Tek şarjla yaşam boyu enerji sağlayabilen nükleer pil geliştirildi

Radyokarbonla çalışan betavoltaik pil (Su-Il In)
Radyokarbonla çalışan betavoltaik pil (Su-Il In)
TT

Tek şarjla yaşam boyu enerji sağlayabilen nükleer pil geliştirildi

Radyokarbonla çalışan betavoltaik pil (Su-Il In)
Radyokarbonla çalışan betavoltaik pil (Su-Il In)

Bilim insanları karbonun radyoaktif bir formuyla çalışan küçük bir prototip nükleer pilin, tek bir şarjla cihazlara onlarca yıl ve hatta muhtemelen bir kullanıcının tüm ömrü boyunca güvenli bir şekilde enerji sağlayabileceğini söylüyor.

Araştırmacılar, örneğin böyle bir batarya takılı bir kalp pilinin, bir kişinin tüm yaşamı boyunca dayanabileceğini ve ameliyatla değiştirme ihtiyacını ortadan kaldırabileceğini söylüyor.

Ancak bilim insanları, bataryanın enerji dönüşüm verimliliğinin daha iyi hale getirilmesi için daha fazla optimizasyona ihtiyaç duyduğunu belirtiyor.

Modern çağda cep telefonları ve diğer birçok mobil cihaz, şarjları genellikle birkaç saat ila birkaç gün dayanan lityum iyon bataryalar kullanıyor.

Ancak bu bataryalar kullandıkça bozuluyor ve daha sık şarj edilmeleri gerekiyor.

Lityum madenciliği de enerji ve yüksek miktarlarda su gerektirdiği için çevreye zarar veriyor.

Bu nedenle araştırmacılar, lityuma alternatif olarak sık şarj gerektirmeyen güvenli nükleer piller geliştirmeyi düşünüyor.

Güney Kore'deki Daegu Gyeongbuk Bilim ve Teknoloji Enstitüsü'nden çalışmanın baş araştırmacısı Su-Il In, "Li-ion bataryaların performansı neredeyse doymuş durumda" diyor.

Bu bataryalar, belirli malzemeler tarafından engellenebilen radyasyon yayan güvenli radyoaktif malzemelerin yaydığı yüksek enerjili parçacıklardan yararlanarak enerji üretiyor.

Örneğin beta ışınlarının (ya da yüksek hızlı elektronlar) ince bir alüminyum levha tarafından korunabilmesi, betavoltaikleri nükleer pillerde güvenli bir seçim haline getiriyor.

Amerikan Kimya Topluluğu'nun son toplantısında sunulan yeni çalışmada araştırmacılar, karbonun kararsız ve radyoaktif bir formu olan karbon-14'le çalışan bir betavoltaik batarya prototipini sergiledi.

Bilim insanları, karbonun bu formunun sadece metal bir levha kullanılarak engellenebilen beta ışınları ürettiğini ve ayrıca nükleer enerji santrallerinden çıkan bir yan ürün olduğu için "kolayca erişilebildiğini" söylüyor.

Dr. In şu ifadeleri kullanıyor:

Karbonun radyoaktif bir izotopunu kullanmaya karar verdim çünkü sadece beta ışınları üretiyor.

Bataryada elektronlar titanyum dioksit bazlı bir yarı iletkene çarparak bir "elektron transferi şelalesine" yol açıyor.

Araştırmacılar uygulamalar sırasında, her iki elektrottaki radyokarbondan salınan beta ışınlarının harici bir devreden geçen ve kullanılabilir elektrik üreten bir elektron şelalesi oluşturduğunu keşfetti.

Radyokarbon çok yavaş bozunduğundan, bataryanın teoride bütün bir ömür boyunca dayanabileceğini söylüyorlar.

"Güvenli nükleer enerjiyi parmak büyüklüğündeki cihazlara yerleştirebiliriz" diyen Dr. In, bataryaların özellikle tıbbi cihazlarda kullanım alanı bulabileceğini ekliyor.

Independent Türkçe



Amazon uzay interneti uydularının fırlatmasını iptal etti

United Launch Alliance'ın Atlas V roketi, 9 Nisan 2025'te Florida'nın Cape Canaveral bölgesinde Amazon Project Kuiper'i taşıyor (Reuters)
United Launch Alliance'ın Atlas V roketi, 9 Nisan 2025'te Florida'nın Cape Canaveral bölgesinde Amazon Project Kuiper'i taşıyor (Reuters)
TT

Amazon uzay interneti uydularının fırlatmasını iptal etti

United Launch Alliance'ın Atlas V roketi, 9 Nisan 2025'te Florida'nın Cape Canaveral bölgesinde Amazon Project Kuiper'i taşıyor (Reuters)
United Launch Alliance'ın Atlas V roketi, 9 Nisan 2025'te Florida'nın Cape Canaveral bölgesinde Amazon Project Kuiper'i taşıyor (Reuters)

Amazon'un Kuiper internet uydularının ilk fırlatılışını iptal etmek zorunda kalmasının ardından Jeff Bezos, Elon Musk'ın Starlink ağına rakip olma arzusunda bir gerileme yaşadı.

United Launch Alliance (ULA), Amazon'un ilk işlevsel Kuiper Projesi uydularından 27'sini Florida'daki Cape Canaveral'dan yörüngeye gönderecekti ancak yoğun bulutlar ve yakındaki yağmur fırlatma güvenliği kurallarını ihlal etti.

ULA fırlatma sözcüsü Caleb Weiss canlı yayın sırasında "Amazon Kuiper Projesi 1'in fırlatma faaliyetlerine bugün devam etmeyeceğimiz doğrulandı" dedi. Henüz yeni bir tarih belirlenmedi.

Amazon'un küresel bir uydu internet ağı kurmaya yönelik milyarlarca dolarlık girişimi Kuiper Projesi'nin, halihazırda 6 bin 750'den fazla uydu konuşlandırmış ve dünya çapında 100'den fazla ülkede ticari operasyonlara başlamış SpaceX'in Starlink uydu ağıyla yarışması amaçlanıyor.

Görsel kaldırıldı.
Elon Musk'ın alçak Dünya yörüngesindeki Starlink'inin, LOFAR teleskobunun üzerinde daireler çizdiğini gösteren bir sanatçı tasviri (Daniëlle Futselaar/ Uluslararası Astronomi Birliği)

Amazon, 3 bin 200'den fazla Kuiper uydusu fırlatmayı planladığını ve ilk uydu ağını konuşlandırmak için 80'den fazla fırlatmayı güvence altına aldığını ifade ediyor.

Sözleşmeler arasında ULA, Arianespace, Bezos'un kurduğu uzay şirketi Blue Origin ve hatta SpaceX var.

Kuiper Projesi Başkan Yardımcısı Rajeev Badyal son fırlatma girişimi öncesinde yaptığı açıklamada, "Bugüne kadarki en gelişmiş iletişim uydularından bazılarını tasarladık ve her fırlatma, ağımıza daha fazla kapasite ve kapsama alanı ekleme fırsatı sunuyor" demişti.

Bu ilk göreve hazırlanırken yerde kapsamlı testler yaptık ancak bazı şeyler sadece uçuş sırasında öğrenilebilir ve ilk kez nihai uydu tasarımımızı fırlatacağız ve ilk kez bu kadar çok uyduyu aynı anda konuşlandıracağız.

İki prototip Kuiper uydusu Ekim 2023'te başarıyla fırlatılmıştı ve Amazon o zamandan bu yana itici sistemlerin, işlemcilerin ve uydular arası bağlantıların performansını geliştiriyor.

Uydular konuşlandırıldıktan sonra araç içi sistemleri harekete geçirip elektrikli tahrik sistemlerini kullanarak kendilerine tahsis edilen 630 kilometre yukarıdaki yörüngeye çıkacak.

Amazon çalışanları daha sonra verileri uydulara aktarıp yerdeki terminallere geri göndererek ağ bağlantısını test edecek.

Independent Türkçe