Dünya Meteoroloji Örgütü, sıcaklık rekorlarının daha da artacağını açıkladı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Dünya Meteoroloji Örgütü, sıcaklık rekorlarının daha da artacağını açıkladı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), küresel deniz yüzeyi sıcaklıklarının mayıs, haziran ve temmuzda rekor seviyeye ulaştığını ve bunun daha da artacağını bildirdi.

WMO tarafından yapılan açıklamada, Atlantik Okyanusu'nun kuzeyinde deniz yüzeyi sıcaklıklarında "benzeri görülmemiş bir artış" gözlemlendiği belirtildi.

Deniz yüzeyi sıcaklıklarının mayıs, haziran ve temmuzda rekor seviyeye ulaştığı ve El Nino hava koşullarının etkisiyle son aylarda yaşanan sıcaklık rekorlarının daha artacağı ifade edildi.

WMO İklim İzleme Başkanı Omar Baddour, temmuzun ilk haftasının "şimdiye kadar kaydedilen en sıcak hafta" olarak kabul edilebileceğini aktardı.

Atlantik Okyanusu'nun kuzeyinde, haziranda günlük sıcaklıkların normale kıyasla önemli ölçüde yükseldiğini kaydeden Baddour, Antarktika'daki deniz buzu seviyesinin geçen ay en düşük seviyeyi gördüğünü belirtti.

Baddour, can kaybına ve göçe neden olacak şiddetli yağışların, aşırı hava ve iklim olaylarına da işaret edebileceğini kaydetti.

El Nino koşullarının, en sıcak yılın asıl 2023 sonrası gerçekleşmesini öngördüğünü belirten Baddour, beklentiler doğrultusunda 2024'te sıcaklıklarda rekor kırılmasının muhtemel olduğunu dile getirdi.

- "Gerçekten eşi benzeri görülmemiştir"

WMO'nun Dünya İklim Araştırma Programı Başkanı Michael Sparrow da "Antarktika çevresinde gördüğümüz deniz buzundaki erimelerin gerçekten eşi benzeri görülmemiştir." değerlendirmesinde bulundu.

Antarktika bölgesinde genellikle buz erimelerin az yaşandığını ve normalde Kuzey Kutbu'ndaki buzullarda büyük düşüşlerin görüldüğünü aktaran Sparrow, böyle bir düşüşü Antarktika'da görmeye alışkın olmadıklarını vurguladı.

Sparrow, "sıcak deniz dalgasının" balıkların dağılımını ve okyanus ekosistemlerini de etkileyeceği konusunda uyararak, bunun "sadece suyun yüzey sıcaklığının değil tüm okyanusun ısınması ve orada yüzlerce yıl depolanacak enerjiyi emmesi" anlamına geldiğini belirtti.

El Nino hava koşullarının yaşandığı yılda, ısının okyanuslardan atmosfere hareket ettiği için daha yüksek sıcaklıklara ulaşıldığını belirten Sparrow, "Aslında bu sürecin başındayız. El Nino, yılın ilerleyen zamanlarında olacağı kadar büyük bir etki yaratmadı. Yani El Nino koşulları, henüz tam olarak harekete geçmemiş olmasına rağmen Kuzey Atlantik'te bu yüksek sıcaklıkları görüyoruz." ifadelerini kullandı.

Antarktika deniz buzu, ortalamanın yüzde 17 gerisiyle en düşük seviyesine ulaştı ve bir önceki haziran rekorunu önemli bir farkla kırdı.

- El Nino etkisi

WMO'dan yapılan açıklamada, 4 Temmuz'da, El Nino koşullarının başladığı duyurulmuştu.

El Nino'nun küresel sıcaklık artışını hızlandıracağı bildirilen açıklamada, dünyanın farklı bölgelerinde hava koşullarının etkileneceği, can güvenliği için erken uyarı sistemlerinin kritik olduğu ifade edilmişti.

- 3 kez üst üste sıcaklık rekoru kırıldı

Dünya'da ortalama sıcaklıklar aynı hafta içerisinde 3 kez üst üste rekor kırarken, küresel ortalama sıcaklığın 17,23 derece olduğu 6 Temmuz, "kaydedilen en sıcak gün" olarak kayıtlara geçmişti.

Küresel ortalama sıcaklığın 17,23'dereceye ulaşmasıyla 6 Temmuz "kaydedilen en sıcak gün" olarak kayda geçerken sıcaklık ortalaması, 4 ve 5 Temmuz'da ölçülen 17,18 derecelik en yüksek ortalamayı aşmıştı.

Ortalaması alınan veri havuzuna göre, Antarktika'da haftalık hava sıcaklığı ortalamasının normalin 4,5 derece üstünde olduğu kaydedilmişti.

Daha önce en yüksek ortalama sıcaklık değeri 2016'da 16,9 derece olarak ölçülmüştü.



Çığır açan çalışmada Parkinson'un erken belirtileri tespit edildi

Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)
Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)
TT

Çığır açan çalışmada Parkinson'un erken belirtileri tespit edildi

Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)
Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)

Farelerde Parkinson hastalığının erken belirtilerini keşfeden Çinli bilim insanları, bu zayıflatıcı hastalığın insanlarda çok daha erken teşhis edilmesini sağlayabilecek bir ilerleme kaydetti.

Çin Bilimler Akademisi'nden araştırmacılar, farelerde belirli bir tür orta beyin dopamin (DA) nöronlarının kaybıyla ortaya çıkan şaha kalkma, yürüme ve kamburlaşma gibi davranışların Parkinson hastalığıyla bağlantılı olduğunu buldu.

Parkinson'un bilinen en erken belirtileri arasında ağrı, kaygı, denge sorunları, sertlik, koku kaybı, uyku sorunları ve depresyon sayılabilir.

Titreme, el yazısında değişiklikler ve mimiklerde azalma gibi diğer belirtiler daha sonra hastalık ilerledikçe ortaya çıkar.

Yavaş yavaş, hastalar ciddi hareket sorunları yaşayabilir ve bu durum, erken teşhis ve tedavinin önemini vurgular.

Şimdiye kadar araştırmalar çoğunlukla DA nöronlarının ruh hali düzenleme ve ödül mekanizmalarındaki işlevlerine odaklandı.

Orta beyin bölgelerinde substantia nigra pars compacta (SNc) ve ventral tegmental alanda (VTA) bulunan bu sinir hücreleri, hareket, duygu ve ödül işlemenin düzenlenmesi için gerekli.

Ancak bilim insanları, DA nöronlarının daha ince ve spontane davranışlardaki rollerinin tam olarak anlaşılamadığını söylüyor.

Son çalışmada araştırmacılar, şaha kalkma ve kamburlaşma gibi davranışların bir tür SNc DA nöronunun kaybıyla ilişkili olduğunu ancak VTA'dakilerin olmadığını keşfetti.

Çalışmaya göre, bu ince davranışlar SNc DA nöron kaybının önemli göstergeleri olabilir ve Parkinson'a dair anlayışımızı geliştirebilir.

Bilim insanları, dopamin nöronlarının tükendiği iki fare modelinin hareketlerini incelemek için gelişmiş bir yapay zeka davranış analiz sistemi kullandı.

Araştırmacılar bu yaklaşımla, geleneksel yöntemlerin gözden kaçırabileceği ayrıntılı ve incelikli davranış özelliklerini yakalayabildi.

Çalışma, PD modelinde, VTA'da değil ama SNc'de DA nöronlarının kaybıyla doğrudan ilişkili olan şaha kalkma ve kamburlaşma davranışlarında azalmalar olduğunu ortaya koydu.

Fare modellerinde tırmanma diye adlandırılan ve tırmanmaya benzeyen bir başka davranışın da ortabeynin SNc bölgesindeki DA nöronlarının kaybıyla güçlü bir şekilde bağlantılı olduğu bulundu.

Bilim insanları, bulguların Parkinson hastalığının ilerleyişinin izlenmesinde potansiyel davranışsal göstergeler olarak kamburlaşma davranışının izlenmesi ihtiyacının altını çizdiğini söylüyor.

Çin Bilimler Akademisi'nden çalışmanın yazarı Xuemei Liu, "Davranışsal değişiklikleri hedeflenen sinirsel hasarla ilişkilendirmek, PH ilerlemesinin anlaşılmasını ilerletiyor ve tedavi stratejilerinin iyileştirilmesine yönelik değerli bilgiler sunuyor" dedi.

Independent Türkçe