SpaceX dünyanın en büyük roketinin tasarımını değiştirdi

SpaceX'in mega roketi Starship, 27 Mayıs 2025 Salı günü Teksas'taki Starbase'te test uçuşu gerçekleştirdi (AP)
SpaceX'in mega roketi Starship, 27 Mayıs 2025 Salı günü Teksas'taki Starbase'te test uçuşu gerçekleştirdi (AP)
TT

SpaceX dünyanın en büyük roketinin tasarımını değiştirdi

SpaceX'in mega roketi Starship, 27 Mayıs 2025 Salı günü Teksas'taki Starbase'te test uçuşu gerçekleştirdi (AP)
SpaceX'in mega roketi Starship, 27 Mayıs 2025 Salı günü Teksas'taki Starbase'te test uçuşu gerçekleştirdi (AP)

SpaceX, Mars'a gönderilecek Starship'in birkaç başarısız uçuş denemesinin ardından roketin yenilenmiş radikal tasarımını kamuoyuyla paylaştı.

Elon Musk'ın uzay şirketi, Super Heavy güçlendiricisini Dünya'ya geri getirmek için kullanılan ana iniş kanatlarından birini kaldıracağını çarşamba günü duyurdu.

Yeni nesil roket, önceki versiyonlara göre daha güçlü ve yüzde 50 daha büyük üç ızgara kanatla donatılacak.

Roketin Super Heavy güçlendiricisini fırlatıp indirmek üzere en son mayısta yapılan denemede, dev roket fırlatma rampasına geri dönemeyerek Meksika Körfezi'ne düşmüştü. Ana araçsa Hint Okyanusu'nu geçtikten sonra patlamıştı.

Uzay şirketi, X'te paylaştığı bir dizi gönderide, "Yeniden tasarlanan ızgara kanatlar yüzde 50 daha büyük ve daha dayanıklı. Araç kontrolü için 4 kanattan üçe geçilirken, roketin daha yüksek hücum açılarında alçalması sağlandı" ifadelerini kullandı.

Ayrıca yeni bir yakalama noktasının eklenmesi ve güçlendiricinin yakalama kulesinin kollarıyla hizalanması için daha alçak bir konuma yerleştirilmesi sayesinde kanatlar, araçların kaldırılması ve yakalanması için de kullanılacak.

y6u78ı90
Starship'in yeni Super Heavy roketinin ızgara kanadı (SpaceX) 

SpaceX'in patronu Elon Musk, şirketin X'teki gönderisini "En iyi kısmı, hiçbir kısmı olmaması" yorumuyla paylaştı.

ABD Sahil Güvenlik Teşkilatı'nın, SpaceX'in Teksas'ın güneyinde yer alan Starbase tesisi etrafındaki nehirler, su yolları ve deniz alanları için yayımladığı deniz tehlikesi uyarılarına göre, bir sonraki Starship fırlatması bu hafta sonu kadar erken bir tarihte gerçekleşebilir.

Musk önceki haftalarda X'te paylaştığı bir gönderide, SpaceX'in "Starship'i ağustos ortalarında fırlatmayı planladığını" söylemişti.

SpaceX genellikle fırlatmadan bir veya iki gün öncesine kadar test uçuşlarının ne zaman gerçekleşeceğini açıklamıyor.

Son denizcilik bildirimleri, denemenin 16 Ağustos Cumartesi günü yerel saatle 06.30 ila 20.30'da yapılabileceğine işaret ediyor.

Uyarıda "Roket fırlatma faaliyetlerinden kaynaklanan seyir tehlikeleri arasında serbest düşen enkazlar ve/veya çeşitli kontrol yöntemleri altında alçalan araçlar ya da araç bileşenleri olabilir" ifadelerine yer verildi.

10. Uçuş adı verilen son test uçuşu, daha önce 2026 sonuna kadar dünyanın en büyük roketini Kızıl Gezegen'e gönderme niyetini açıklayan Musk'ın Mars hayalleri için kritik bir test olacak.

Teknoloji milyarderi martta yaptığı X paylaşımında, Starship'in Tesla'nın insansı robotu Optimus'u taşıyarak gelecek yılın sonunda Mars'a doğru yola çıkacağını söylemişti.

Musk "Bu inişler başarılı olursa insanlı inişler 2029'da başlayabilir ancak 2031 daha muhtemel" demişti.

Independent Türkçe



Kullanıcılar isyan etti, ChatGPT geri adım attı

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP
TT

Kullanıcılar isyan etti, ChatGPT geri adım attı

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP

Kullanıcıların isyan etmesinin ardından ChatGPT, büyük bir yeni güncellemeyi kısmen geri almak zorunda kaldı.

ChatGPT'nin yaratıcısı OpenAI, sohbet robotuna güç veren modelin yeni versiyonu GPT-5'i geçen hafta tanıtmıştı. OpenAI patronu Sam Altman ve diğerleri, kullanıma sunulmadan önce yeni sürümün devrim niteliğinde olacağını ve dünyada büyük değişikliklere yol açabileceğini öne sürmüştü.

Ancak tepkiler cılız kaldı ve bazı kullanıcılar GPT'nin yeni sürümünün aslında selefi GPT-4o'dan daha az kullanışlı olduğunu öne sürdü.

Dahası, yeni sürüm bazı özellikleri kaldırdı. Örneğin daha önce kullanıcılar ne istediklerine bağlı olarak farklı modeller arasında seçim yapabiliyordu ancak GPT-5'de bunu otomatik olarak yapmaya çalışan bir "yönlendirici" var.

Bazıları da yeni modelin üslubunun tatmin edici olmamasından şikayet etti. Eski modelle bir ilişki kurduklarını düşünen kullanıcılar, güncellemenin sistemi kullanmanın daha az tatmin edici hale getirdiğini öne sürdü.

Altman, şirketin güncellemeyi kısmen geri alacağını ve kullanıcılara eski modelleri seçme seçeneği sunacağını belirtti. Bunun kısmen bazı kullanıcıların sistemle kurduğu duygusal ilişkinin bir sonucu olduğunu kabul etti.

X'te, "GPT-5 sunumunu takip ediyorsanız fark etmiş olabileceğiniz bir şey, bazı insanların belirli yapay zeka modellerine ne kadar bağlı olduğu. Bu, insanların daha önceki teknoloji türlerine duydukları bağlılıktan farklı ve daha güçlü bir his veriyor (ve bu nedenle kullanıcıların iş akışlarında bağlı oldukları eski modelleri aniden kullanımdan kaldırmak bir hataydı)" diye yazdı.

Bir başka paylaşımındaysa şirketin "GPT-5 çoğu yönden daha iyi performans gösterse bile, insanların GPT-4o'da sevdikleri bazı şeylerin onlar için ne kadar önemli olduğunu kesinlikle hafife aldığını" söyledi. "GPT-4o ile GPT-5'in göreceli gücü konusunda çok farklı görüşler" olduğunu belirtti.

Yeni bir güncelleme, kullanıcıların ChatGPT'deki ayarları açabileceği ve "eski modelleri göster" seçeneğini seçebileceği anlamına geliyor.

Altman ayrıca OpenAI'ın yeni GPT-5'in dağıtımını tamamlamayı ve ardından kullanıcıların yeni modelle ilgili şikayetlerine yanıt vermeyi amaçladığını söyledi. Buna sohbet botunu "daha sıcak" hale getirmenin de dahil olduğunu söyledi.

Sosyal medyada birçok kullanıcı GPT-5'in yanıtlarının öncekilere göre daha az nazik ya da sevecen olduğundan şikayet etti. Örneğin bir Reddit gönderisinde, bir kullanıcı eski sistemi "bebeğim" diye adlandırdı ve değişiklik nedeniyle gözyaşlarına boğulduğunu söyledi.

Independent Türkçe