2023 Atlantik kasırga mevsiminin ilk "isimli" kasırgası ortaya çıktı

Ulusal Kasırga Merkezi cumartesi günü, Don Tropik Fırtınası'nın şiddetlenerek kasırgaya dönüştüğünü duyurdu

(ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi)
(ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi)
TT

2023 Atlantik kasırga mevsiminin ilk "isimli" kasırgası ortaya çıktı

(ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi)
(ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi)

ABD Ulusal Kasırga Merkezi cumartesi günü, 2023 Atlantik kasırga mevsiminin ilk kasırgasının hızı saatte yaklaşık 120 kilometreye varan rüzgarlarla ortaya çıktığını açıkladı.

Merkez, "Don Kasırgası karaya yönelik bir tehdit oluşturmuyor ve gelecek haftanın başlarında Atlas Okyanusu'nun orta-kuzey kesimleri üzerinde tropikal özelliklerinin azalacağı tahmin ediliyor" diye tweet attı.

Atlantik kasırga mevsimi 1 Haziran'dan 30 Kasım'a kadar sürüyor. 2023'te şimdiye kadar, gücünü tropikal bir fırtınadan alan Don'dan önce Arlene, Brett ve Cindy diye adlandırılan fırtınalar görüldü. Fırtınalar saatte 63 km hıza ulaştıklarında ya da bu hızı aştıklarında isimlendirilir ve saatte en az 119 km hızda rüzgarlara ulaştıklarında kasırga diye sınıflandırılır.

Mayısta ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (National Oceanic and Atmospheric Administration/NOAA), Atlantik kasırga mevsiminin "normale yakın" geçeceğini ve "12 ila 17 isimli fırtına" yaşanacağını öngörmüştü.

Merkez, yaptığı açıklamada şöyle belirtmişti: 

Bunlardan 5 ila 9'u kasırgaya (saatte 119 km veya daha hızlı rüzgarlar), bunlardan da bir ila 4'ü büyük kasırgaya (kategori 3, 4 veya 5; saatte 178 km veya daha hızlı rüzgarlar) dönüşebilir.

NOAA, "Gelecek Atlantik kasırga mevsiminin, bazıları fırtına gelişimini bastıran ve bazıları da körükleyen karşıt faktörler nedeniyle son yıllara kıyasla daha az aktif olmasının beklenmesi, bu yılki genel tahminleri normale yakın bir sezon yaşanacağı yönünde şekillendiriyor" diye devam etmişti.

La Nina'nın etkin olduğu üç kasırga mevsiminden sonra bu yaz ortaya çıkan El Nino ısınma modeli, Atlas Okyanusu'ndaki kasırga faaliyetini baskılayabilir.

2022 Atlantik mevsimi boyunca, kategori 3 veya daha yüksek seviyede bir fırtına niteliğindeki iki büyük olay da dahil, 8 kasırga meydana gelmişti.

Independent Türkçe



Şaşırtıcı zeytinyağı araştırması: Diğerlerinden daha fazla kilo aldırıyor

Akdeniz diyetinin temel bir parçası olan zeytinyağı, uzun ömür ve sağlıklı yaşlanmayla ilişkilendiriliyor (Pexels)
Akdeniz diyetinin temel bir parçası olan zeytinyağı, uzun ömür ve sağlıklı yaşlanmayla ilişkilendiriliyor (Pexels)
TT

Şaşırtıcı zeytinyağı araştırması: Diğerlerinden daha fazla kilo aldırıyor

Akdeniz diyetinin temel bir parçası olan zeytinyağı, uzun ömür ve sağlıklı yaşlanmayla ilişkilendiriliyor (Pexels)
Akdeniz diyetinin temel bir parçası olan zeytinyağı, uzun ömür ve sağlıklı yaşlanmayla ilişkilendiriliyor (Pexels)

Zeytinyağında yoğun olarak bulunan bir yağ asidinin, zamanla diğer yağlara kıyasla daha fazla kilo almaya yol açabileceği tespit edildi. Bilim insanları özellikle kalp hastalığı riski taşıyan kişilerin dikkatli olmasını söylüyor.

Akdeniz mutfağının vazgeçilmezi olan zeytinyağı, uzun ömür ve sağlıklı yaşlanmaya katkı sunmasının yanı sıra beyin ve kalp sağlığını desteklemesiyle biliniyor.

Ancak Oklahoma, Yale ve New York üniversitelerinden araştırmacıların yeni çalışmasına göre bu yağı fazla tüketmenin zararlı sonuçları olabilir.

Bir omega-9 yağ asidi olan oleik asit, zeytinyağının ana yağ bileşeni ve kanola, ayçiçeği, avokado yağlarının yanı sıra çeşitli hayvansal yağlarda da bulunuyor. 

Bulguları hakemli dergi Cell Reports'ta yayımlanan çalışmada farelere, hindistancevizi yağı, fıstık yağı, süt, domuz yağı ve soya yağı kullanarak yağ oranı yüksek çeşitli diyetler uygulandı.

Araştırmacılar oleik asidin, iki proteinin aktivitesini değiştirerek yeni yağ hücrelerini oluşturan öncü hücrelerin daha hızlı büyümesine yol açtığını gözlemledi. İncelenen çeşitli yağ asitlerinden sadece oleik asit, vücudun yağ hücresi gelişim yolunu tetikledi.

Makalenin ortak yazarı Dr. Michael Rudolph, "Yağ hücrelerini ordu gibi düşünebilirsiniz" diyerek ekliyor:

Oleik asit verildiğinde, ilk olarak ordudaki 'yağ hücresi askerlerinin' sayısı artıyor ve bu da fazla besin maddelerini depolama kapasitesini artırıyor. Zamanla vücuda alınan besin miktarı yağ hücresi sayısını aşarsa obezite gelişebilir ve bu da kontrol edilmezse kardiyovasküler hastalık veya diyabete yol açabilir.

Öte yandan araştırmacılar oleik asidin daha düşük seviyelerde tüketilmesinin sağlığa faydalı olduğunu da tespit etti. 

Ayrıca çalışmanın fareler üzerinde yapıldığını ve insanlarda aynı etkilerin görülmeyebileceğini belirtmekte de fayda var.

Yine de uzmanlar çeşitli faydalarına rağmen zeytinyağını aşırı tüketmeyi tavsiye etmiyor.

Dr. Rudolph "Bence buradan çıkarılacak ders, ölçülü olmak ve farklı kaynaklardan yağ tüketmek" diyor:

 Oleik asidi nispeten dengeli seviyelerde almak faydalı gibi görünüyor ancak daha yüksek miktarda uzun süre tüketmek zararlı olabilir. Kalp hastalığı riski taşıyan kişilerde yüksek oleik asit seviyeleri iyi bir fikir olmayabilir.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, Daily Mail, New Atlas, Cell Reports