Elon Musk, Twitter'ı neden değiştiriyor: 'Süper uygulama X' nedir ve dönüşüm mümkün mü?

Özellikle Asya'da popüler olan mega uygulamalar, Batı'da da yaygınlaşabilir mi?

Bu görsel, metinden görüntü üreten yapay zeka algoritması Midjourney'le oluşturuldu (Independent Türkçe / Midjourney)
Bu görsel, metinden görüntü üreten yapay zeka algoritması Midjourney'le oluşturuldu (Independent Türkçe / Midjourney)
TT

Elon Musk, Twitter'ı neden değiştiriyor: 'Süper uygulama X' nedir ve dönüşüm mümkün mü?

Bu görsel, metinden görüntü üreten yapay zeka algoritması Midjourney'le oluşturuldu (Independent Türkçe / Midjourney)
Bu görsel, metinden görüntü üreten yapay zeka algoritması Midjourney'le oluşturuldu (Independent Türkçe / Midjourney)

Elon Musk pazar gecesi (23 Temmuz) paylaştığı gönderilerle Twitter'ın markasını ve logosunu kısa süre içinde değiştireceklerini söylemişti.

Açıklamasından bir gün sonra kullanıcılar, Twitter'a girdiklerine mavi kuş yerine bir X logosuyla karşılaştı. Bunun ardından Twitter'ın isminin X diye değiştirildiği yönünde bir dizi haber paylaşılmaya başlandı.

Musk aslında Twitter'ın resmi şirket adını zaten nisan ayında X Corp. olarak değiştirmişti. Milyarder o dönemde bu isim değişikliğinin Twitter'ı "her şeyin uygulaması" haline getirmek için yapıldığını duyurmuştu.

Tesla ve SpaceX CEO'su, aslında Twitter'ı alma planını ilk kez açıkladığından beri platformla ilgili bu iddialı hedefi sıklıkla dile getiriyor: Onu her şeyin uygulaması X'e dönüştürmek.

Teknoloji milyarderi, kullanıcılara mesajlaşma, gönderi paylaşımı, ödeme ve alışveriş gibi bir dizi hizmet sunan Çinli WeChat uygulamasından ilham aldığını söylüyor.

Platformun logosunu değiştirme yönündeki son hamlesinin de bu hedefe hizmet ettiği düşünülüyor.

Alışverişten fatura ödemeye her şeyi kapsayan uygulamalar

Musk'ın Twitter'ı dönüştürmek istediği bu tür uygulamalarda kullanıcılar sosyalleşmenin yanı sıra yemek söyleyebiliyor, taksi çağırabiliyor, araç kiralayabiliyor, arkadaşlarına ve ailelerine para da gönderebiliyor.

Söz konusu platformlara aslında "süper uygulama" veya "mega uygulama" adı veriliyor.

Özellikle Asya'da çok popüler olan bu uygulamalar arasında WeChat, AliPay, Go-jek, Grab, Paytm, Zalo ve Tinkoff gibi örnekler var.

WeChat, aylık 1 milyardan fazla kullanıcıyla ilk ve en popüler süper uygulama unvanına sahip. Uzmanlar bu uygulamaların özellikle Asya'da kullanılmasını bu bölgedeki yurttaşların internete genellikle mobilden erişmesine bağlıyor.

Öte yandan Musk, WeChat gibi bir uygulamanın tam da Asya dışında muadili olmadığı için gözünü oraya diktiğini ima ediyor.

237 milyon kullanıcılı Twitter'ın "en az bir milyar kişiye" ulaşmasını istediğini belirten milyarder, "Çin'de WeChat'te yaşıyorlar. Ve bence bunu yaratmak için gerçek bir fırsatımız var" ifadelerini kullanmıştı.

Batı'da süper uygulama kurmak mümkün mü?

Küresel pazar araştırma şirketi Forrester'ın baş analisti Xiaofeng Wang, "Şimdiye kadar Asya'da bile WeChat gibi yalnızca bir avuç başarılı süper uygulama gördük" diyor.

Musk'ın planlarını CBC'ye değerlendiren Wang, sözlerini şöyle sürdürüyor:

Batı'da WeChat gibisini görmedik ve bunun için iyi nedenlerimiz var.

Wang, WeChat'in başarısının aslında büyük oranda tüketicinin güveni üzerine inşa edildiğini de vurguluyor.

Şirketinin anketlerinden birine göre, Çin'deki kullanıcıların yüzde 58'i markaların sosyal medyada yayınladığı içeriklere güvenirken, ABD'li kullanıcıların oranı yalnızca yüzde 20.

Bir diğer deyişle Çinli kullanıcılar, WeChat'te resmi hesaplardaki markalarla daha derin bir ilişki kurmaya, mini programlarda ürün satın almaya ve işlemleri doğrudan WeChat Pay ödeme sistemiyle tamamlamaya istekli. Bu da kullanıcıların kişisel bilgilerini rahatça uygulamayla paylaştığı anlamına geliyor.

Wang ise, "Batılı bir sosyal medya uygulamasının aynı düzeyde güven ilişkisi kurması ve işlevli bir iş ekosistemi oluşturması çok daha zor" diyor.

"Sosyal ağlarda zaten gizlilik endişeleri var"

Uzmanlar ayrıca kullanıcı gizliliğine yönelik ihlallere dikkat çekiyor. Özellikle Kuzey Amerika'daki internet kullanıcılarının farklı hizmetler için farklı uygulamaları tercih ettiğine dikkat çeken analistler, insanların tüm kişisel bilgilerini tek bir uygulamaya vermek istemeyeceğini düşünüyor.

Piyasa araştırmaları yürüten Insider Intelligence firmasının analisti Jasmine Enberg, "Mevcut bir sosyal ağa ödeme hizmetleri getirmek inanılmaz derecede zor bir iş çünkü zaten sosyal ağlarda güvenlik ve gizliliğe dair büyük bir endişe var" ifadelerini kullanıyor.

Kullanıcıları Twitter'a daha fazla kişisel bilgi ve ödeme bilgilerini vermeye ikna etmek zor olacak.

"Sıfırdan başlamak daha kolay"

Enberg ayrıca, Twitter kullanıcılarının platformda benimsediği alışkanlıklara dikkat çekiyor.

"Şu sıralar süper uygulamalara özgü bazı öğeleri alıp Twitter'a dahil etmeye çalıştığını görüyoruz" diyen analiste göre, mavi tik işaretini aylık 8 dolara abonelik hizmetine dönüştürmeye çalışması da bunun parçası.

Öte yandan Musk'ın mavi tik üzerinde yoğunlaşan ilk çabaları büyük bir kargaşaya neden olmuştu. Bu hizmetin de dahil olduğu Twitter Blue için ilk olarak 20 dolar ücret talep edeceğini açıklayan Musk, Stephen King'in de aralarında yer aldığı birçok ünlü kullanıcıdan aldığı tepkinin ardından geri adım atmış ve indirime gitmişti.

Bu plan uygulamaya konduğunda ise, 8 dolar karşılığında mavi tik satın alan birçok kullanıcı, daha sonra hesaplarının ismini değiştirip Coca-Cola gibi markaları taklit ederek birçok tweet atmıştı. Bunun yarattığı kargaşanın ardından Musk, uygulamayı bir süreliğine durdurmuştu. 

Enberg, buradan hareketle, Twitter kullanıcılarının ücretsiz erişmeye alıştığı bu platformda müşteri haline gelmek istemeyeceğini düşünüyor:

Sıfırdan başlamak onun için muhtemelen daha kolay olurdu.

Öte yandan Musk, ağustosta yaptığı bir açıklamada, Twitter'ın süreci "üç ila beş yıl" hızlandıracağını savunmuştu.

"Elbette sıfırdan başlatılabilir ama Twitter'ın işi üç ila beş yıl hızlandıracağını düşünüyorum" diyen Musk, şöyle eklemişti:

Ne yaptığımı biliyorum.

Kullanıcıların buna ihtiyacı var mı?

Londra İşletme Okulu Girişimcilik ve Özel Sermaye Enstitüsü'nün yöneticisi Julian Birkinshaw ise Musk'ın planlarının gerçekleşmesi için çok geç olduğunu ima ediyor. Akademisyene göre Twitter'ın bir mega uygulama olması için bu sistemleri daha en başında getirmiş olması gerekiyordu.

Musk'ın WeChat'in başarısını yakalayamayacağını, çünkü WeChat'in Çin'de henüz yetkin bir ödeme sisteminin olmadığı dönemde ortaya çıktığını belirten Birkinshaw, şu ifadeleri kullanıyor:

Avrupa'da veya Kanada'da pek çok kişi, 'Buna ihtiyacım yok ki. Zaten Apple Pay'im var, PayPal'ım var' diyecektir.

Birkinshaw, "Yani çözülmesi gereken bir sorunumuz yok" diye ekliyor:

İnsanlar kökleşmiş alışkanlıklarıyla gayet rahatsa bazı yeni işlevleri kabullenmek için hiçbir nedenleri yok.

Daha önce denendi mi?

Daha önce, Snapchat'in ana şirketi Snap Inc. de benzer bir girişimde bulunmuştu. Şirket Snapcash adlı bir ödeme sistemini kullanıma sunmuş ama bu özelliği 2028'de sonlandırmıştı.

Olumsuz düşünmeyenler de var

Öte yandan, sektördeki herkes Musk'ın planlarına olumsuz bakmıyor. ABD merkezli yatırım şirketi Ark Invest'in kurucusu Cathie Wood, "Musk'ın işe ödeme sektöründe başladığını unutmayın... Şirketini PayPal'a satmıştı" diyor:

O ve yakın dostu Jack Dorsey birlikte çalışırsa bence Twitter'ı süper uygulamaya dönüştürebilirler.

Wood, Twitter'ın gelecekte daha çok dijital bir cüzdana benzeyebileceğini belirterek, Dorsey'in fintech firması Square tarafından geliştirilen çevrimiçi ödeme uygulaması Cash App'i hatırlatıyor:

Yani tüm bankacılık işlemlerinizi orada yapıyorsunuz, belki de Cash App'le düşündükleri bir şey vardır… Bence bunu başarabilirler.

Kriptonun rolü olur mu?

Twitter'ın kripto paralarla entegre edilmesi ihtimali uzun süredir tartışılıyor. Birçok kişi de bu entegrasyonun platformu bir süper uygulamaya dönüştürmeye yardımcı olacağını savunuyor.

Twitter'ın kurucusu Dorsey de aralık ayında buradaki CEO'luk görevinden istifa ettiğini açıkladıktan hemen sonra dijital ödeme şirketi Square'in adını "Block" diye değiştirmişti.

Bu hamle, Dorsey'nin hayranlık duyduğu blok zinciri teknolojilesine referans olarak yorumlanmıştı.

Zira kripto paraların geleceğine dair iyimser açıklamalarda bulunan Dorsey, son birkaç aydır hem Twitter'ı hem de eski adıyla Square'i kripto paralarla entegre etmeye çabalıyordu.

Twitter'ın kendisi de Dorsey'nin istifasından bir ay önce kripto para birimlerini kullanmaya yönelik yeni yollar geliştirmek için Twitter Crypto adlı özel bir birim kurduğunu açıklamıştı.

Benzer şekilde Musk'ın da kripto para birimlerini desteklediği biliniyor. Hatta bir keresinde kriptonun itibari parayı yeneceğini söylediği bir tweet atarak büyük yankı uyandırmıştı.

Twitter yönetim kurulunun Musk'a açtığı dava sürecinde yayımlanan iç yazışmalarda, milyarderin ilk başta Twitter'ı blok zincirine yerleştirme olasılığını tartıştığı bile görülmüştü.

Bunun yanı sıra, Musk'ın sosyal medya şirketini satın alması için 500 milyon dolar yatırım yapan kripto borsası Binance, blok zinciriyle Twitter'a nasıl yardımcı olabileceğini araştırması için bir ekip kurduklarını açıklanmıştı.

Independent Türkçe, The Verge, Reuters, Business Insider, Economic Times, CBC, CNBC, Yahoo News



Son sezonu çekilen Stranger Things'in yıldızlarından duygu dolu paylaşımlar

Millie Bobby Brown, Finn Wolfhard ve Noah Schnapp, Stranger Things'e veda ediyor (Netflix)
Millie Bobby Brown, Finn Wolfhard ve Noah Schnapp, Stranger Things'e veda ediyor (Netflix)
TT

Son sezonu çekilen Stranger Things'in yıldızlarından duygu dolu paylaşımlar

Millie Bobby Brown, Finn Wolfhard ve Noah Schnapp, Stranger Things'e veda ediyor (Netflix)
Millie Bobby Brown, Finn Wolfhard ve Noah Schnapp, Stranger Things'e veda ediyor (Netflix)

Stranger Things'in yıldızları Millie Bobby Brown, Noah Schnapp ve Finn Wolfhard dizinin sona ermesinin yasını tutuyor ve her biri oyuncu kadrosuna ve ekibe yönelik içten övgülerini paylaşıyor.

Netflix'in sevilen dizisinin 5. ve son sezon çekimleri 20 Aralık Cuma günü tamamlandı. Son sezonun 2025'te izleyiciyle buluşması planlanıyor.

20 yaşındaki Brown, Instagram'da paylaştığı bir videoda gözyaşları içinde, "Mezuniyetin rahatlama getirmesi, öğretmenleri ve sınıf arkadaşlarını geride bıraktığınız için mutlu olmanız gerekmez mi? Benim için öyle değil" diyor.

Sizlerden ayrılmaya hiç hazır değilim. Her birinizi çok seviyorum ve bir aile olarak birlikte yarattığımız anıları ve bağları sonsuza dek taşıyacağım.

Psişik Eleven'ı canlandıran Brown, videonun yanı sıra yıllar boyunca sette çekilmiş çeşitli fotoğraflara da yer verdi. Gönderinin açıklamasına, "Sevgilerimle, El" diye yazdı.

Çekingen Will Byers'ı canlandıran 20 yaşındaki Noah Schnapp ise Instagram'da ayrı bir veda paylaşımı yaparak şunları yazdı:

İki gün önce Will Byers olarak son sahnemi tamamladım ve çok duygusal hissediyorum. Hayatımın bu bölümünü kapatırken, tanıştığım inanılmaz kişiler ve bu 10 yıllık yolculuk boyunca öğrendiğim değerli yaşam/kariyer dersleri için sonsuza dek minnettar kalmaktan kendimi alamıyorum.

Stranger Things'i "hayat boyu süren bir rüya" diye niteleyen Schnapp, dizinin yaratıcıları Matt ve Ross Duffer'a "henüz 10 yaşında bir çocukken bana şans verdikleri ve sizin için bu kadar önemli olan bir şeyi bana emanet ettikleri" için teşekkürlerini sundu.

Schnapp ayrıca kendisinin ve rol arkadaşlarının eski ve kamera arkası görüntülerine de yer verdi.

Öte yandan Eleven'ın arkadaşından sevgilisine dönüşen Mike Wheeler'ı canlandıran 21 yaşındaki Finn Wolfhard, 5. sezonu tamamladıkları için "hâlâ şokta" olduğunu söyledi.

Instagram paylaşımında "Bir yıl boyunca çekim yaptık ve tüm arkadaşlarımı ve karakterlerimizi çok özleyeceğim" dedi.

Diziyi düşündüğümde aklıma bu ilk fotoğraf geliyor. Bir grup şapşal genç insan, havalı olduğunu düşündükleri ama aslında ne olacağına dair hiçbir fikirleri olmayan bir şey yapıyor. Hâlâ o insanlarmışız gibi hissediyorum ve bugün hâlâ onların yanında olduğum için şanslıyım. Umarım siz de bu sezonu en az benim kadar seversiniz. Gelecek yıl görüşmek üzere.

2016'dan bu yana üç genç yıldız, 22 yaşındaki Gaten Matarazzo ve 23 yaşındaki Caleb McLaughlin'le birlikte, Indiana'daki memleketlerini saran doğaüstü gizemleri araştıran bir grup arkadaş olarak Netflix dizisinde başrol oynuyor.

2022'deki 4. sezonun ardından, dizinin yıldızlarının canlandırdıkları karakterlerin yaşını geride bırakma hızına ayak uydurabilmek için son sezonda bir yıllık bir zaman atlaması yapılacağı doğrulanmıştı.

5. sezonda Joyce Byers rolüyle Winona Ryder, Jim Hopper rolüyle David Harbour, Max Mayfield rolüyle Sadie Sink, Nancy Wheeler rolüyle Natalia Dyer, Jonathan Byers rolüyle Charlie Heaton, Robin Buckley rolüyle Maya Hawke, Erica Sinclair rolüyle Priah Ferguson ve Vecna rolüyle Jamie Campbell Bower dahil tüm oyuncu kadrosu geri dönecek.

Independent Türkçe