Boy uzunluğu değil psikolojik destek özgüveni etkiler

Özgüveni etkileyen boyun uzun ya da kısa olması değil, psikolojik desteğin varlığıdır

Boy uzunluğu değil psikolojik destek özgüveni etkiler
TT

Boy uzunluğu değil psikolojik destek özgüveni etkiler

Boy uzunluğu değil psikolojik destek özgüveni etkiler

Boy kısalığı bir çocuğun zekasını etkilemese de -genel olarak gelişimsel bir gecikmenin parçası olması dışında- bir çocuğun ve ergenin ruhunu olumsuz etkileyebilecek en önemli şeylerden biridir ve çocuğun akranları tarafından zorbalığa maruz kalması ve aile üyelerinin ona hastaymış gibi davranması olasılığı göz önüne alındığında, benlik saygısının zayıflamasına ve özgüveninin zayıflamasına neden olur.

Tedavisi çoğunlukla Büyüme Hormonu kullanmaktır ancak son araştırmalara göre psikolojik olarak destekleyici bir ortam varsa çocuğun bu tedaviye de ihtiyacı olmayabilir.

Psikolojik Destek

Bu yılın Temmuz ayı başında Journal of Pediatrics'in online baskısında yayınlanan en son çalışma, fiziksel olarak sağlıklı çocuklarda özgüvenin birincil ölçütünün boy değil ruh sağlığı olduğunu gösterdi.

Araştırmacılar, büyüme hormonu testi yapılması planlanan 60 çift ebeveyn ve çocukla görüşmeler ve diyaloglar gerçekleştirdi. Ebeveynler açısından yeterli boya sahip olmadıkları için çocuklara, her bir çocuktaki özsaygının derecesini değerlendirmek üzere özel olarak hazırlanmış bazı sorular soruldu ve çalışmaya dahil edilenlerin yaşları 8 ila 14 arasında değişiyordu.

Araştırmacılar, her bir çocuğun sosyal ilişkilerinin doğasını, okulda ya da kulüpte ve ayrıca ev içinde arkadaşlıklardan hoşlanıp hoşlanmadığını ve ebeveynlerin ona karşı muamelesini ve olumlu ya da olumsuz muamelede belirli bir mahremiyete sahip olup olmadığını öğrenmeye odaklandılar, yani ebeveynlerin kısa boylu çocuğa karşı ayrımcılık yapmasının bir sonucu olarak diğer kardeşlerinden daha az sevildiklerini hissetmeleri, belki de sürekli kötü muamele, zorbalık ve alay edilmesinin bir sonucu olarak çocuğun ruhuna olumsuz bir şekilde yansıyabilir. Çocuklara ayrıca kısa boylarının bir sonucu olarak kendilerini rahatsız edebilecek şeyler de soruldu.

Araştırmacılar, arkadaşlardan ve meslektaşlardan alınan açık psikolojik desteğin, çocukların kendilerine olumlu bakmaları, öz saygılarının yüksek olması, yaşam kalitelerinden memnun olmaları ve kısa boyları nedeniyle zorbalık veya istismardan şikayetçi olmamaları üzerinde önemli bir etkisinin olduğunu buldular.

İlginç bir şekilde, uzun boylu babaları olan kısa boylu çocukların da özsaygıları daha yüksekti ve babaları bazen normalden daha uzun olsa bile kendilerini aşağı hissetmiyorlardı.

Çalışma, bir çocuğun boyunu kardeşleri ya da çevresindeki diğer kişilerle kıyaslama fikrine karşı uyarıda bulunarak, uygun boy uzunluğunun bir toplumdan diğerine değişebileceği ifade ediyor. Örneğin, Asya toplumlarındaki ortalama boy, genetik faktör gibi diğer faktörlerin müdahalesine ek olarak, Avrupa toplumlarından ve Amerika Birleşik Devletleri'nden daha düşüktür. Çoğu durumda, çocukların boyu ebeveynlerin boyuna yakın ve bazen şiddetli ve kronik yetersiz beslenme bu durumu da karışık hale getirebiliyor.

Uzunluk bir kriter değil

Ebeveynlere, boy uzunluğunu sosyal kabul ya da fiziksel yetenek için bir kriter olarak görmemeleri tavsiyesinde bulunulan çalışmada, kısa boylu olduğu için çocuğun mutlaka psikolojik olarak zarar göreceğine inanmaya gerek olmadığı, gerçekten tacize maruz kalsa bile, özellikle evde ya da okulda çevresindekilerden psikolojik destek görüyorsa, bunun onun için büyük bir sorun olmayacağı belirtildi. Yaşları 10 ile 11 arasında değişen 700'den fazla kız ve erkek çocuk üzerinde yapılan ve Journal of Pediatrics'te yayınlanan bir araştırmaya göre, kısa boylu çocuklar güçlü arkadaşlıklardan, meslektaşları arasında hoş karşılanmaktan ve diğerlerinden kabul görmekten hoşlandıkları için, boy uzunluğu okuldaki popülerlikle ya da mutluluk duygusuyla ilişkili değil.

Araştırmacılar, büyüme hormonunun gerçekten ihtiyaç duymaları halinde çocuklar için çok önemli olduğunu, ancak kozmetik amaçlarla kullanılmasına gerek olmadığını doğruladı. Çünkü diğer tüm ilaçlar gibi, yüksek fiyatının yanı sıra, en basiti uzun süreler boyunca günlük olarak yapılan enjeksiyonlar olmak üzere, küçük de olsa yan etkileri bulunuyor. Hormon uzun süredir bir tedavi olarak kullanılmasına rağmen, psikolojik faydaları henüz kanıtlanmadı ve fiziksel sonuçları bile neredeyse 4 ila 7 yıl arasında değişen bir günlük tedavi süresinden sonra, boyda ortalama 3.81 cm'den 7.62'ye kadar bir değişim yaratıyor.

Ebeveynler, çocuğun her iki sağlığa da sahip olmasını sağlamaya odaklanmalıdır. Fiziksel ve psikolojik, başlı başına boy uzunluğundan daha fazlasıdır, yeterli miktarlarda sağlıklı beslendiğinden ve boyuna uygun olması koşuluyla düzenli egzersiz yaptığından emin olurken; basketbol ve voleybol gibi doğası gereği esas olarak boy gerektiren sporlarda ileri bir seviyeye ulaşamaması nedeniyle hayal kırıklığına uğramaması için çabalamalıdır. Çocuklarının akademik çalışmalarına özellikle dikkat etmelidir çünkü akademik başarı benlik saygısını artırır.

Çocuğun yaşıtlarından daha kısa olduğunu hissetmesi durumunda, ona büyümenin her insan için bireysel olarak farklı gerçekleştiğini ve bazı bireylerin boylarının erken yaşta uzadığını, diğer bazı durumlarda ise bunun uzun zaman alabileceğini söylemek önemlidir. Bu konuşma sadece çocuğun kendini rahat hissetmesine yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda fiziksel farklılığı daha fazla kabullenmesini ve kendini başkalarıyla kıyaslamayı bırakmasını sağlar.

* Pediatrik Danışman



T-rex'in atalarının nereden geldiği bulundu

Kuzey Amerika'da yaşayan T-rex'in soyu, diğer uçamayan dinozorlarla birlikte yaklaşık 66 milyon yıl önce tükendi (Pedro Salas/Sergey Krasovskiy)
Kuzey Amerika'da yaşayan T-rex'in soyu, diğer uçamayan dinozorlarla birlikte yaklaşık 66 milyon yıl önce tükendi (Pedro Salas/Sergey Krasovskiy)
TT

T-rex'in atalarının nereden geldiği bulundu

Kuzey Amerika'da yaşayan T-rex'in soyu, diğer uçamayan dinozorlarla birlikte yaklaşık 66 milyon yıl önce tükendi (Pedro Salas/Sergey Krasovskiy)
Kuzey Amerika'da yaşayan T-rex'in soyu, diğer uçamayan dinozorlarla birlikte yaklaşık 66 milyon yıl önce tükendi (Pedro Salas/Sergey Krasovskiy)

Bilim insanları, Tyrannosaurus rex'in (T-rex) atalarının 70 milyon yıl önce Asya'dan Kuzey Amerika'ya göç ettiğini buldu. 

66 milyon ila 68 milyon yıl önce yaşayan T-rex yaklaşık 4 metre boya ve 12 metre uzunluğa ulaşabilen devasa bir dinozordu. 

Bu türün fosilleri genellikle Kuzey Amerika'da ortaya çıkarken, atalarının nereden geldiği bir süredir tartışma konusuydu. T-rex'in, ait olduğu tyrannosaurid grubunun Asya'daki üyelerine daha çok benzemesi bu belirsizliğin temel nedeni. 

Bazı bilim insanları bu nedenle T-rex'in atalarının Asya'da ortaya çıkıp Kuzey Amerika'ya gittiğini düşünüyordu. 

Bulguları hakemli dergi Royal Society Open Science'ta dün (7 Mayıs) yayımlanan çalışma, bu teoriyi destekleyen sonuçlara ulaştı. 

Araştırmacılar çeşitli tyrannosaurid türlerinin nerede ve ne zaman keşfedildiğine, evrimsel ağaçlarına ve bölgenin çevresel koşullarına dair verileri kullanarak bir bilgisayar modeli oluşturdu. 

Modelde fosil kayıtlarındaki boşlukları da hesaba katan ekip, T-rex'in atalarının Asya'da keşfedilmeyi bekleyen kalıntıları olduğunu düşünüyor. 

T-rex'in atalarının hem Kuzey Amerika hem de Asya'da fosilleri varken T-rex'in kalıntılarına sadece Kuzey Amerika'da rastlandığını saptadılar. 

Bilim insanları bu nedenle T-rex'in atalarının, deniz seviyelerinin düşmesi sonucu bir kara yolu açılmasıyla, yaklaşık 70 milyon yıl önce Asya'dan Kuzey Amerika'ya gittiğini söylüyor.

University College London'dan makalenin başyazarı Cassius Morrison "T-rex'in coğrafi kökeni hararetli tartışmalara konu oldu" diyerek ekliyor:

Modellememiz, T-rex'in atalarının muhtemelen Asya'dan Kuzey Amerika'ya gittiğini ve bugünkü Sibirya'yla Alaska arasındaki Bering Boğazı'nı geçtiğini gösteriyor.

Yeni çalışma tyrannosaurid ve kuzenleri megaraptorların nasıl devasa boyutlara ulaştığına da ışık tuttu. 

Araştırmacılar, her iki grubun da 92 milyon yıl önceki sıcaklık artışının ardından atalarına göre çok daha büyük vücut boyutlarına ulaştığını tahmin ediyor. Bu küresel ısınmanın ardından sıcaklıklar düşmüş ve daha soğuk bir iklim görülmüştü. 

Bilim insanları bu ortamda diğer büyük dinozor türlerinin yok olması ve bu iki grubun soğuk havalara daha iyi adapte olması sayesinde büyüyüp geliştiğini düşünüyor.

Çalışmanın ortak yazarı Charlie Scherer "Muhtemelen yaklaşık 90 milyon yıl önce nesli tükenen, eşit derecede büyük teropodların yerini almak için bu kadar devasa boyutlara ulaştılar" diyerek ekliyor:

Bu yok oluş, muhtemelen tiranozorların bu boyutlara ulaşmasını engelleyen ekolojik bariyeri ortadan kaldırdı.

Independent Türkçe, CNN, Live Science, Cosmos Magazine, Royal Society Open Science