Batman rolünü reddedip Hollywood'u bırakmıştı: 2023 onun yılı oldu

2000'lerin başında "yeni Tom Cruise" olarak anılan aktör, bu yıla damga vuran projelerle geri döndü

Servet Operasyonu'nda Josh Hartnett, Jason Statham, Aubrey Plaza, Cary Elwes, Bugzy Malone ve Hugh Grant'le başrolleri paylaştı (Lionsgate)
Servet Operasyonu'nda Josh Hartnett, Jason Statham, Aubrey Plaza, Cary Elwes, Bugzy Malone ve Hugh Grant'le başrolleri paylaştı (Lionsgate)
TT

Batman rolünü reddedip Hollywood'u bırakmıştı: 2023 onun yılı oldu

Servet Operasyonu'nda Josh Hartnett, Jason Statham, Aubrey Plaza, Cary Elwes, Bugzy Malone ve Hugh Grant'le başrolleri paylaştı (Lionsgate)
Servet Operasyonu'nda Josh Hartnett, Jason Statham, Aubrey Plaza, Cary Elwes, Bugzy Malone ve Hugh Grant'le başrolleri paylaştı (Lionsgate)

Josh Hartnett, bir zamanlar Christopher Nolan tarafından kendisine teklif edilen Batman rolünü reddettikten sonra ortadan kaybolmuştu. Hollywood'a resmi olmayan bir ara veren Hartnett, tam 14 yıl aradan sonra 2023'te geri döndü.

2000'lerin başında bir sonraki Tom Cruise olarak anılan Hartnett, 2010'lar boyunca hiçbir projede yer almayarak Hollywood'un en büyük yıldızlarından biri olma potansiyelinden uzaklaştı. Ancak 2023, yıldız oyuncunun geri dönüş yılı oldu.

Önlenemez yükselişi bir anda durdu

Hartnett 1998'de, Korku Bayramı'nda (Halloween H20: 20 Years Later) Jamie Lee Curtis'in oğlunu canlandırarak ün kazandı. Hartnett, gişe rekorları kıran Pearl Harbor, Fakülte (Faculty) ve Kara Şahin Düştü (Black Hawk Down) filmlerinde rol almadan önce Masumiyetin İntiharı'ndaki (The Virgin Suicides) performansıyla Hollywood'un kalp atışlarını hızlandırdırmıştı.

Hartnett'in hızla yükselen oyunculuk kariyeri 2000'li yılların ortalarında Morgan Freeman ve Bruce Willis'le rol aldığı Şanslı Slevin'den (Lucky Number Slevin) sonra durdu. Önlenemez gibi görünen çıkışının nasıl durduğu sorusu gündeme geldi ancak cevaplanamadı. Oyunculuğu bırakmayı hiçbir zaman kasıtlı olarak planlamadığını söyleyen Hartnett, sadece aile hayatına odaklanmak için ilgi odağı olmaktan uzaklaşmak istemişti.

Son rolü Penny Dreadful'daydı 

Hartnett'in son önemli rolü, 2014 ve 2016 arasında, Showtime dizisi Penny Dreadful'daki Ethan Chandler rolüydü. O zamandan beri Hartnett'in kariyeri sessiz kaldı ve aktör 14 yıl sonra ilk kez Guy Ritchie'nin 2021 yapımı soygun filmi İntikam Vakti'nde (Wrath of Man) rol aldı.
 
Hartnett, Hollywood'dan çekilmesinin bir sonucu olarak büyük stüdyolarla birçok köprüyü yaktığını kabul etti ve bunu Britanya'nın Surrey kentinde daha basit bir yaşam sürmek istemesiyle gerekçelendirdi.

Evi yakın diye oyunculuk teklifi aldı

Hartnett, Ritchie'nin 2021'de gişe rekorları kıran filmi için son anda meydana gelen mecburi bir oyuncu değişikliği nedeniyle geri dönmüştü. Ritchie, çaresizlik içinde Hartnett'e ulaştu çünkü çekimlerin yapıldığı bölgeye yakın bir yerde yaşıyordu. 

Bu "rastgele" gözüken dönüş, aktör için 2023'ün bir geri dönüş yılı olmasını sağladı. 44 yaşındaki oyuncu, bu yıl Black Mirror'ın 6. sezonu ve Christopher Nolan'ın Oppenheimer'ının yıldızlarla dolu kadrosunda yer aldı. Amerikalı oyuncu ayrıca, Guy Ritchie imzalı Servet Operasyonu'nda da (Operation Fortune) önemli bir rol oynadı. 

Black Mirror'ın yeni sezonunun 3. bölümü Beyond The Sea'de Aaron Paul ve Kate Mara'yla birlikte rol alan Hartnett, bir zamanlar sektörde neden bu kadar önemli bir isim olduğunu gösteren dokunaklı ve çok yönlü bir performansı başarıyla sergiliyor. 

Independent Türkçe, ScreenRant

 



Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
TT

Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)

Ölümle burun buruna gelen kişiler, yaşadıkları deneyim sırasında zamanın durmuş veya yavaşlamış gibi geldiğini sıkça bildiriyor. 

Başından böyle bir olay geçmeyen kişilerin aklına film sahneleri gelecektir. Örneğin bir trafik kazasında hayatını kaybetmekten kıl payı kurtulan bir karakter etrafına bakarken, sahne daha yavaş akıyor. 

Ölüme yakın deneyimler üzerine çalışan psikiyatr Bruce Greyson'ın 1980-1990'larda yaptığı çalışmalarda, bu türden deneyimler yaşayan kişilerin yaklaşık yüzde 70'i "zamanın durduğunu veya anlamını yitirdiğini" bildirmişti. 

Peki bu travmatik olaylar neden böyle bir etki yaratıyor ve zamanın nasıl algılandığı hakkında neler söylüyor? 

İnsanlar zamanı nasıl algılıyor?

Liverpool John Moores Üniversitesi'nde zaman psikolojisi üzerine çalışan Dr. Ruth Ogden, yıllar önce geçirdiği bir trafik kazasından sonra bu alana ilgi duymaya başlamış. 

Psikoloji hocası, Conversation için kaleme aldığı yazıda, başka bir araçla çarpıştıktan sonra adeta zaman durmuş gibi hissettiğini anlatıyor.  

15 yıl boyunca ölüme yakın deneyimlerde neden zamanın yavaşladığı ve zamanın nasıl algılandığı üzerine araştırmalar yürüten Dr. Ruth Ogden ulaştığı sonuçları şöyle açıklıyor:

Biz saniyeleri ve dakikaları mükemmel bir doğrulukla kaydeden saatler gibi değiliz. Bundan ziyade beynimiz, zamanı çevremizdeki dünyaya duyarlı bir şekilde algılamaya ayarlanmış gibi görünüyor.

Dr. Ogden, beynin duygusal ve fizyolojik uyarılmayı düzenleyen bazı bölgelerinin, aynı zamanda zamanın işlenmesinde de rol oynadığını ekliyor. 

Bu nedenle duygular yoğunlaştığı sırada beynin zaman algısı da etkileniyor. Örneğin keyifli vakit geçirirken zaman uçup gidiyor ve sıkıcı ortamlarda geçmek bilmiyor. 

Ölüme yaklaşınca zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyimlerde zamanın neden yavaşladığı kesin olarak bilinmiyor. Bilim insanları bunun altında savaş ya da kaç tepkisinin yattığını düşünüyor. Evrimsel süreçte hayatta kalma içgüdüsü olarak gelişen bu tepki, tehdit anında ortaya çıkıyor.

Tehlike karşısında beyin daha hızlı çalıştığı için ölüme yakın deneyim yaşayan kişiler çevrelerinin daha yavaş hareket ettiğini görüyor. 

Psikoloji ve Ruh Sağlığı Sınır Alanları Enstitüsü'nden araştırmacı Marc Wittmann bu durumu şöyle açıklıyor:

Organizma çevresel uyaranları normalden daha hızlı işleyerek kişinin daha kolay tepki vermesini sağlıyor. Daha hızlı algılamak, düşünmek ve hareket etmek hayatta kalmak için avantaj demek.

Yaşlandıkça zaman daha mı hızlı akıyor?

Herkes ölüme yakın bir deneyim yaşamayabilir fakat birçok kişi yaşı ilerledikçe zamanın akıp gittiğinden yakınıyor. 

Geçmişe bakınca çocukken vakit daha yavaş akıyormuş gibi gelirken, yetişkinlikle beraber sanki göz açıp kapayıncaya kadar yıllar geçiyor.

Bilim insanları bu durumun birkaç nedeni olduğunu söylüyor. Örneğin çocukken bir yıl, yaşanan sürenin daha büyük bir kısmına tekabül ediyor. Nörolog Santosh Kesari "10 yaşındaki bir çocuk için bir yıl, hayatının yüzde 10'u. 60 yaşındaki biri için ise hayatının yüzde ikisinden daha azı" diyor. 

Ayrıca çocukken sürekli yeni şeylerle karşılaşmak, hafızada daha kalıcı etkiler bırakıyor. Kesari şu ifadeleri kullanıyor:

Zamanı unutulmaz olaylarla ölçüyoruz ve yaşlandıkça hatırlanmaya değecek daha az yeni şey yaşanıyor. Bu da çocukluğun daha uzun sürmüş gibi görünmesine yol açıyor.

Bilim insanın burada bahsettiği, zamanın o an içinde nasıl algılandığından ziyade, nasıl hatırlandığı. 

Yine de bazı çalışmalarda çocukken zamanın akışının daha yavaş algılandığı bulunmuştu. Nörobilimci Patricia Costello, çocukların gelişim aşamasında olduğunu belirterek "Sinirsel iletimleri yetişkinlere kıyasla fiziksel olarak daha yavaş. Bu da zamanın geçişini algılama biçimlerini etkiliyor" diyor:

Yetişkinliğe ulaşınca zaman devrelerimiz kablolamayı tamamlıyor ve zamanın geçişini doğru bir şekilde nasıl kodlayacağımızı deneyimlerimizle öğreniyoruz.

Yaşlanınca zamanın daha hızlı akıyormuş gibi gelmesi, büyük ölçüde yeni deneyimlerin azlığıyla ilişkilendiriliyor. Costello bu histen kurtulmak isteyenlere hayatlarına yenilik katmasını öneriyor.

Bilim insanı "Her şeyin çok hızlı geçip gittiği, kendi hayatımızı kaçırdığımız hissini nasıl durdurabiliriz? İş dönüp dolaşıp yeni şeyler öğrenmeye geliyor" diyerek ekliyor: 

Yeni bir beceri öğreniyor musunuz? Farklı bir şeyler pişiriyor musunuz? Mümkün olduğunca hayatınıza yenilik katmak, anıların öne çıkmasını sağlayacak ve bir bakıma zamanı uzatacaktır.

Independent Türkçe, Conversation, Psychology Today, NBC News