Uyanıklık etkisi kafeinden mi, yoksa kahve içme deneyiminden mi kaynaklanıyor?

Sabah kahvesinin etkisi büyük ölçüde kafeinden kaynaklanmaz (Arşiv)
Sabah kahvesinin etkisi büyük ölçüde kafeinden kaynaklanmaz (Arşiv)
TT

Uyanıklık etkisi kafeinden mi, yoksa kahve içme deneyiminden mi kaynaklanıyor?

Sabah kahvesinin etkisi büyük ölçüde kafeinden kaynaklanmaz (Arşiv)
Sabah kahvesinin etkisi büyük ölçüde kafeinden kaynaklanmaz (Arşiv)

Pek çok insan sabah kahvesi olmadan gün başlamıyor ve kafein içerdiği için kahvenin kendilerini daha uyanık ve işe gitmeye hazır hissettirdiğini düşünüyor.

Bu nedenle, insanlar kendilerini uyandırmak ve verimliliklerini artırmak için sabahları kahve içiyor.

Şarku’l Avsat’ın Frontiers in Behavioral Neuroscience dergisinden aktardığı habere göre, Portekizli bilim insanları, uyanıklık etkisinin kafeinden mi, yoksa kahve içme deneyiminden mi geldiğini anlamak istedi.

Portekiz’deki Minho Üniversitesi’nden davranışsal sinirbilimciler, günde en az bir fincan kahve içen insanları inceledi ve çalışmadan en az üç saat önce kafeinli içecekler yemekten veya içmekten kaçınmalarını istedi. 

Sosyodemografik verileri toplamak için katılımcılarla görüşen bilim insanları, bunun ardından kafein tüketmeden önce ve standart bir fincan kahve içtikten 30 dakika sonra olmak üzere iki kısa fonksiyonel MRI taraması yaptılar.

Fonksiyonel MRI taramaları sırasında, katılımcılardan rahatlamaları ve zihinlerini başka yöne yöneltmeleri istendi.

Bilim insanları, kahve içmenin bilinen nörokimyasal etkileri nedeniyle, fonksiyonel MRI taramalarının, kahve içen insanların ‘yönetici bellekle ilişkili prefrontal kortekse bağlı ağların ve varsayılan mod ağının daha yüksek entegrasyona sahip olduğunu’ göstermesini bekliyordu.

Ancak araştırmacılar, varsayılan mod ağı bağlantısının hem kahve içtikten, hem de kafein aldıktan sonra azaldığını gördü.

Bu da, hem kahve, hem de kafein tüketiminin insanları daha aktif ve çalışmaya daha hazır hale getirdiğini gösteriyor.

Bununla birlikte, kahve içmek aynı zamanda beynin çalışma belleği, bilişsel kontrol ve hedefe yönelik davranışla ilgili bölümleri olan yüksek görsel ağ ve doğru yönetici kontrol ağındaki bağlantıyı da artırdı.

Katılımcılar sadece kafein aldıklarında ise bu olmadı. 

Başka bir deyişle, sadece uyanık değil aynı zamanda gitmeye hazır hissetmek istiyorsanız, kafein tek başına yeterli olmaz, o kahveyi deneyimlemeniz gerekir.



Vincent van Gogh'un Yıldızlı Gece'sinde gizlenen fizik kuralları ortaya çıktı

Bilim insanları, van Gogh'un Yıldızlı Gece tablosundaki fırça darbelerinin aralıklarını analiz etti (Yinxiang Ma)
Bilim insanları, van Gogh'un Yıldızlı Gece tablosundaki fırça darbelerinin aralıklarını analiz etti (Yinxiang Ma)
TT

Vincent van Gogh'un Yıldızlı Gece'sinde gizlenen fizik kuralları ortaya çıktı

Bilim insanları, van Gogh'un Yıldızlı Gece tablosundaki fırça darbelerinin aralıklarını analiz etti (Yinxiang Ma)
Bilim insanları, van Gogh'un Yıldızlı Gece tablosundaki fırça darbelerinin aralıklarını analiz etti (Yinxiang Ma)

Vincent van Gogh'un ikonik tablosu Yıldızlı Gece'nin gökyüzündeki bulut ve hava hareketlerinin ardındaki gerçek dünya fiziğini hassas bir şekilde tasvir ettiğini gösteren yeni bir araştırmaya göre, efsanevi ressam doğal dünya hakkında sezgisel bir anlayışa sahipti.

Haziran 1889'da yapılan tablo, girdap gibi dönen mavi gökyüzünü, sarı ay ve yıldızları, patlayan renk ve şekillerle betimlemesiyle 100 yılı aşkın süredir milyonları büyülüyor.

Efsanevi tablodaki her bir yıldız, su üzerindeki ışık benzeri yansımalarla parıldayan sarı dalgaların içine hapsedilmiş halde.

Sıkıntı içindeki sanatçının öncü fırça darbeleri, gökyüzünde bir hareket olduğu yanılsaması yaratıyor.

Bilim insanları, van Gogh'un tablosunu analiz ederek ressamın gökyüzü tasvirindeki "gizli türbülans" dedikleri şeyi ortaya çıkardı.

Çalışmanın ortak yazarı Yongxiang Huang şöyle açıklıyor:

Yüksek çözünürlüklü dijital bir resimle, fırça darbelerinin standart boyutunu tam olarak ölçmeyi başardık ve bunları türbülans teorilerinden beklenen ölçeklerle karşılaştırdık.

Akışkan hareketinde uzmanlaşmış araştırmacılar, resimdeki fırça darbelerini rüzgar bacalarında dönen yapraklarla karşılaştırdı.

Dönen fırça darbelerinin göreceli ölçeğini ve aralığını inceleyerek değişen boya renklerinin göreceli parlaklığını hesapladılar.

Araştırmacılar özellikle tablodaki 14 ana girdap şeklinin uzamsal ölçeğini inceledi.

Bu dikkatli gözlemlerden yola çıkarak resimde tasvir edilen atmosferin şeklini, enerjisini ve ölçeğini tahmin ettiler.

Çalışma, tablonun atmosferik hareketi öngören ve Kolmogorov yasası diye bilinen fizik kuralıyla uyumlu olduğunu ortaya koydu.

Bilim insanları, ressamın ölçek ve parlaklığı dikkatli bir şekilde kullanmasının genel olarak atmosfer türbülansının ardındaki kuralları ve hava hareketindeki enerjinin küçükten büyük ölçeklere doğru kademeli bir şekilde akmasını "isabetli bir şekilde yakaladığını" söylüyor.

Gerçek gökyüzü fiziğinde geçerli olan bazı yasaların sanatçının tasvirinde de geçerli olduğu saptandı.

cd
Bilim insanları, van Gogh'un Yıldızlı Gece'sindeki fırça darbelerini inceledi (Yinxiang Ma)

Araştırmacılara göre efsanevi ressam, fiziğin çeşitli boyutlarını "şaşırtıcı bir doğrulukla" yakalamış görünüyor.

Dr. Huang, "Van Gogh'un türbülansı hassas bir şekilde betimlemesi, bulutların ve atmosferin hareketini incelemekten ya da gökyüzünün dinamizmini nasıl yakalayacağına dair doğuştan gelen bir histen kaynaklanıyor olabilir" diyor.

Bu, doğa olaylarına dair derin ve sezgisel bir anlayışı ortaya koyuyor.

Independent Türkçe