40 üniversite bünyesinde 52 yeni fakülte, enstitü ve yüksekokul kuruldu

Bazı yükseköğretim kurumları bünyesinde fakülte, enstitü ve yüksekokul kurulması ile kapatılması ve adlarının değiştirilmesine ilişkin Cumhurbaşkanı kararı, Resmi Gazete'de yayımlandı.

AA
AA
TT

40 üniversite bünyesinde 52 yeni fakülte, enstitü ve yüksekokul kuruldu

AA
AA

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla yayımlanan karara göre, Batman Üniversitesinde Spor Bilimleri Fakültesi, Gebze Teknik Üniversitesinde Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Kilis 7 Aralık Üniversitesinde İletişim Fakültesi ile Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesinde Finansal Bilimler Fakültesi, Artvin Çoruh Üniversitesinde Spor Bilimleri Fakültesi ile Turizm Fakültesi, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesinde İletişim Fakültesi ile Ziraat Fakültesi, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesinde Bucak Bilgisayar ve Bilişim Fakültesi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesinde Müzik ve Sahne Sanatları Fakültesi, Çankırı Karatekin Üniversitesinde İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Çukurova Üniversitesinde ise Turizm Fakültesi kuruldu.

Hatay Mustafa Kemal Üniversitesinde Spor Bilimleri Fakültesi, Kahramanmaraş İstiklal Üniversitesinde İletişim Fakültesi ile Turizm Fakültesi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesinde İletişim Fakültesi, Sinop Üniversitesinde Turizm Fakültesi, Alanya Üniversitesinde İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi ile Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Atılım Üniversitesinde Diş Hekimliği Fakültesi, Biruni Üniversitesinde Uygulamalı Bilimler Fakültesi, Haliç Üniversitesinde Spor Bilimleri Fakültesinin kurulması kararlaştırıldı.

İstanbul Arel Üniversitesinde mimarlık ile mühendislik fakülteleri kurulurken, İstanbul Atlas Üniversitesinde Sanat, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi, İstanbul Aydın Üniversitesinde Eczacılık Fakültesi ile Uygulamalı Bilimler Fakültesi, İstanbul Galata Üniversitesinde Mühendislik Fakültesi, İstanbul Kent Üniversitesinde Eczacılık Fakültesi, İstanbul Okan Üniversitesinde Eczacılık Fakültesi, İstanbul Topkapı Üniversitesinde de İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi kuruldu.

KTO Karatay Üniversitesinde Sağlık Bilimleri Fakültesi, Özyeğin Üniversitesinde Uygulamalı Bilimler Fakültesi, Sanko Üniversitesinde İşletme Fakültesi, Ostim Teknik Üniversitesinde Yabancı Diller Yüksekokulu ile Endüstriyel Tasarım Enstitüsü, Anadolu Üniversitesinde Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Ege Üniversitesinde Organ Nakli Enstitüsü, Konya Gıda ve Tarım Üniversitesinde Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Manisa Celal Bayar Üniversitesinde Lisansüstü Eğitim Enstitüsü ile İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesinde Lisansüstü Eğitim Enstitüsü ile İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Kırıkkale Üniversitesinde İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Süleyman Demirel Üniversitesinde İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Uşak Üniversitesinde İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Altınbaş Üniversitesinde İletişim Fakültesi, İstanbul 29 Mayıs Üniversitesinde de Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi ile Güzel Sanatlar Tasarım ve Mimarlık Fakültesi kurulmasına karar verildi.

Cumhurbaşkanı kararıyla, Sağlık Bilimleri Üniversitesi Rektörlüğü bünyesinde yer alan Filipinler Bangsamoro Sultan Kudarat Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu kapatıldı. Aynı rektörlük bünyesinde Filipinler Bangsamoro Sultan Kudarat Sağlık Bilimleri Fakültesi ile Özbekistan'ın başkenti Taşkent'te Taşkent Hemşirelik Fakültesi kuruldu.

Ayrıca, 38 enstitü, fakülte ve yüksekokulun daha kapatılmasına karar verildi.

8 fakültenin ismi değişti

Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararıyla, 8 fakültenin ismi değiştirildi.

Buna göre, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Giresun Üniversitesi ve Mersin Üniversitesindeki İslami İlimler Fakültelerinin isimleri İlahiyat Fakültesi olarak değişti.

Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, Süleyman Demirel Üniversitesi ve Uşak Üniversitesi bünyesindeki mühendislik fakülteleri ile Kırıkkale Üniversitesinin Mühendislik ve Mimarlık Fakültesinin isimleri ise Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi oldu.



Gölge bankacılık sektöründe rekor büyüme: Yeni bir kriz mi geliyor?

Gölge bankacılık, 2007'de ABD'de başlayan mortgage krizinin büyüyüp tüm küresel piyasalara yayılmasında da rol oynamıştı (Reuters)
Gölge bankacılık, 2007'de ABD'de başlayan mortgage krizinin büyüyüp tüm küresel piyasalara yayılmasında da rol oynamıştı (Reuters)
TT

Gölge bankacılık sektöründe rekor büyüme: Yeni bir kriz mi geliyor?

Gölge bankacılık, 2007'de ABD'de başlayan mortgage krizinin büyüyüp tüm küresel piyasalara yayılmasında da rol oynamıştı (Reuters)
Gölge bankacılık, 2007'de ABD'de başlayan mortgage krizinin büyüyüp tüm küresel piyasalara yayılmasında da rol oynamıştı (Reuters)

Gölge bankacılık (shadow banking) sektörünün toplam varlığı 250 trilyon doları geçerken, yeni bir ekonomik kriz tehlikesi de artıyor.

Küresel finans sistemini izleyip tavsiyelerde bulunan Finansal İstikrar Kurulu'ndan (FSB) bugün yapılan açıklamada, banka dışı finansal kuruluşların faaliyetleri hakkında "yetersiz veri" bulunduğu belirtildi.

İsviçre merkezli uluslararası kuruluş, düzenleyicilerin riskleri değerlendirebilmesi için özel sermaye fonlarına ilişkin yeterli veri bulunmadığına işaret etti.

Bu durumun, muhtemel bir yeni küresel finans krizinin işaretlerini öngörememe riski yarattığına dikkat çekildi.

FSB verilerine göre gölge bankacılık piyasası, geçen yıl yüzde 9,4 oranında büyüdü. Bu sektör hedge fonları, sigorta şirketleri, yatırım fonları ve diğer banka dışı finansal kuruluşları kapsıyor. Sözkonusu oran geleneksel bankacılık sektöründeyse yüzde 4,7 oldu.

Böylece banka dışı finansal kuruluşlar, küresel finansal varlıkların yüzde 51'ini oluşturdu.

"Gölge bankacılık" diye adlandırılan banka dışı finansal sistemin küresel varlıkları 2024 sonunda ilk kez 250 trilyon doları aşarak 256,8 trilyon dolara ulaştı.

Amerikan bankacılık devi JPMorgan Chase'in CEO'su Jamie Dimon, ekimdeki açıklamasında finansal sistemin daha az denetlenebilen kısımlarındaki büyümenin ekonomik krize davet çıkarabileceği uyarısında bulunmuştu:

Bir hamam böceği gördüğünüzde, muhtemelen daha fazlasının da olduğunu bilirsiniz. Herkes bu konuda önceden uyarılmalıdır.

FSB'nin başkanlığını, aynı zamanda Birleşik Krallık Merkez Bankası Başkanı olan Andrew Bailey yürütüyor.

Bailey de küresel denetim otoritelerinin finansal sistemin dayanıklılığını değerlendirirken, gölge bankacılıktaki dönüşümü yakından takip etmesi gerektiğini vurgulamıştı.

Gölge bankacılık, 2007'de ABD'de başlayan mortgage krizinün büyüyüp tüm küresel piyasalara yayılmasında da rol oynamıştı.

Independent Türkçe, Telegraph, CNN


Yakın arkadaşı olan yunuslar daha yavaş yaşlanıyor

Şişe burunlu yunuslar hayat boyu süren arkadaşlıklar kuruyor (Simon Allen / Shark Bay Yunus Araştırması)
Şişe burunlu yunuslar hayat boyu süren arkadaşlıklar kuruyor (Simon Allen / Shark Bay Yunus Araştırması)
TT

Yakın arkadaşı olan yunuslar daha yavaş yaşlanıyor

Şişe burunlu yunuslar hayat boyu süren arkadaşlıklar kuruyor (Simon Allen / Shark Bay Yunus Araştırması)
Şişe burunlu yunuslar hayat boyu süren arkadaşlıklar kuruyor (Simon Allen / Shark Bay Yunus Araştırması)

Yakın arkadaşlıklar kuran yunusların biyolojik olarak daha yavaş yaşlandığı tespit edildi.

Avustralya'nın Shark Bay bölgesindeki erkek yunusların güçlü dostluklar kurabildiği biliniyor. Yakın ilişki kuran erkekler,dişileri bulma, kur yapma ve koruma süreçlerinde işbirliğine gittiği için bu arkadaşlıklar üreme açısından hayati önem taşıyor.

Bazı yunuslar yakın arkadaşlarıyla çok vakit geçirirken, diğerleri daha yalnız kalmayı tercih ediyor.

Yeni Güney Galler Üniversitesi'nden Dr. Livia Gerber liderliğindeki ekip, 40 yılı aşkın süre boyunca bölgedeki şişe burunlu yunusları inceleyerek bu ilişkilerin yaşlanma süreçlerini nasıl etkilediğini araştırdı.

Araştırmacılar, yaşları yeni doğandan 29'a kadar değişen 38 erkek yunusun deri dokusu örneklerini analiz etti. 

Bilim insanları sadece yılları saymak yerine, DNA metilasyonu örüntülerini kullanarak biyolojik yaşı ölçtü. Hücreler yaşlandıkça DNA üzerinde biriken kimyasal işaretleri ifade eden bu örüntüler, hayvanların takvim yaşından farklı olarak vücudunun nasıl yaşlandığı hakkında fikir veriyor.

Bulguları hakemli dergi Communications Biology'de yayımlanan çalışmaya göre güçlü arkadaşlıklar kuran erkek yunusların biyolojik yaşı, diğerlerine göre kayda değer oranda düşüktü. 

Dr. Gerber "Sosyal bağlantılar sağlık için o kadar önemli ki, hücresel düzeyde yaşlanmayı yavaşlatıyorlar" diyerek ekliyor:

Sosyal bağların hayvanların ömrünü uzattığını biliyorduk ama yaşlanma sürecini doğrudan etkilediğini ilk kez gösteriyoruz.

İnsanlarda ve başka sosyal memelilerde güçlü ilişkilerin hayatta kalma şansını artırdığı ve yaşam süresini uzattığı görülmüştü.

Araştırmacılar ayrıca yunusların kurduğu ilişkilerin stresi azaltmasının da daha yavaş yaşlanmalarında payı olduğunu düşünüyor. 

Bu bağlar zorlukların üstesinden birlikte gelmelerini sağladığı için bireyler üzerindeki fizyolojik yükü de azaltıyor.

Diğer yandan bilim insanları, büyük gruplarda zaman geçiren erkeklerin biyolojik açıdan daha genç değil, yaşlı olduğunu saptadı.

Ekip Conversation için kaleme aldığı yazıda "Bu, sosyal bağların faydalarının sadece başkalarının yanında olmaktan değil, derin, anlamlı ilişkilerden kaynaklandığını gösteriyor" diyerek ekliyor: 

Büyük gruplarda zaman geçirmek rekabet, stres veya hastalık riskini artırabilir ve bu faktörlerin hepsi yaşlanmayı hızlandırabilir. Sonuç olarak biyolojik yaşlanmayı etkileyen şey ilişkilerin niceliği değil, niteliği.

Independent Türkçe, Study Finds, Conversation, UNSW, Communications Biology


Çinli bilim insanları erkek kısırlığına karşı merhem geliştirdi

Mikroskopta görülen sperm hücreleri (AFP)
Mikroskopta görülen sperm hücreleri (AFP)
TT

Çinli bilim insanları erkek kısırlığına karşı merhem geliştirdi

Mikroskopta görülen sperm hücreleri (AFP)
Mikroskopta görülen sperm hücreleri (AFP)

Çinli araştırmacılar, sperm hareketliliğini artıran bir losyon geliştirdi. Bu gelişme, küresel erkek doğurganlığı krizinin çözümüne katkı sağlayabilir.

Erkeklerin doğurganlığı son 50 yıldır dünya çapında düşerken, anormal sperm morfolojisinin yanı sıra hücre sayısı ve hareketliliğinde de azalma yaşanıyor.

Geçen yıl yayımlanan bir araştırma, Kuzey Amerika, Avrupa ve Avustralya'daki erkeklerin sperm sayısının 2000'den sonra "endişe verici" derecede azaldığını ve bunun kısmen yaşam tarzı seçimleri ve çevredeki kimyasallardan kaynaklandığını saptamıştı.

Kısırlık belirtileri arasında ereksiyon bozukluğu gibi bariz olanlar kolayca fark edilebilirken, sperm kalitesindeki düşüş gibi diğer sorunlar, belirgin semptomlar ortaya çıkmadan gelişebilir.

Sperm kalitesini iyileştirmek için en çok önerilen tedaviler arasında sigarayı bırakmak gibi yaşam tarzı değişiklikleriyle cerrahi düzeltme veya hormonal tedaviler gibi daha invaziv seçenekler var.

Fudan Üniversitesi Üreme ve Gelişim Enstitüsü'nden bilim insanları, sperm kalitesini artırmak için kolay uygulanabilir bir merhem geliştirdi.

Testislere haricen uygulanan losyonu hayvanlar üzerinde test ettiler. Bilim insanları, The Innovation adlı hakemli dergide yayımlanan yeni çalışmada, "Bu rahatsızlığa karşı son derece etkili, hedefe yönelik biyolojik ajanlar gerekli" ifadelerini kullanıyor.

Araştırmacılar erkek fareleri, ısı stresi, yapışmaz plastik kaplama PTFE (politetrafloroetilen) ve kurşun gibi sperm hareketliliğini azalttığı bilinen faktörlere maruz bıraktı.

Sperm kalitesinde düşüş olduğunu doğruladıktan sonra, SKAP2'den yapılan hidrojeli kemirgenlerin testislerinin üzerindeki cilde uyguladılar. SKAP2, normal sperm yapısını ve hareketini koruduğu bilinen bir protein.

Bilim insanları jelin, sütten elde edilen ve SKAP2 proteinini deri yoluyla hücrelere taşıyan güvenli, jöle benzeri parçacıklar kullanılarak yapıldığını söylüyor. Araştırmacılar, SKAP2 proteininin sperm kalitesini onarması veya iyileştirmesi için gereken yere doğrudan ulaşmasını sağlamak amacıyla bu jeli geliştirdi.

Araştırmacılar jeli bir ay boyunca uyguladıktan sonra kemirgenlerin sperm hareketinde büyük iyileşmeler yaşandığını ve çoğu durumda normal seviyelere döndüğünü tespit etti.

Bilim insanları çalışmada, "Erkek üreme sağlığı için yenilikçi bir müdahale sunan bu hidrojel uygulaması önemli bir potansiyele sahip" diye yazıyor.

Losyonun, sperm hareketliliğinin azalmasına karşı "hedefe yönelik ilk onarım stratejisi" olduğunu da ekliyorlar.

Bilim insanları jeli, düşük sperm hareketliliği teşhisi alan erkeklerin menisinde de test etti.

Meni örnekleri jelle kültürlendikten sonra sperm hareketi ve canlılığında kayda değer bir gelişme görüldü.

Bilim insanları, "Bu ajanla ilgili çalışma sonuçları, hedefe yönelik ve isabetli tedavi seçenekleri sunması gibi yönleriyle, klinik rehberlikte büyük önem taşıyor" diyor.

Sperm hareketliliği ve morfolojisini geliştirerek hem doğal döllenme hem de yardımla üremede başarı oranlarını daha da artırabilir.

Independent Türkçe