Hayat boyu kafeste yaşayan 28 yaşındaki şempanze ilk kez güneşi gördü

Hayat boyu kafeste yaşayan 28 yaşındaki şempanze ilk kez güneşi gördü
TT

Hayat boyu kafeste yaşayan 28 yaşındaki şempanze ilk kez güneşi gördü

Hayat boyu kafeste yaşayan 28 yaşındaki şempanze ilk kez güneşi gördü

28 yaşındaki bir laboratuvar şempanzesinin, gökyüzünü net biçimde ilk kez gördüğü anlar kaydedildi.

Vanilla adlı dişi şempanze, tüm hayatı boyunca esaret altında, ABD'nin New York kentindeki bir biyomedikal araştırma tesisinde kapalı alanda yaşamıştı.

Şempanzeleri koruma grubu Save Chimps'e (Şempanzeleri Kurtar) göre tesiste onun gibi onlarca şempanze, kuş kafeslerini andıran asılı kafeslerde yaşıyordu.

1995'te New York'taki tesisten çıkarılan şempanzeler, Kaliforniya'da bir hayvan kurtarma tesisi olan Wildlife Waystation'a gönderilmişti. Burada da üstü kapalı bir sığınağın içine yerleştirilmişlerdi.

Florida merkezli sivil toplum kuruluşu, Vanilla da dahil olmak üzere 29 şempanzeyi bu sığınaktan alarak kendi barınaklarına yerleştirdi.

Vanilla işte bu tesiste güneşi ve gökyüzünü ilk kez gördü.

Kurumun yakın zamanda yayımladığı bir videoda Vanilla'nın ilk başta tereddüt ettiği, sonrasında bir kapı aralığından dışarı çıktığı görülüyor. 

Dwight adlı bir başka şempanzeyle kucaklaşan Vanilla, video boyunca yeni açık havadaki yaşam alanını keşfederken tekrar tekrar gökyüzüne bakıyor.

Save the Chimps temsilcilerinin açıklamasına, "Bir başka şempanze Shake, adacığa tereddüt etmeden çıktı. Ancak Vanilla, bu yeni dünyaya açılan kapıda biraz daha endişeliydi" ifadeleri yer aldı:

Alfa erkeği Dwight onu kendisine katılmaya teşvik edene kadar kapı eşiğinde oturdu.

Independent Türkçe, Livescience, Save The Chimps



Jeff Bezos'un 100 milyon dolar yatırım yaptığı uydu kayboldu

MethaneSAT dünyanın en gelişmiş metan izleme uydularından biriydi (MethaneSAT/EDF)
MethaneSAT dünyanın en gelişmiş metan izleme uydularından biriydi (MethaneSAT/EDF)
TT

Jeff Bezos'un 100 milyon dolar yatırım yaptığı uydu kayboldu

MethaneSAT dünyanın en gelişmiş metan izleme uydularından biriydi (MethaneSAT/EDF)
MethaneSAT dünyanın en gelişmiş metan izleme uydularından biriydi (MethaneSAT/EDF)

Milyarder Jeff Bezos'un desteklediği bir metan izleme uydusunun operatörleri, aracın uzayda kaybolduğunu söyledi.

Mart 2024'te fırlatılan 88 milyon dolarlık MethaneSAT, 20 Haziran'da sinyali kaybolduğunda petrol ve doğalgaz üreten bölgelerdeki metan salımlarını ölçüyordu.

ABD merkezli kâr amacı gütmeyen kuruluş Çevre Savunma Fonu (Environmental Defense Fund / EDF), operatörlüğünü yaptığı uydunun güç kaynağının kesildiğini ve "muhtemelen kurtarılamayacağını" ifade etti. Uydunun bilinen son konumu Norveç üzerindeydi.

Örgüt, Amazon'un kurucusunun oluşturduğu hayırsever bir girişim olan Bezos Dünya Fonu'nun (Bezos Earth Fund) verdiği 100 milyon dolarlık hibeyle MethaneSAT'i geliştirip fırlatmıştı.

EDF yaptığı açıklamada kayba rağmen bu görevin, metan salımları hakkında bir dizi kritik bulgu edindiğini belirtti.

Açıklamada, "Görev, bilimsel ve teknolojik başarısının yanı sıra hem endüstri hem de dünya çapındaki düzenleyiciler üzerindeki kalıcı etkisi açısından olağanüstü bir başarı sergiledi" ifadelerine yer verildi.

MethaneSAT sayesinde petrol ve doğalgaz üretim alanlarından salınan metanın dağılımı ve hacmi hakkında kritik bilgiler edindik. Ayrıca uzaydan gelen ölçümleri yorumlayıp bunları salınan metan hacimlerine dönüştürmek konusunda eşi benzeri görülmemiş bir beceri geliştirdik. Bu beceri diğer görevlerde de değerli olacak.

Metan salımlarının küresel çaptaki insan kaynaklı sıcaklık artışlarının yaklaşık üçte birine yol açtığı tahmin ediliyor.

Gelişmiş spektrometrelerle donatılan MethaneSAT, geniş bir alandaki metan seviyelerini düşük seviyelerde bile tespit etmeyi başararak dünyanın en gelişmiş metan izleme uydularından biri haline geldi.

Uydu, bazı bölgelerde bildirilenden 10 kat daha yüksek seviyeleri gözlemleyerek dünya çapında metan salımlarının kayda değer derecede daha iyi anlaşılmasını sağlayan çeşitli bulgular elde etti.

Proje lideri Steven Hamburg mayısta LinkedIn'de paylaştığı bir gönderide "MethaneSAT olağanüstü veriler üretti" demişti.

MethaneSAT yeni bir şeffaflık ve sorun çözme çağını başlatıyor... Bu iddialı bir görev ve uzay görevleri zorludur. Ancak iklim de biz de bekleyemeyiz.

EDF, MethaneSAT'in çalışmalarını sürdürmek için başka bir uydu fırlatma ihtimalini henüz elemedi.
Independent Türkçe