Yazar Milan Kundera hayatını kaybetti

Çek romancı Milan Kundera (AFP)
Çek romancı Milan Kundera (AFP)
TT

Yazar Milan Kundera hayatını kaybetti

Çek romancı Milan Kundera (AFP)
Çek romancı Milan Kundera (AFP)

"Var Olmanın Dayanılmaz Hafifliği" adlı romanı başta olmak üzere edebiyat dünyasına çok sayıda eser bırakan, Fransa ve Çekya vatandaşı yazar Milan Kundera 94 yaşında hayatını kaybetti.

2005 yılında Fransız-Çek yazar Milan Kundera (AFP)
2005 yılında Fransız-Çek yazar Milan Kundera (AFP)

20. yüzyılın en önemli yazarlarından biri olarak gösterilen Kundera'nın ölüm haberini Fransa'nın Le Monde gazetesi ve Çek devlet televizyonu verdi.

1963'te Kundera (AP)
1963'te Kundera (AP)

Birçok kez aday gösterildiği Nobel edebiyat ödülünü hiçbir zaman alamasa da roman, kısa öykü, oyun yazarlığı, deneme ve şiirleri ile edebiyat dünyasının en tanınmış isimlerinden olan Kundera, kariyerine 1967'de "Şaka" adlı romanı ile başladı.

1975'te Paris'in merkezinde bir kafenin yanında yürüyen Kundera (AFP)
1975'te Paris'in merkezinde bir kafenin yanında yürüyen Kundera (AFP)

Brno (Çek Cumhuriyeti) doğumlu olan Kundera, 1981'de Fransa vatandaşlığı almıştı.

2010'da Paris'te bir edebiyat partisine katılırken (AFP)
2010'da Paris'te bir edebiyat partisine katılırken (AFP)

1980'lerin ortasından bu yana basına röportaj vermeme özelliğiyle de bilinen Kundera'nın arkasında bıraktığı eserler arasında "Gülünesi Aşklar", "Gülüşün ve Unutuşun", "Yaşam Başka Yerde", "Saptırılmış Vasiyetler", "Ölümsüzlük", "Kimlik" ve "Roman Sanatı" öne çıkıyor.

Eşi ile birlikte 14 Ekim 1973'te Prag'da (AFP)
Eşi ile birlikte 14 Ekim 1973'te Prag'da (AFP)

Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi ile Amerikan Sanat ve Edebiyat Akademisi üyesi olan Kundera, Kudüs Ödülü (1985), Avusturya Avrupa Edebiyatı Ödülü (1987), Herder Ödülü (2000), Çek Ulusal Ödülü (2007), Franz Kafka Ödülü (2020) gibi birçok ödül almıştı.



Çin'deki kurban çukurlarında 3 bin yıllık ipek kalıntısı keşfedildi

Asya'daki ipekböceği yetiştiriciliği binlerce yıl önceye dayanıyor (Pexels)
Asya'daki ipekböceği yetiştiriciliği binlerce yıl önceye dayanıyor (Pexels)
TT

Çin'deki kurban çukurlarında 3 bin yıllık ipek kalıntısı keşfedildi

Asya'daki ipekböceği yetiştiriciliği binlerce yıl önceye dayanıyor (Pexels)
Asya'daki ipekböceği yetiştiriciliği binlerce yıl önceye dayanıyor (Pexels)

Çin'deki 3 bin yıllık kurban çukurlarında ipek kalıntıları tespit edildi. Araştırmacılar değerli lifin, dini ritüellerde kullanıldığını düşünüyor. 

Asya ülkesinin Siçuan eyaletinde yer alan arkeolojik kazı alanı Sanxingdui'de binlerce yıllık kuban çukurları ortaya çıkarılyor.

Bugüne kadar çukurlarda altın ve tunç gibi maddelerden yapılan eserlerin yanı sıra çeşitli hayvanların kalıntıları da bulunuyor.

Shang Hanedanı (MÖ 1600 - MÖ 1100) dönemine ait 6 çukurda, tunç ve yeşim taşı gibi maddelerden yapılan yanmış eserler ve kül katmanları saptanmıştı. Bazı eserlerde kumaş izleri gören bilim insanları bunun ipek olup olmadığını araştırdı.

İpek Yolu'na adını veren lif, kapsamlı ticaret yollarının kurulmasında önemli bir yere sahipti. Ayrıca eski kayıtlarda Çinlilerin ipekböceği yetiştirdiği geçse de ipeğin kolay bozunması nedeniyle geçmişi net bir şekilde belirlenemiyordu.

Bulgularını hakemli dergi Scientific Reports'ta 25 Kasım Pazartesi günü yayımlayan ekip, gelişmiş tekniklere başvurarak maddenin ipek olduğunu doğruladı.

Bilim insanları yaklaşık 3 bin yıl önceye tarihlenen çukurlarda bulunan eserlerin yanma belirtileri taşımasını dini ritüellere bağlıyor. Ekip, bunların tapınaklarda kullanıldıktan sonra "bilinmeyen nedenlerden dolayı" yer altına gömüldüğünü söylüyor.

Tunç ve yeşim taşından yapılan, "ızgara benzeri bir eşya" üzerinde tespit edilen ipek de muhtemelen ritüellerde kullanılıyordu. 

Araştırmacılar, ipeğin dini törenlerde "Cennet ve Dünya arasında iletişim kurmak için bir malzeme taşıyıcı" görevi görmüş olabileceğini öne sürüyor. 

Bu teori, ipeğin genellikle ölülerin öteki dünyayla bağlantı kurmasını sağlama amacıyla cenaze giysilerinde kullanıldığıni ifade eden tarihi metinlerle de örtüşüyor.

Bulgular, Tunç Çağı'nın ilk dönemlerinde ipeğin önemli bir yer edindiği düşüncesini destekliyor. Araştırmacılar makalede şöyle yazıyor:

Sanxingdui arkeolojik kazı alanında ipek izlerinin ve kalıntılarının ilk kez keşfedilmesi, ipeğin ritüel bağlamında kullanımına dair arkeolojik kanıtlar sunuyor ve 3 bin yıl önceki antik Shu halkının dinlerini nasıl ifade ettiğine dair daha fazla bilgi sağlıyor.

Independent Türkçe, IFL Science, Phys.org, Scientific Reports