Ünlü maceraperest Bear Grylls: Sosyal medyada ne kadar vakit geçireceğini çocuğunuz belirlesin

İnsan Doğaya Karşı'nın yıldızı, çocukların kendilerini "denetlemeyi" öğrenmesi gerektiğini söyledi

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Ünlü maceraperest Bear Grylls: Sosyal medyada ne kadar vakit geçireceğini çocuğunuz belirlesin

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Ünlü maceraperest ve baş izci Bear Grylls, çocukların kendilerini "denetlemeyi" ve sosyal medyada geçirdikleri zamanı yönetmeyi öğrenmesi gerektiğini söyledi.

Galler'de her yıl düzenlenen edebiyat etkinliği Hay Festivali'nde sahneye çıkan Grylls, çocukların interneti ne kadar ve nasıl kullandığını kendi kendilerine kontrol etmeyi öğrenmesi gerektiğini belirtti.

Dinleyiciler arasındaki bir çocuğun sosyal medyanın gücü hakkındaki düşüncelerini sorması üzerine Grylls bu yorumu yaptı.

The Times'ın aktardığına göre Grylls, "Sosyal medya harika olabilir, gerçekten olabilir" dedi.

Sosyal medyanın harika olan tarafı, bizi birbirimize bağlaması ve çok hızlı bir şekilde bir şeyler öğrenebilmemizi, eğlenebilmemizi ve harika vakit geçirebilmemizi sağlaması.

Grylls "Ancak işin sırrı, bunun sizi kontrol etmesine izin vermemek. Onu siz kontrol ediyorsunuz. Bu yüzden yetki sizde olsun" diye devam etti.

Dinleyicileri uyaran ünlü maceraperest, sosyal medyanın "onları yıpratmasına" izin vermemelerini söyledi.

Grylls, "Eğer bütün gün sosyal medyada zaman geçirirseniz, bu kalbinizi biraz yıpratacaktır" dedi.

Maceraperest, üç oğullarının (19 yaşındaki Jesse, 17 yaşındaki Marmaduke ve 14 yaşındaki Huckleberry) sosyal medyada geçirdikleri süreye dair, ne kendisi ne de eşi Shara Grylls'in kural koyduğunu da sözlerine ekledi.

"Ben 'Kendi kurallarınızı belirleyin' diyorum" diye konuşan Grylls şöyle ekledi:

Sorumluluk sizde çünkü okulu bitirdikten sonra kimse sizin yerinize bunu denetlemeyecek. Kendi hayatınızı kontrol etmek zorundasınız. Bu sağlıklı beslenmek, spora gitmek ya da bir ilişkide biri size kötü davranırsa, bazı sınırlar koyup 'Hayır buna izin vermeyeceğim' demek olabilir. Kendinizi sosyal medyada da denetlemelisiniz.

İnsan Doğaya Karşı'nın (Man Vs Wild) yıldızı, çocukların bazen akıllı telefonlarının dünyasında "kaybolmasından" endişe duyduğunu sözlerine ekledi ve ebeveynleri, hayatlarının ilerleyen dönemlerinde donanımlı olabilsinler diye çocuklarına "pratik beceriler" öğretmeye teşvik etti.

Grylls, "Bana 'Bu basit düğümü nasıl atacağımı gerçekten öğrenmek istiyorum, portbagajı düzgün bağlayamadığım için kendimi biraz yetersiz hissediyorum' diyen birçok iri yarı adamla karşılaşıyorum" diye açıkladı.



Azteklerin geniş ticaret ağı ortaya çıktı

Silah olarak ya da inşaatlarda kullanılan obsidyenin Aztek İmparatorluğu'na farklı bölgelerden geldiği tahmin ediliyor (INAH)
Silah olarak ya da inşaatlarda kullanılan obsidyenin Aztek İmparatorluğu'na farklı bölgelerden geldiği tahmin ediliyor (INAH)
TT

Azteklerin geniş ticaret ağı ortaya çıktı

Silah olarak ya da inşaatlarda kullanılan obsidyenin Aztek İmparatorluğu'na farklı bölgelerden geldiği tahmin ediliyor (INAH)
Silah olarak ya da inşaatlarda kullanılan obsidyenin Aztek İmparatorluğu'na farklı bölgelerden geldiği tahmin ediliyor (INAH)

Orta Amerika'daki obsidyen eşyaların kökenini araştıran arkeologlar, Aztek İmparatorluğu'nun geniş ticaret ağını ortaya çıkardı. 

Aztek İmparatorluğu'nun obsidyeni geniş çapta kullandığı biliniyor. Sıradan çelikten daha sert olan bu volkanik cam, jiletten daha keskin kenarlara ve aynaları andıran yansıtma özelliğine sahip olabiliyor. Ayrıca farklı renklerde oluşması, bu mineralin silahlardan takılara kadar çeşitli alanlarda kullanılmasına olanak tanıyor.

Bugüne kadar Azteklere ait arkeolojik kazı alanlarında yapılan çalışmalarda çok fazla obsidyen eşya bulunsa da bunların nereden geldiği detaylıca incelenmemişti. 

Bulguları hakemli dergi PNAS'te dün (12 Mayıs) yayımlanan çalışmada, Aztek İmparatorluğu'nun başkenti Tenoçtitlan'ın ana tapınağı Templo Mayor'dan çıkarılan 788 obsidyen obje analiz edildi. Araştırma bugüne kadar bölgede yapılan en kapsamlı obsidyen çalışması olma özelliği taşıyor.

Örneklerin yaklaşık yüzde 90'ının başkentin 94 kilometre kadar kuzeydoğusundaki Sierra de Pachuca'dan çıkarıldığı tespit edildi. Bu bölge, yeşil ve altın rengi volkanik camlarıyla biliniyor.

Ancak nesnelerin geri kalanındaki mineral, 7 farklı bölgeden geliyordu. Araştırmacılar Ucareo gibi bazı bölgelerin, imparatorluğun sınırlarının dışında yer aldığını belirtiyor.

Aztek İttifakı kurulmadan önce Tenoçtitlan'ın obsidyeni çoğunlukla yakındaki Pachuca'dan temin ettiği görülüyor. Ancak MS 1430 civarında imparatorluğun güçlenmesinden sonra başkente rakip devletlerden daha çok obsidyen girdiği anlaşılıyor.

Araştırmacılar ayrıca bu dönemde dini amaçlarla kullanılan obsidyenin neredeyse tamamının Pachuca'dan geldiğini saptadı. Bu durum merkezi kontrolün artarak dini alanı tek tipleştirdiği anlamına gelebilir.

Tulane Üniversitesi'nden makalenin başyazarı Diego Matadamas-Gomora "Meksikalılar yeşil obsidyeni tercih etse de çoğunlukla ritüel dışı amaçlarla kullanılan obsidyen eserlerdeki yüksek çeşitlilik, birden fazla kaynaktan gelen obsidyen aletlerin, imparatorluğun başkentine doğrudan madenler yerine pazar yoluyla ulaştığını düşündürüyor" diyor.

Tarihi belgeler de Orta Amerika'nın çeşitli bölgelerinden gelen tüccarların, Tenoçtitlan pazarında mallarını sattığını gösteriyor.

Araştırmacılar makalede şu ifadeleri kullanıyor:

En az 7 obsidyen kaynağının varlığı, Meksikalıların bu dönemde ticari etkileşimlerini genişlettiğine işaret ediyor.

Araştırmacılar, Aztek obsidyeninin kökenlerini inceleyerek Orta Amerika'daki ticari ağların daha net bir haritasını çıkarmayı umuyor.

Matadamas-Gomora yeni çalışma hakkında "Bu tür bir analiz imparatorluk topraklarının, siyasi ittifakların ve ticari ağların zaman içinde nasıl geliştiğinin izini sürmemizi sağlıyor" diyor.

Independent Türkçe, Science Alert, Phys.org, PNAS