Avrupa'dan internet çerezlerine çözüm

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Avrupa'dan internet çerezlerine çözüm

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Avrupa Birliği, internetteki en can sıkıcı sorunlardan birini çözmek üzere olabilir.

İnternet siteleri yıllardır ziyaretçilerden çerezleri kabul etmelerini istiyor. Kullanıcıların herhangi bir içeriği görebilmesi için genellikle bunu yapması gerekiyor ve seçenekler arasında gezinmek en az birkaç tıklama daha demek.

Çerezler, internetin önemli bir parçası: İnternet sitelerinin ziyaretçilerden bilgi toplamasına ve onları hem o sitede hem de diğerlerinde izlemesine olanak tanıyor. Örneğin şifreleri saklamak için de kullanılabiliyorlar, kullanıcılara gösterilen reklamları belirlemek üzere onları izlemek için de.

Her seferinde çerezleri onaylama zorunluluğu, 2009'da kabul edilen ve internet sitelerinin kullanıcılardan açık rıza almasını gerektiren Avrupa çerez onay kurallarının sonucu. Bu kurallar, kullanıcıların internette nasıl izlendiklerini kontrol etmelerine olanak tanıyarak gizliliklerini korumayı amaçlıyordu ancak büyük ölçüde ziyaret edilen sitelerin görülmesini gerçekten engelleyen bir set ve kesinti olarak algılanmaya başlandılar.

Avrupa Komisyonu artık internette gezinmeyi daha az kesintiye uğratacak bir çözüm bulmak için bu engele müdahale etmeye hazır görünüyor. Politico'nun haberine göre, çerezleri yönetmenin yeni ve daha kolay bir yolunu bulmak için sektörle istişare ediyor.

Örneğin bu, kurallara daha fazla istisna eklemeyi içerebilir. Önceki öneriler arasında yalnızca teknik amaçlarla veya ziyaretçiler hakkında müdahaleci olmayan istatistikler toplamak için kullanılıyorlarsa çerezlerin zorunlu tutulmaması yer alıyordu.

Ayrıca tercihlerini bir kez ayarlayan internet kullanıcılarının, çerezler hakkında ne karar verdiklerini bilmelerinin otomatikman sağlanması da olası. Bu, örneğin tarayıcılara, kullanıcıların tüm internet sitelerinde çerezleri kabul etmekten memnun olduklarını belirtmelerine olanak tanıyan bir ayar eklemek anlamına gelebilir.

Avrupa'da bazıları yıllardır çerez açılır pencerelerinin yarattığı rahatsızlığı gidermenin yollarını arıyor. Örneğin, Avrupa Komisyonu 2017'de çerez açılır pencerelerinden kurtulmaya çalışmış ancak bunda başarılı olamamıştı.

Independent Türkçe



Elon Musk'ın Starship'i NASA'nın Ay görevini yıllarca geciktirebilir

SpaceX'in Starship İnsan İndirme Sistemi'nin çizimi (SpaceX)
SpaceX'in Starship İnsan İndirme Sistemi'nin çizimi (SpaceX)
TT

Elon Musk'ın Starship'i NASA'nın Ay görevini yıllarca geciktirebilir

SpaceX'in Starship İnsan İndirme Sistemi'nin çizimi (SpaceX)
SpaceX'in Starship İnsan İndirme Sistemi'nin çizimi (SpaceX)

Sektör uzmanları, NASA'nın insanları yeniden Ay'a gönderme planının SpaceX'in Starship roketindeki gecikmeler nedeniyle yıllarca ertelenebileceği uyarısında bulunuyor.

ABD uzay ajansının güvenlik danışmanları, 2027'de Artemis 3 görevini gerçekleştirmesi beklenen Starship'in İnsan İndirme Sistemi'nde (HLS) temel problemlerin çözülmediğini söyledi.

Görev başlangıçta Aralık 2025 için planlanmıştı ancak Starship testlerindeki aksaklıklar nedeniyle ertelenmek zorunda kaldı.

Geçen ay SpaceX'in Teksas'taki Starbase tesisini ziyaret eden Havacılık ve Uzay Güvenliği Danışma Paneli üyeleri, uzay aracının yörüngede yakıt ikmalinde yaşanan sorunlar nedeniyle muhtemelen daha fazla gecikme yaşanacağını söyledi.

Ay görevini tamamlamak için Starship'in HLS'sinin alçak Dünya yörüngesinde kriyojenik yakıt transferi adı verilen bir işlemi gerçekleştirebilmesi gerekiyor ancak SpaceX henüz böyle bir yakıt ikmalinin mümkün olduğunu kanıtlayamadı.

NASA'nın eski Görev Operasyonları Direktörü Paul Hill, "HLS programı önemli ölçüde zorlanıyor ve tahminlerimize göre 2027 Artemis 3 Ay inişinin yıllarca gecikebileceğini düşünüyoruz" dedi.

Önümüzdeki 6 aylık Starship fırlatmaları, HLS uçuş mürettebatının 2027'de veya 2030'a kadar göreve başlama olasılığını ortaya koyacak.

SpaceX, 50 yıldan uzun süre sonra ilk kez Ay'a insan indirebilecek bir uzay aracı inşa etmek için 2021'de NASA'yla milyarlarca dolarlık sözleşme imzalamıştı.

Elon Musk'ın şirketi o zamandan beri birçok Starship deneme uçuşu gerçekleştirdi ancak patlamalar ve teknik arızalar ilerlemeyi engelledi.

Görsel kaldırıldı.
SpaceX'in mega roketi Starship, 26 Ağustos 2025'te Teksas'taki Starbase'ten uçuş denemesi gerçekleştirdi (AP)

Eski NASA Başkanı Jim Bridenstine bu ay, Musk'ın Starship roketindeki sorunların, ABD'nin Ay'a yönelik son uzay yarışında Çin'in gerisinde kalmasına neden olduğunu söyledi.

Senato Ticaret, Bilim ve Ulaştırma Komitesi'ne, "Karmaşık mimarimiz kısa süre içinde bir düzine veya daha fazla fırlatma gerektiriyor, uzayda kriyojenik yakıt ikmali gibi henüz geliştirilmemiş çok zorlu teknolojilere dayanıyor ve yine de insanlı olması gerekiyor" dedi.

Bir şey değişmediği sürece, Birleşik Devletler'in Çin'in Ay yüzeyine ulaşma planını geçmesi pek olası değil.

Independent Türkçe


Yeni buluş tüm pencereleri güneş paneline çevirebilir

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Yeni buluş tüm pencereleri güneş paneline çevirebilir

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Çinli bilim insanları, sıradan pencereleri güneş panellerine dönüştürebilen yeni bir kaplama türü icat etti.

Araştırmayı yürüten Nanjing Üniversitesi ekibine göre bu keşif, dünya çapında temiz enerjiye geçişi hızlandırabilir.

Bu çığır açan buluş, güneş ışığını pencerenin kenarına yönlendirerek elektriğe dönüştüren, kırınım tipi güneş yoğunlaştırıcı (CUSC) adlı teknolojiye dayanıyor.

En yeni CUSC teknolojisi, düşük verimlilik veya görsel bozulma gibi sorunlar görülen önceki tasarımlardaki kısıtlamaların üstesinden geliyor. Yeni şeffaf kaplama, mevcut pencerelere görünümlerini değiştirmeden uygulanabiliyor.

Optik mühendisi Wei Hu, "CUSC tasarımı, güneş enerjisi teknolojisini çevredeki yapılara estetikten ödün vermeden entegre etmede ileriye doğru atılmış bir adım" dedi.

Karbon azaltımı ve enerji öz yeterliliği için pratik ve ölçeklenebilir bir strateji.

Bu çığır açan buluş yüksek apartmanları, gökdelenleri ve diğer yüksek binaları temiz enerji santrallerine dönüştürmekte kullanılabilir.

Kaplama, ölçeklenebilir olması için rulodan ruloya imal yoluyla üretilebilen kolesterik sıvı kristal katmanlarından yapıldı.

Optik mühendisi Dewei Zhang, "Kolesterik sıvı kristal filmlerin yapısını tasarlayarak, dairesel polarize ışığı seçici olarak kırıp dik açılarla cam dalga kılavuzuna yönlendiren bir sistem oluşturuyoruz" diye açıkladı.

Bu, gelen yeşil ışık enerjisinin yüzde 38,1'ine kadarının kenarlarda toplanmasını sağlıyor.

gh
Şeffaf güneş panelleri gökdelenleri enerji santrallerine dönüştürebilir (MSU)

Son zamanlardaki güneş penceresi atılımları, mevcut pencereleri şeffaf güneş pilleriyle değiştirmeye odaklansa da bu durum mevcut binaların donatılmasını zor ve maliyetli hale getiriyor.

Yeni kaplamaya sahip 2,5 cm çapındaki prototip, güneş parladığında 10 mW'lık fanı çalıştırabildi.

Araştırmacılar, teknolojinin ölçeklendirildiğinde "küresel terawatt ölçeğinde yeşil enerji arzı ve milyar ton yıllık karbon emisyonu azaltımı sağlayarak insan toplumunun sürdürülebilir kalkınmasına katkıda bulunabileceğini" belirtti.

Araştırmacılar, teknolojinin ticari olarak daha uygulanabilir hale getirilmesi için güç dönüşüm verimliliğinin artırılabileceğini ve üretim tekniklerinin de optimize edilmesi gerektiğini belirtiyor.

Yeni kaplama, PhotoniX adlı akademik dergide yayımlanan "Colourless and unidirectional diffractive-type solar concentrators compatible with existing windows’" (Mevcut pencerelerle uyumlu renksiz ve tek yönlü kırınım tipi güneş yoğunlaştırıcılar) başlıklı çalışmada ayrıntılı olarak ele alındı.

Independent Türkçe


OpenAI'dan türünün ilk örneği araştırma: İnsanlar ChatGPT'yi nasıl kullanıyor?

26 Şubat 2025'te Fransa'nın Bretonya bölgesindeki Kerlouan'da bir telefonun ekranında, OpenAI'ın yapay zeka aracı ChatGPT'nin logosu görünüyor (AFP)
26 Şubat 2025'te Fransa'nın Bretonya bölgesindeki Kerlouan'da bir telefonun ekranında, OpenAI'ın yapay zeka aracı ChatGPT'nin logosu görünüyor (AFP)
TT

OpenAI'dan türünün ilk örneği araştırma: İnsanlar ChatGPT'yi nasıl kullanıyor?

26 Şubat 2025'te Fransa'nın Bretonya bölgesindeki Kerlouan'da bir telefonun ekranında, OpenAI'ın yapay zeka aracı ChatGPT'nin logosu görünüyor (AFP)
26 Şubat 2025'te Fransa'nın Bretonya bölgesindeki Kerlouan'da bir telefonun ekranında, OpenAI'ın yapay zeka aracı ChatGPT'nin logosu görünüyor (AFP)

Türünün ilk örneği bir araştırma, OpenAI'ın son derece popüler yapay zeka sohbet botu ChatGPT'nin aslında nasıl kullanıldığını ortaya koydu.

OpenAI'a göre yapay zeka aracı 2022'de piyasaya sürüldüğünden bu yana 700 milyondan fazla kullanıcıya, yani "dünyanın yetişkin nüfusunun yaklaşık yüzde 10'una" ulaştı. Bu dev kullanıcı kitlesinin uygulamayı nasıl kullandığına dair bilgiler bugüne kadar büyük ölçüde anekdotlarla sınırlıydı.

OpenAI'ın Ekonomik Araştırma ekibi ve Harvard ekonomisti David Deming'in yürüttüğü yeni araştırmada, tüketici kullanımını izlemek için ChatGPT'yle yapılan 1,5 milyon sohbet analiz edildi.

OpenAI bulguların, konuşmaların genellikle "hem kişisel hem de profesyonel kullanım yoluyla ekonomik değer yaratan" günlük görevlere odaklandığını gösterdiğini belirtirken, şirket yapay zekanın insanlar için "temel bir hak" olarak değerlendirilmesi çağrısı yapıyor.

OpenAI, çalışmayı duyurduğu blog paylaşımında "ChatGPT'nin tüketici kullanımı büyük ölçüde günlük görevleri yerine getirmekle ilgili" diye yazıyor.

Sohbetlerin dörtte üçü pratik bilgi, bilgi arama ve yazma üzerine odaklanıyor. Yazma, işle ilgili en yaygın görevken, kodlama ve kendini ifade etme niş faaliyetler olarak kalıyor.

Görsel kaldırıldı.


Bu, ChatGPT'nin dahili mesaj verilerine dayanan ilk çalışma ve OpenAI, kullanıcı verilerini korumak için gizlilik koruma tekniklerinin kullanıldığını belirtiyor.

Araştırmacılar, çoğu kişinin ChatGPT'yi işle ilgili olmayan görevler ve sorgular için kullandığını, yalnızca yüzde 30'unun aracı profesyonel amaçlarla kullandığını ortaya koydu.

Araştırmacılar çalışmada, "Bulgularımız genel itibarıyla, ChatGPT'nin küresel ekonomi üzerinde geniş tabanlı bir etkisi olduğuna işaret ediyor" diye yazıyor.

İş dışı kullanımın daha hızlı artması, üretken yapay zeka kullanımından elde edilen refah kazanımlarının kayda değer boyutlara varabileceğini gösteriyor... İş kullanımı kapsamındaysa, görünüşe göre kullanıcıların halihazırda ChatGPT'yi sadece iş görevlerini doğrudan yerine getiren bir teknoloji gibi değil, danışman veya araştırma asistanı olarak kullanarak değer elde ettiğini bulduk.

Çalışmadaki beklenmedik bulgulardan biri, erkek ve kadınların ChatGPT'yi farklı nedenlerle kullanmasıydı.

Genellikle kadın isimlerine sahip kullanıcılar, yapay zeka aracını pratik bilgi ve yazma desteği için kullanma eğilimindeyken, tipik olarak maskülen isimlere sahip kullanıcılar daha çok teknik yardım ve multimedya için kullanıyor.

ChatGPT, Kasım 2022'de piyasaya sürüldüğünden bu yana çok hızlı büyümesine rağmen, halihazırda rakiplerinden gelen önemli bir rekabetle karşı karşıya.

Google'ın yapay zeka sohbet botu Gemini, kısa süre önce ChatGPT'yi geçerek Birleşik Krallık ve ABD'de en popüler iPhone uygulaması olmuştu.

Teknoloji devi yeni kullanıcı sayısındaki ani artışı, DALL-E gibi OpenAI araçlarının birçok sınırlamasını aşan Nano Banana adlı yeni görüntü modelinin başarısına bağlamıştı.

Independent Türkçe