Ay yüzeyinin büyük bir kısmı "sandığımızdan çok daha yaşlı"

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP
TT

Ay yüzeyinin büyük bir kısmı "sandığımızdan çok daha yaşlı"

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP

Bilim insanları, Ay'ın yüzeyinin büyük bir kısmının önceden düşündüğümüzden yaklaşık 200 milyon yıl daha yaşlı olduğunu açıkladı.

En yakın komşumuzdaki kraterleri inceleyen araştırmacılar, bunların nasıl oluştuğuna dair bilgileri güncellediklerini ve aslında daha önce düşünülenden çok daha eski olduğunu söylüyor.

Norveç ve Fransa'dan bilim insanları, Ay yüzeyinin meydana geldiği zamanı belirlemede kullanılan farklı sistemleri koordine ve kalibre etmenin yeni bir yolunu bulduktan sonra bu keşfi yaptı.

Yeni bulgular Ay kabuğunun büyük bir kısmının sanılandan çok daha yaşlı olduğuna işaret ederken, bilim insanlarının Ay yüzeyinin evrimindeki olayların sırasını netleştirmesine imkan sağlıyor.

Ay halihazırda jeolojik açıdan epey hareketsiz; yani zaman içinde üzerine yağan meteor ve kuyrukluyıldızlardan kaynaklanan kraterler henüz aşınmamış.

Oslo Üniversitesi Gezegensel Yaşanabilirlik Merkezi'nde öğretim üyesi olan ve çalışmayı Lyon'daki Goldschmidt Jeokimya Konferansı'nda sunan Stephanie Werner şöyle dedi:

Ay'daki bu çarpışmaların izlerine bakarak, Dünya'da meydana gelen levha tektoniğindeki jeolojik çalkalanma olmasaydı Dünya'nın nasıl bir yer olacağını görüyoruz. Çalışmalarımız Ay kabuğunun büyük bölümlerinin, önceden düşünülenden yaklaşık 200 milyon yıl daha yaşlı olduğunu ortaya koydu.

Araştırmacılar Ay yüzeyinin yaşını ölçmenin standart yolunun (krater sayımı diye bilinen süreç), Apollo görevlerinden gelen kayaları incelerken ortaya çıkan sonuçlardan epey farklı sonuçlar verdiğini biliyordu.

Bu nedenle yaşları tek tek belirlenmiş Apollo örneklerini, örneğin alındığı bölgenin çevresindeki kraterlerin sayısıyla eşleştirerek farklılıkları gidermeye karar verdiler ve aslında kraterlerle ilgili bilgileri güncellediler.

Kraterleri sayılan yüzeyin hangi Apollo örneğine ait olduğundan emin olmak adına, araştırmacılar bunları çeşitli Ay görevlerinden, özellikle de Hindistan'ın Chandrayaan-1 aracından gelen verilerle de eşleştirdi.

Bilim insanlarına göre bu sayede uyuşmazlığı çözmeyi başararak Ay yüzeyinin yaşını 200 milyon yıl kadar geriye attılar.

Örneğin Ay'ın sol üst köşesinde görülebilen ve muhtemelen Sicilya büyüklüğünde bir meteorun çarpmasıyla oluşan Imbrium Havzası'nın yaşı 3,9 milyar yıl öncesinden 4,1 milyar yıl öncesine kadar uzanıyor.

Araştırmacılar bulguların, Ay'ın yaşına ilişkin tahminleri değiştirmediğinin, sadece yüzeyine ilişkin tahminleri değiştirdiğinin altını çiziyor.

Prof. Werner "Bu önemli bir fark" dedi.

Bu fark, uzaydan gelen yoğun bir meteor yağmuru dönemini zamanda daha geriye atmamızı sağlıyor. Bu meteor yağmurunun, 'Ay'daki İnsan' desenlerini (Mare Imbrium'un da aralarında bulunduğu mare adlı volkanik düzlükler) oluşturan geniş çaplı volkanik faaliyetlerden önce gerçekleştiğini artık biliyoruz. Bu olay Ay'da gerçekleştiğine göre, Dünya'nın da daha önce bu meteor yağmuruna maruz kaldığı neredeyse kesin.

Press Association'dan da yararlanılmıştır



Ünlü aktörün bilimkurgu dizisine onay çıktı

48 yaşındaki İsveçli aktör Alexander Skarsgård, Robert Eggers imzalı Kuzeyli'yle (The Northman) de tanınıyor (Focus Features)
48 yaşındaki İsveçli aktör Alexander Skarsgård, Robert Eggers imzalı Kuzeyli'yle (The Northman) de tanınıyor (Focus Features)
TT

Ünlü aktörün bilimkurgu dizisine onay çıktı

48 yaşındaki İsveçli aktör Alexander Skarsgård, Robert Eggers imzalı Kuzeyli'yle (The Northman) de tanınıyor (Focus Features)
48 yaşındaki İsveçli aktör Alexander Skarsgård, Robert Eggers imzalı Kuzeyli'yle (The Northman) de tanınıyor (Focus Features)

Yılın en popüler bilimkurgu dizilerinden biri, final yapmadan bir gün önce ikinci sezon onayını aldı.

Apple TV+, robot temalı hit dizisi Murderbot'un ikinci sezonu için onay verdi. Platform, haberi X hesabından paylaştığı bir mesajla duyurdu:

Murderbot istese de istemese de ikinci sezonla geri dönecek.

Açıklama, dizinin ilk sezonunun 10. ve final bölümünün yayımlanmasından yalnızca birkaç saat önce geldi.

Son dönemde giderek daha fazla dizinin iptal edildiği bir ortamda, Murderbot'un geleceğinin garanti altına alınması hayranları sevince boğdu. 

Bir kullanıcı, "Harika dizi! Böyle içerikler üretmeye devam edin!" diye yorum yaparken, bir diğeri "Bu diziyi çok sevdim. Umarım yeni bölümlerde ilk sezondaki ekibi tekrar görürüz" dedi.

Murderbot'un ilk sezonu 16 Mayıs'ta izleyiciyle buluştu ve bölümler haftalık olarak ekrana geldi. Televizyon yazarlarından olumlu yorumlar alan dizi, eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes'da yüzde 96'lık beğeni oranına ulaştı.

Dizi, Amerikalı yazar Martha Wells'in çok satan roman serisinden uyarlandı. Murderbot'ta yıldızı True Blood'la parlayan Alexander Skarsgård, insanlara hizmet etmek üzere programlanmış ama zamanla kendi iradesini geliştiren bir robotu canlandırıyor.

Apple TV+ dizinin konusunu şöyle özetliyor:

Murderbot, kendini hack'lemiş bir güvenlik robotudur. İnsan duyguları karşısında dehşete düşer ama savunmasız müşterilerine karşı bir yakınlık hisseder. Aslında tek istediği şey yalnız kalıp fütüristik pembe diziler izlemek ve evrendeki yerini sorgulamak olsa da özgür iradesini gizleyerek tehlikeli bir görevi yerine getirmek zorundadır.

Yapımcılığını Chris ve Paul Weitz kardeşlerin üstlendiği dizide ayrıca geçen yılın ses getiren dizilerinden Presumed Innocent'la tanınan Noma Dumezweni ve korku filmi Şeytanla Bir Gece (Late Night With the Devil) oyuncularından David Dastmalchian da rol alıyor.

Murderbot'un ikinci sezonu için henüz bir yayın tarihi açıklanmadı. 

Independent Türkçe, GamesRadar, Apple