Tüm kelebeklerin kökeni belirlendi

"Bu, şimdiye kadar parçası olduğum en zor çalışma"

Araştırmacılar, 11 nadir kelebek fosilini de inceledi (Florida Müzesi)
Araştırmacılar, 11 nadir kelebek fosilini de inceledi (Florida Müzesi)
TT

Tüm kelebeklerin kökeni belirlendi

Araştırmacılar, 11 nadir kelebek fosilini de inceledi (Florida Müzesi)
Araştırmacılar, 11 nadir kelebek fosilini de inceledi (Florida Müzesi)

Bilim insanları kelebeklerin şimdiye kadarki en büyük evrim ağacını çıkardı.

Çalışmada ilk kelebeklerin 100 milyon yıl önce Orta ve Kuzey Amerika'da evrimleştiği keşfedildi.

Bu sırada, süper kıta Pangea'nın parçalanma sürecinde olduğu biliniyor.

Araştırmacılara göre Kuzey Amerika, doğu ve batıyı ayıran bir denizle ikiye bölünmüştü. Kelebeklerse bu kıta parçasının batı tarafında ortaya çıktı.

Bugün dünya genelinde 20 bin kelebek türünün yaşadığı tahmin ediliyor. Kelebeklere Antarktika haricinde tüm kıtalarda rastlamak mümkün.

Florida Doğa Tarihi Müzesi'nde lepidoptera (kelebekler ve güveler) küratörü Akito Kawahara liderliğindeki araştırma ekibi, 90 ülkeden yaklaşık 2 bin 300 kelebek türüne ait 391 geni sıraladı.

Tanımlanan türlerin yüzde 92'sinin temsil edildiği bu yaşam ağacındaki ilk kelebeklerin baklagil ailesinden bitkilerle beslendiği de tespit edildi.

Kawahara, "Bu, şimdiye kadar parçası olduğum en zor çalışma" diye konuştu:

Dünyanın her yerinden araştırmacının büyük çaba sarf etmesini gerektirdi.

Hakemli bilimsel dergi Nature Ecology & Evolution'da bu ay yayımlanan bulgular, kelebeklerin yaklaşık 101 milyon yıl önce gece otçul güvelerin atalarından geldiğini ortaya koydu.

Bu da ilk kelebekleri Orta Kretase dönemine yerleştiriyor ve dinozorların çağdaşı kılıyor.

Kelebeklerin evrim geçirdikten sonra bugünkü Güney Amerika'ya yayıldığı düşünülüyor. Buna göre bazıları da o zamanlar çok daha sıcak olan ve halen Avustralya'yla bağlantısı olan Antarktika'ya göç etti. 

75-60 milyon yıl önce bugünkü Rusya'ya ulaşan kelebeklerin, daha sonra da Güneydoğu Asya, Ortadoğu ve Afrika Boynuzu'na yayıldığı ifade ediliyor.Hatta o zamanlar ada durumdaki bugünkü Hint yarımadasına da yaklaşık 60 milyon yıl önce ulaştıkları anlaşılıyor.

Araştırmacılara göre kelebeklerin yayılımı, bilinmeyen bir nedenle, milyonlarca yıl önce Ortadoğu'da durdu. Nihayetinde yaklaşık 45-30 milyon yıl önce Avrupa'ya da yayıldılar.

Kawahara, bu duraklama nedeniyle bugün Avrupa'daki kelebek türlerinin dünyanın diğer bölgelerine kıyasla az olduğunu vurguluyor.

Florida Müzesi'nden küratör ve çalışmanın ortak yazarı Pamela Soltis de şu ifadeleri kullanıyor:

Kelebeklerin ve çiçekli bitkilerin evrimi, kaçınılmaz bir şekilde iç içe geçmiş. Aralarındaki yakın ilişki, her iki soyda da dikkate değer bir çeşitlilik sağlamış.

Independent Türkçe, Livescience, EurekAlert

 



Bilim insanları dilin haritasını çıkardı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Bilim insanları dilin haritasını çıkardı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Diliniz kilo vermenizde anahtar olabilir mi? Yeni araştırma sayesinde bilim insanları bunun mümkün olabileceğini söylüyor.

Araştırmacılar ilk kez dilin ve şekerli tatları alan tat reseptörünün üç boyutlu yapısının haritasını çıkardı.

Bu reseptörler tatlı tadı veren çok sayıda farklı kimyasal maddeyi algılayabiliyor ve ekşi ya da acı tatlar için kullanılanlar gibi diğer reseptörlerin aksine çok hassas olmayacak şekilde evrimleşmiş. Bu da enerji ihtiyacımız nedeniyle şekerli gıdalara yönelmemize ve onları arzulamamıza neden oluyor.

Çarşamba günü yapılan açıklamaya göre, bu tatlı tat reseptörünün daha iyi anlaşılması, onu düzenleyecek ve şekere olan iştahımızı değiştirebilecek şeylerin keşfedilmesini sağlayabilir.

Columbia Üniversitesi ve Howard Hughes Tıp Enstitüsü'nde doktora sonrası araştırmacı olan Dr. Juen Zhang yaptığı açıklamada, "Şekerin obezitede oynadığı öncü rol göz ardı edilemez" dedi.

Bugün şekerin yerine kullandığımız yapay tatlandırıcılar, şeker yeme arzumuzu anlamlı şekilde değiştirmiyor. Artık reseptörün neye benzediğini bildiğimize göre, daha iyi bir şey tasarlayabiliriz.

Zhang, Cell adlı akademik dergide yayımlanan bulguların ortak baş yazarı.

Bu dönüm noktasına ulaşmak için Zhang ve ortak yazarları üç yıl çalıştı.

Reseptörü analiz etmek için kriyo-elektron mikroskopi adılı tekniği kullandılar. Dilin ve tatlı reseptörünün 3 boyutlu yapısının görüntülerini yakalamak için elektron ışınları ateşlediler.

İki ana yarıdan oluşan reseptör, sinekkapan bitkisine benzeyen bir bileşen içeriyor. Bağlanma cebi adı verilen bu parçanın yapısını bilmek, bazı insanların tatlılara karşı neden bu kadar hassas olduğunun daha iyi anlaşılmasını sağlayabilir.

Columbia Zuckerman Enstitüsü'nde baş araştırmacı ve çalışmanın ortak yazarı Dr. Anthony Fitzpatrick, "Bu reseptörün bağlanma cebini kesin bir şekilde tanımlamak, işlevini anlamak için kesinlikle hayati önem taşıyor" dedi.

"Tam şeklini bilerek, tatlandırıcıların neden ona bağlandığını ve reseptörü aktive eden veya işlevini düzenleyen daha iyi molekülleri nasıl geliştirebileceğimizi veya keşfedebileceğimizi anlayabiliriz" diye ekledi.

Tatlı tat reseptörü ağızda bulunmasına rağmen, vücudun her yerinde mevcut. Dolayısıyla, haritalar metabolizmayı inceleyen ek araştırmaları destekleyebilir. Bu araştırma, obeziteye karşı süregelen mücadeleye inanılmaz derecede yardımcı olabilir.

Obezite, her 5 çocuktan birini ve her 5 yetişkinden ikisini etkilediği ABD'de üstesinden gelinmesi gereken büyük bir sorun. Dahası, çok fazla şeker tüketmek kalp çevresinde ve karın bölgesinde daha fazla yağ birikimiyle ilişkilendiriliyor ki bu da kişinin sağlığı açısından riskli bir durum.

Fitzpatrick laboratuvarında araştırma teknisyeni ve çalışmanın ortak yazarı Andrew Chang, "İnsanlara yardımcı olabilmek için bilim anlayışımızı ileriye taşımaya çalışıyoruz" dedi.

Independent Türkçe