Hayat boyu kafeste yaşayan 28 yaşındaki şempanze ilk kez güneşi gördü

Hayat boyu kafeste yaşayan 28 yaşındaki şempanze ilk kez güneşi gördü
TT

Hayat boyu kafeste yaşayan 28 yaşındaki şempanze ilk kez güneşi gördü

Hayat boyu kafeste yaşayan 28 yaşındaki şempanze ilk kez güneşi gördü

28 yaşındaki bir laboratuvar şempanzesinin, gökyüzünü net biçimde ilk kez gördüğü anlar kaydedildi.

Vanilla adlı dişi şempanze, tüm hayatı boyunca esaret altında, ABD'nin New York kentindeki bir biyomedikal araştırma tesisinde kapalı alanda yaşamıştı.

Şempanzeleri koruma grubu Save Chimps'e (Şempanzeleri Kurtar) göre tesiste onun gibi onlarca şempanze, kuş kafeslerini andıran asılı kafeslerde yaşıyordu.

1995'te New York'taki tesisten çıkarılan şempanzeler, Kaliforniya'da bir hayvan kurtarma tesisi olan Wildlife Waystation'a gönderilmişti. Burada da üstü kapalı bir sığınağın içine yerleştirilmişlerdi.

Florida merkezli sivil toplum kuruluşu, Vanilla da dahil olmak üzere 29 şempanzeyi bu sığınaktan alarak kendi barınaklarına yerleştirdi.

Vanilla işte bu tesiste güneşi ve gökyüzünü ilk kez gördü.

Kurumun yakın zamanda yayımladığı bir videoda Vanilla'nın ilk başta tereddüt ettiği, sonrasında bir kapı aralığından dışarı çıktığı görülüyor. 

Dwight adlı bir başka şempanzeyle kucaklaşan Vanilla, video boyunca yeni açık havadaki yaşam alanını keşfederken tekrar tekrar gökyüzüne bakıyor.

Save the Chimps temsilcilerinin açıklamasına, "Bir başka şempanze Shake, adacığa tereddüt etmeden çıktı. Ancak Vanilla, bu yeni dünyaya açılan kapıda biraz daha endişeliydi" ifadeleri yer aldı:

Alfa erkeği Dwight onu kendisine katılmaya teşvik edene kadar kapı eşiğinde oturdu.

Independent Türkçe, Livescience, Save The Chimps



Bilim insanları arama kurtarma çalışmaları için "siborg" böcekler yarattı

Kara böcekler (resimde) elektronik bir sırt çantasıyla kontrol ediliyor (Queensland Üniversitesi)
Kara böcekler (resimde) elektronik bir sırt çantasıyla kontrol ediliyor (Queensland Üniversitesi)
TT

Bilim insanları arama kurtarma çalışmaları için "siborg" böcekler yarattı

Kara böcekler (resimde) elektronik bir sırt çantasıyla kontrol ediliyor (Queensland Üniversitesi)
Kara böcekler (resimde) elektronik bir sırt çantasıyla kontrol ediliyor (Queensland Üniversitesi)

Uzaktan kumandalı "siborg kın kanatlıların" çöken binalarda ya da madenlerde mahsur kalan kişilerin bulunmasına yardım etmek için kullanılabileceği bir araştırmayla ortaya kondu.

Avustralyalı bilim insanları kara böcekleri, uzaktan kumandalı video oyunu konsoluyla kontrol edilebilen, çıkarılabilir sırt çantalarıyla donattı.

Queensland Üniversitesi'nden çalışmayı yöneten araştırmacı Dr. Thang Vo-Doan, sırt çantalarının elektrotlar aracılığıyla böceğin antenini ve ön kanatlarını kontrol ettiğini söylüyor.

Scimex'e konuşan Dr. Vo-Doan "Kın kanatlılar birçok doğal yeteneği sayesinde robotların gezinmesi zor olan, yoğun moloz içeren alanlar gibi küçük ve karmaşık yerlerde tırmanma ve manevra yapma ustası olabiliyor" diyor.

Çalışmamız bu yeteneklerden yararlanarak böceğin yaşam süresini etkilemeden hassas yönlendirme sağlayan programlanabilir kontroller ekliyor.

Araştırma görevlisi Lachlan Fitzgerald, böceklerin yana ve dikey duvarlarda yukarı doğru hareket edebilecek şekilde yönlendirilebileceğini ekliyor.

Fitzgerald, "Bu ölçekteki robotlar  hareket kabiliyeti açısından önemli adımlar atsa da yatay yüzeylerden duvarlara geçiş onlar için hâlâ zorlu bir görev" diyor.

Böceğin "gelişmiş algılama becerileri" ve sentetik bir böceğin sahip olamayacağı "yumuşak çevresel etkileşimlerinin" afet ortamları için mükemmel olduğunu belirtiyor.

Dr. Vo-Doan, tırmanma testi için bağlantılı bir güç kaynağı kullanılsa da böceklerin, kendi vücut ağırlıklarına eşdeğer bir bataryayla tırmanma yeteneğini de sergilediğini ifade ediyor.

Dr. Vo-Doan, "Birileri çok yüksek miktarda moloz altında kalmışsa görevliler, onları mümkün olduğunca çabuk bulup nasıl çıkaracaklarını planlamaya başlamak ister" diyor.

Kaotik ortamlarda kolayca hareket ederek bir kişinin tam yerini belirleyebilecek, olası bir yaralanmaya dair ipuçları verebilecek ve kurtarma ekiplerine müdahale planı konusunda yol gösterebilecek bir araç geliştirmeyi umuyoruz.

Singapurlu bilim insanları 2016'da benzer bir cihazı böceğin sırtına takarak geyik böceklerini kontrol etmeyi başarmıştı.

Her iki projede de çalışan Profesör Hirotaka Sato o zaman "Bu teknoloji, daha önce erişilemeyen alanlara girebildiği için uzaktan kumandalı drone'lara kıyasla gelişmiş bir alternatif sunabilir" demişti.

Örneğin arama kurtarma görevlerinde kullanılarak yıkılmış bir binadaki küçük kuytu ve yarıklara girebilir ve hayatta kalan yaralıların yerini tespit edebilir.

Independent Türkçe