 

Moriarty "Sosyal medya sayesinde, belirli bir güncellemenin beklenmeyen büyük sorunlara neden olup olmadığını öğrenebilirsiniz" diyerek ekliyor: 

Yani biraz bekleyebilir ya da özellikle büyük bir güncellemeyi ilk siz yapmayabilirsiz. Reddit forumları, Twitter (X) ve geri bildirime kolayca erişebileceğiniz diğer yerler sayesinde zaman aralığının artık çok uzun olduğunu düşünmüyorum.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, CNBC, Journal of Business Research



James Webb Uzay Teleskobu'nun bulduğu devasa galaksi bilim insanlarını şoke etti

NASA teleskobu, evrenin uzak köşelerinde beklenmedik keşifler yapmaya devam ediyor (NASA)
NASA teleskobu, evrenin uzak köşelerinde beklenmedik keşifler yapmaya devam ediyor (NASA)
TT

James Webb Uzay Teleskobu'nun bulduğu devasa galaksi bilim insanlarını şoke etti

NASA teleskobu, evrenin uzak köşelerinde beklenmedik keşifler yapmaya devam ediyor (NASA)
NASA teleskobu, evrenin uzak köşelerinde beklenmedik keşifler yapmaya devam ediyor (NASA)

Bilim insanları evrenin ilk zamanlarında şaşırtıcı derecede davasa kütleye sahip bir büyük tasarım sarmal galaksi gözlemledi. 

Büyük tasarım sarmal galaksiler, çekirdekten çıkan kollarının diğer gökadalara kıyasla belirgin ve net olmasıyla biliniyor. Gökbilimciler galaksi kollarının, yıldızların doğduğu yoğun bölgeler olduğunu tahmin ediyor. 

Sarmal galaksilerin tam olarak ne zaman ve nasıl oluştuğu bilinmiyor. Kırmızıya kayma denen bir olgudan yararlanan bilim insanları, uzak galaksi ve yıldızların yaşını hesaplayarak bu soruyu yanıtlamaya çalışıyor. 

Standart modele göre 13,8 milyar yıl önce gerçekleşen Büyük Patlama'dan beri evren genişlediği için bir gökcismi veya galaksi Dünya'dan ne kadar uzaksa o kadar yaşlı oluyor. 

Dünya'dan bakıldığında bir ışık kaynağı uzaklaştıkça ışığın frekansı düşüyor ve spektrumda daha kırmızı dalga boylarına kayıyor. Kırmızıya kayma denen bu durum sayesinde bir cisimden gelen ışığa bakarak ne kadar uzak ve yaşlı olduğu anlaşılabiliyor. 

Bugüne kadar keşfedilen çoğu sarmal galaksinin kırmızıya kayma derecesi pek yüksek değil. Gökbilimciler bu galaksilerin evrenin daha sonraki dönemlerinde oluştuğunu tahmin ederken, NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu bu düşünceye meydan okuyor. 

Henüz hakem değerlendirmesinden geçmemiş ve ön baskı sunucusu arXiv'de yayımlanmış çalışmada teleskobu kullanan bilim insanları, evren henüz 1,5 milyar yaşındayken oluşmuş bir galaksi buldu.

Büyük tasarım sarmal galaksi sınıfındaki bu gökadanın, iyice belirginleşmiş iki kolu olduğu gözlemlendi. Ayrıca kırmızıya kayma derecesi de alışılmadık seviyedeydi.

Tahmini yıldız oluşum hızını hesaba katan ekip, sadece birkaç yüz milyon yıl içinde Güneş'in yaklaşık 10 milyar katı kütleye ulaştığını saptadı.

A2744-GDSp-z4 adı verilen gökadaya dair veriler, sarmal galaksilerin oluşum süreci hakkında soru işaretleri yaratıyor.

Evrenin bu dönemindeki galaksilerin düzenli olmasını beklemeyen bilim insanları makalede şöyle yazıyor: 

A2744-GDSp-z4 bu kadar kısa sürede nasıl bu kadar büyük bir disk elde etti? Büyük tasarımlı spiral kollar nasıl ve ne zaman ortaya çıktı? 

Üç yıl önce faaliyete geçen James Webb Uzay Teleskobu, evrenin ilk dönemlerine ışık tutarken gökbilimcilerin varsayımlarına da meydan okuyor. 

Bu döneme ait gelişmiş galaksiler keşfetmesiyle bu yapıların oluşumuna dair bilinenlerin yanı sıra evrenin geçmişi ve yaşını da sorgulamaya açıyor.

Independent Türkçe, Live Science, Phys.org, arXiv