Orka uzmanından Cebelitarık'taki katil balina saldırılarına çözüm

Cebelitarık Boğazı'ndaki saldırıların ilk kez 2020'de bildirilmesinden bu yana 250'den fazla tekne hasar gördü, üçü de battı

Bir dizi saldırıda 250'den fazla tekne hasar gördü (Unsplash)
Bir dizi saldırıda 250'den fazla tekne hasar gördü (Unsplash)
TT

Orka uzmanından Cebelitarık'taki katil balina saldırılarına çözüm

Bir dizi saldırıda 250'den fazla tekne hasar gördü (Unsplash)
Bir dizi saldırıda 250'den fazla tekne hasar gördü (Unsplash)

Denizcilere, Cebelitarık Boğazı'nda sayıları giderek artan katil balina saldırılarına karşı kendilerini korumaları için basit bir numara kullanmaları çağrısı yapıldı.

İspanya ve Portekiz kıyılarındaki saldırıların ilk kez 2020'de bildirilmesinden bu yana 250'den fazla tekne hasar görürken üçü de battı.

Bundan bölgedeki 35 katil balinadan 15'inin sorumlu olduğu söyleniyor. Ancak bir tekneyle çarpışmasının ardından Beyaz Gladis adlı bir dişi orkanın, geçen gemilere saldırmayı diğerlerine "öğrettiği" düşünülüyor.

Mayısta İspanya'nın güney kıyılarında katil balinaların hasar bıraktığı bir yelkenli tekne (April Boyes//Reuters)
Mayısta İspanya'nın güney kıyılarında katil balinaların hasar bıraktığı bir yelkenli tekne (April Boyes//Reuters)

Bir saatten fazla sürebilen saldırılarda genellikle orkalar, parçalanana kadar geminin dümenine kafa atıyor.

Öte yandan dümenin etrafındaki suya 5 ila 8 kilogram kum serpmenin hayvanın sonarını şaşırttığını belirten Seyir Derneği (Cruising Association), mürettebatın bu sırada güvertede tencere ve tavalara vurması gerektiğini de ekliyor.

Seyir Derneği'nin Orka Projesi'nin (Orca Project) ekip lideri John Burbeck, The Telegraph'a "Çok fazla kuma gerek yok" dedi.

Birkaç kilogram. Orkalar sonarla geliyor, görerek değil. Bunu biliyoruz. Dümenin etrafındaki kum da aldıkları sonar görüntüsünü bozuyor.

Bir kaptan bu yöntemin başarılı olduğunu nisanda bildirmişti. Bugüne kadar saldırılarda kimse ciddi şekilde yaralanmasa da Burbeck halen endişe duyduğunu söyledi.

Burbeck "Bizi endişelendiren şey bir katil balinanın, kontrol yerindeki birinin düşüp de kafatasının çatlamasına yol açacak kadar sert çarpması. Nesli tükenmekte olan bu popülasyonla ilişkimizin tüm dinamiği değişir" dedi.

Araştırmacılar arasında orkaların Beyaz Gladis adına "intikam" peşinde koştuğuna dair iddialar bile dolaşıyor fakat diğerleri bu davranışın oyundan ibaret olduğunu düşünüyor.

Yaz mevsiminde binlerce teknenin Cebelitarık Boğazı'na gelmesiyle katil balinalarla karşılaşma sayısında artış görülüyor. Bu karşılaşmalar, orkalar dümene çarptığında tekne gövdesi yarıldığı için bazen teknelerin batmasıyla sonuçlanıyor.

Bu yılki toplam 26 etkileşimde bir tekne batarken, geçen yıl iki tanesi batmıştı.



Güney Kore'nin azledilen devlet başkanının maaşına zam

Görevden alınan Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un tutuklanması talebiyle 6 Ocak 2025 Pazartesi günü Güney Kore'nin başkenti Seul'de düzenlenen mitingde bir protestocu vuvuzela çaldı (AP)
Görevden alınan Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un tutuklanması talebiyle 6 Ocak 2025 Pazartesi günü Güney Kore'nin başkenti Seul'de düzenlenen mitingde bir protestocu vuvuzela çaldı (AP)
TT

Güney Kore'nin azledilen devlet başkanının maaşına zam

Görevden alınan Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un tutuklanması talebiyle 6 Ocak 2025 Pazartesi günü Güney Kore'nin başkenti Seul'de düzenlenen mitingde bir protestocu vuvuzela çaldı (AP)
Görevden alınan Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un tutuklanması talebiyle 6 Ocak 2025 Pazartesi günü Güney Kore'nin başkenti Seul'de düzenlenen mitingde bir protestocu vuvuzela çaldı (AP)

Güney Kore'nin azledilen Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, geçen yıl ülkesini sıkıyönetim altına aldığı için süregelen soruşturmaya rağmen maaş zammı alacak.

Hükümet, Yoon'un 2025 maaşının geçen yılki 254,9 milyon wondan (yaklaşık 6,1 milyon TL) yüzde 3 artışla 262.6 milyon wona (yaklaşık 6,3 milyon TL) yükseleceğini açıkladı.

Başkan, ülkedeki tüm hükümet yetkililerinin maaş artışına paralel bir zam aldı.

Yoon görevden uzaklaştırılmasına rağmen yüksek bir maaş almaya devam ediyor. Artık ayda 21,8 milyon won (yaklaşık 525 bin TL) kazanacak.

Korea Herald'ın haberine göre Güney Kore devlet başkanları görevden ayrıldıktan sonra hayatlarının geri kalanında maaşlarının yüzde 95'ini alma hakkına sahip.

Yoon, aynı ay ilan edilen kısa süreli sıkıyönetim nedeniyle azledilmesinin ardından 14 Aralık 2024'te görevinden uzaklaştırılmıştı. Anayasa Mahkemesi, Yoon'un Ulusal Meclis tarafından görevden alınmasının geçerliliği hakkında karar vermeye hazırlanıyor. Parlamentonun kararını onaylaması halinde Yoon görevden alınmış olacak.

Ülkede 40 yıldır ilk kez uygulanan sıkıyönetim kararnamesi, silahlı askerlerin milletvekillerinin toplanmasını engelleme girişimlerine rağmen, Ulusal Meclis'in kararnamenin geri çekilmesi yönünde oy kullanmasıyla sadece 6 saat sonra sona ermişti.

Yoon hakkında ayaklanma ve görevi kötüye kullanma iddiasıyla ayrı bir soruşturma yürütülüyor. Azledilen başkan, müfettişler hakkında iki tutuklama emri çıkarmasına rağmen şimdiye kadar tutuklanmaktan kurtuldu.

Müfettişler pazartesi günü yaptığı açıklamada, Yoon hakkında çıkarılan tutuklama emrinin uygulanması için Başkanlık Güvenlik Servisi ve Savunma Bakanlığı'ndan işbirliği talep ettiklerini belirtti.

Avukatı geçen hafta yaptığı açıklamada Yoon'un, başkanlığının sona ermesi anlamına gelse bile Anayasa Mahkemesi'nin görevden alınmasına ilişkin kararına uyacağını söylemişti. Avukat bir basın toplantısında “Eğer karar 'azil' ise, kabul edilmemesi mümkün değil” demişti.

Yoon, Anayasa Mahkemesi'nin duruşmalar 27 Aralık'ta başlamadan önce dava özetlerini sunma talebini görmezden geldi. Avukatları, davasını savunmak için şahsen gelmeye istekli olduğunu söyledi.

Yoon'un bir diğer avukatı Seok Dong Hyeon, görevden alınan başkanın kendisini tutuklama girişimlerini siyasi amaçlı ve toplum önünde küçük düşürmeye yönelik gördüğünü söyledi.

Kendisi de azledilmeden önce kısa süre başkan vekili olarak görev yapan Han Duck Soo'nun maaşı da yüzde 3 artışla 204 milyon wona (yaklaşık 4,9 milyon TL) yükselecek.

Independent Türkçe