Finlandiya gerçekten dünyanın en mutlu ülkesi mi? Mutluluk sıralamasıyla ilgili yanlış anlaşılan 5 şey

"Finlandiya'nın mutluluğu basit bir kurala bağlı"

Finlandiya'da hem başkent Helsinki'de hem de kırsal bölgelerde turistlere mutluluk dersleri veriliyor (AFP)
Finlandiya'da hem başkent Helsinki'de hem de kırsal bölgelerde turistlere mutluluk dersleri veriliyor (AFP)
TT

Finlandiya gerçekten dünyanın en mutlu ülkesi mi? Mutluluk sıralamasıyla ilgili yanlış anlaşılan 5 şey

Finlandiya'da hem başkent Helsinki'de hem de kırsal bölgelerde turistlere mutluluk dersleri veriliyor (AFP)
Finlandiya'da hem başkent Helsinki'de hem de kırsal bölgelerde turistlere mutluluk dersleri veriliyor (AFP)

Finlandiya, Dünya Mutluluk Raporu'nun yıllık sıralamasında üst üste 6 kez dünyanın en mutlu ülkesi seçildi.

Bazı yorumcular, Finlandiya'nın "mutluluk istikrarını" sıkıcı bulurken, bazıları da ülkenin bu listede neden hep üst sıralarda yer aldığını anlamaya çalışıyor.

Finlandiyalı felsefeci ve yazar Frank Martela ise mutluluk sıralamasıyla ilgili bazı maddelerin yanlış anlaşıldığını dile getiriyor.

Martela, kendi internet sitesinde yayımladığı bir yazıda Finlandiya'nın dünyanın en mutlu ülkesi olmasının tam olarak ne anlama geldiğinin kavranabilmesi için en yaygın 5 yanlış anlaşılmayı sıralıyor.

Martela, okuduğu 40'tan fazla röportajda en öne çıkan yanlış anlaşılmaları bu 5 maddede topluyor:

1. Tüm sıralama tek bir soruya dayanıyor

Mutluluk sıralamasının sosyal destek, gelir, sağlık, özgürlük ve yolsuzluğun olmaması gibi faktörlere dayandığı düşünülebilir. Ancak Martela, böyle olmadığını belirtiyor.

Yazara göre dünyanın en mutlu ülkesini belirlemek için yapılan anketlerde her ülkeden yaklaşık bin kişiye şu soru soruluyor:

Lütfen basamakları en altta 0'dan en üstte 10'a kadar numaralandırılmış bir merdiven hayal edin. Merdivenin tepesinin sizin için mümkün olan en iyi hayatı temsil ettiğini ve merdivenin alt kısmının sizin için mümkün olan en kötü hayatı temsil ettiğini söylediğimizi varsayalım. Şu anda kişisel olarak merdivenin hangi basamağında durduğunuzu hissettiğinizi söyler misiniz?

Bu sorunun cevaplarına dayanarak bir ortalama hesaplanıyor ve bu ortalama, söz konusu ülkenin mutluluk puanı oluyor.

2. Sadece Finlandiya değil, bütün İskandinavya

Yayımlanan son raporda ortalama puanı 7,80 olan Finlandiya'yı 7,59'da Danimarka ve 7,53'le İzlanda izlemişti.

Martela buradan hareketle genel olarak İskandinavların bu soruya benzer yanıtlar verdiği sonucuna ulaşıyor.

"İskandinav ülkelerinin istikrarlı başarısı çarpıcı. 5 İskandinav ülkesi (Finlandiya, İsveç, Norveç, Danimarka ve İzlanda) dünyanın ilk 7'sinde" diyen yazar, şöyle ekliyor:

Finlandiya'nın başarısı için açıklama ararken, İskandinav ülkelerinin diğer ülkelere kıyasla neyi doğru yaptığını incelemeye odaklanıyorum.

3. Kültürel alışkanlıklar değil kurumlar

Finlandiya, Danimarka'yı geride bıraktığında Fin sauna kültürü ve "sisu adı verilen mistik kültürel özelliklere dikkat çekildi. Ancak Martela, sırrın bu öğeler olmadığı görüşünde.

Martela'ya göre yolsuzluğun olmaması, basın özgürlüğü, hukukun üstünlüğü veya demokrasi kalitesi sıralamalarına bakıldığında, Finlandiya ve diğer İskandinav ülkeleri sürekli olarak dünyanın en iyi performans gösteren ülkeleri arasında yer alıyor.

Yazar bu yüzden söz konusu listelerdeki başarıyı güvenilir kurumların varlığına bağlıyor:

İskandinav ülkelerinin ünlü olduğu refah politikalarıyla (ücretsiz sağlık hizmeti, ücretsiz eğitim, işsizlik yardımları ve emekli maaşları) birleştirin. Büyük resmi görmeye başlarsınız.

4. İnsanları mutlu etmekle değil, mutsuzluk kaynaklarını ortadan kaldırmakla ilgili

Martela ayrıca, "Devlet vatandaşı mutlu edemez. Ancak iyi işleyen kurumlar ve sosyal yardım hizmetleri, insanların hayatındaki birçok mutsuzluk kaynağını ortadan kaldırabilir" diyor.

Finlandiya'da ve diğer İskandinav ülkelerinde dünyanın herhangi bir yerinde olduğundan daha az mutsuz insan var.

5. Mutluluk sıralaması sadece bir eğlence değil, ciddi bir politik hedef olmalı

Yazara göre politika yapıcılar, ülkenin başarısını ve ilerlemesini değerlendirirken çok uzun süredir ekonomik ölçütlere odaklanıyor.

"İşleyen bir ekonomi, yoksulluğun ortadan kaldırılmasında önemli bir faktör. Ama ülke ne kadar zenginse, insanların mutluluğu ve yaşam kalitesi ekonomiye o kadar az bağlı olur" diyen yazar, şöyle ekliyor:

Tüm hükümet anayasaları, yalnızca, altında yaşayanların mutluluğunu artırma eğiliminde oldukları oranda değerlidir.

Bu yüzden Martela, Fin mutluluğunun basit ama uygulamada zor bir kurala bağlı olduğunu vurguluyor:

Sadece dar bir seçkinler grubuna değil, genel olarak yurttaşlara gerçekten hizmet eden kurumlar inşa edin.

 

Independent Türkçe, Frank Martela



NASA dünyanın en güçlü teleskobunu tehlikeli asteroide çevirecek

Webb uzay teleskobu (ESA)
Webb uzay teleskobu (ESA)
TT

NASA dünyanın en güçlü teleskobunu tehlikeli asteroide çevirecek

Webb uzay teleskobu (ESA)
Webb uzay teleskobu (ESA)

Bilim insanları, dünyanın en güçlü teleskobunu 2024 YR4 asteroidine doğrultarak gezegene bir tehdit teşkil edip etmediğini anlamayı umuyor.

Uzay taşı geçen yılın sonlarında bulunmuş ancak bilim insanlarının Güneş Sistemi etrafındaki güzergahı hakkında daha fazla bilgi edinmesinin ardından çarpışma tehdidi kısa süre önce iki katına çıkmıştı.

Bu ihtimal hâlâ çok düşük: Bugün, Dünya'nın yanından zararsız bir şekilde geçip gitme ihtimali yaklaşık yüzde 98. Ayrıca nispeten küçük olduğu düşünüldüğünden, herhangi bir çarpışmanın etkisi muhtemelen indiği yerle sınırlı olacak.

Ancak gökbilimciler, Dünya'yı güvende tutmak için herhangi bir önleme gerek duyulması ihtimaline karşı bu riski daha iyi anlamak istiyor.

Asteroit birkaç ay içinde gözden kaybolacağı ve 2028'e kadar geri gelmesi beklenmediği için bu çalışmalar zamana karşı yapılıyor. Eğer asteroit gerçekten bize doğru geliyorsa, o zaman uzay ajanslarının o tarihten önce savunma önlemlerini başlatması gerekebilir.

Bilim insanları asteroidin yörüngesini daha iyi anlamak umuduyla, NASA, Avrupa ve Kanada uzay ajansları tarafından ortaklaşa işletilen James Webb Uzay Teleskobu'nu kullanarak kayayı inceleyecek.

Bilim insanları asteroidin sadece nereye gideceğine dair değil, aynı zamanda doğasına ilişkin tahminlerini de geliştirmeyi umuyor. Kayanın yarattığı potansiyel tehlike, ne kadar büyük olduğuna göre çarpıcı bir değişkenlik gösterecek.

Halihazırda bilim insanları, Aralık 2024'te ilk keşfedilmesinden bu yana yaptıkları hesaplamalarla büyük ölçüde uyumlu bir şekilde, asteroidin 40 ila 90 metre çapa sahip olduğunu tahmin ediyor. Bu tahmin büyük ölçüde Güneş'in ışığını ne kadar yansıttığına dayanıyor ancak bu, kayanın ışığı ne kadar yansıtabildiğine bağlı olarak ciddi seviyede değişebilir.

Webb teleskobunun asteroitten yayılan kızılötesi ışığı veya ısıyı inceleyebilmesi, boyutunun çok daha iyi tahmin edilmesini sağlıyor.

İlk gözlemler, asteroidin Webb tarafından görülebilir hale geleceği ve en parlak noktasına ulaşacağı mart başlarında yapılacak. Gökbilimciler bu bilgiyi, kaya tekrar kaybolmadan önce onu daha iyi anlamak için kullanabilecek ve 2028'de bir kez daha görünür hale geldiğinde hazır olacaklar.

Webb zamanının çoğunu, evrenin yapısını anlayıp daha temel soruları yanıtlama umuduyla evrenin çok daha derinlerine bakarak geçiriyor. Ancak "Direktörün İhtiyari Vakti" için bir miktar zaman ayrıldı ve Avrupa Uzay Ajansı'nın Gezegen Savunma Ofisi'ndekilerin de aralarında bulunduğu gökbilimcilerin bu vakti asteroit için kullanmayı önermesiyle çalışmaya 4 saat verildi. 

Independent Türkçe